از نگارش پیوسته آیات قرآن تا استفاده از تار مو

قاسم‌علی قاجار، مبدع هنرهای قرآنی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) درباره فعالیت‌های قرآنی خود اظهار کرد: بیش از 25 سال است که در هنر قرآنی مشغول به فعالیت هستم. در طی این سالها نیز تمام توان خود را گذاشتم تا کارهایی در عرصه هنر خلق کنم که تا به آن روز وجود نداشته است. در این راستا نیز سه هنر جدید به وجود آورم که هر سه با محوریت قرآن کریم شکل گرفته است، البته برای هنرهایی که به وجود آوردم هم هیچ کلاسی را تجربه نکردم و تنها با اتکا به ذوق و تلاش خود توانستم در این حوزه موفق باشم.

وی افزود: اولین کار هنری خود را در سال 68 خلق کردم. این هنر با تویوب مستعمل خودرو به وجود آمده است. در این شکل از هنر سوره‌های مختلف قرآن را به صورت پیوسته نوشته‌ام بدون اینکه حتی یک بریدگی در کار وجود داشته باشد. همین ویژگی به نوعی فرق میان هنر من با معرق است، زیرا در معرق پیوستگی کامل وجود ندارد. نکته جالب اینجاست که نقطه‌ها و اعراب هم به کار پیوسته است. این اثر هنری که 82 متر طول آن است و به نوعی بزرگترین قرآن جهان محسوب می‌شود به موزه آستان قدس رضوی اهدا شده است. درباره عنوان این هنر هم باید بگویم که نام «برجسته و پیوسته» را که معناگر این هنر است را برای آن انتخاب کرده‌ام.

وی درباره مدت زمانی که برای به وجود آوردن این هنر صرف کرده هم اینگونه توضیح داد: دو سال برای خلق این هنر زمان صرف شده و خود به تنهایی تمام کارهای آن را انجام داده‌ام. درباره این اثر ذکر این نکته را ضروری می‌دانم که به دلیل نبود فضای لازم در موزه آستان قدس رضوی 23 سوره قرآن را به نگارش درآوردم، همچنین تمام خط به شکل خوشنویسی انجام شده است. درباره شکل نمایش اثر هم باید بگویم که هم به شکل کتیبه‌ای، هم اینکه به صورت دایره وار روی فیبر به نمایش در می‌آید.

این هنرمند درباره دومین هنر قرآنی که خلق کرده هم اینگونه توضیح داد: سال 82 هنر دیگری خلق کردم. در این هنر به وسیله تار مو، آیات قرآن را به صورت نقاشی و خوشنویسی به نگارش درآورد‌ه‌ام. تار موی استفاده شده هم از حیوانات حلال گوشت، ذبح شده بوده است. در ضمن 12 کار  در این حوزه خلق کرده‌ا‌م که در یکی آیه «آیه الکرسی» را به طور کامل نوشته‌ام و در دیگر کارها، تک آیه‌های مختلف محور کار بوده است. این هنر در برنامه‌های مختلف سیما به نمایش درآمده است و استقبال از آن نیز بسیار زیاد بوده و هم اکنون نیز با علاقه از آن در نمایشگاه‌های مختلف هنری بازدید می‌شود.

وی در ادامه سومین هنر ابداعی خود را اینگونه معرفی کرد: خوشنویسی به روی تار عنکبوت، کار دیگری است که با تلاش فراوان آن را خلق کردم. برای به وجود آوردن این هنر بسیاری از نقاط جنگل‌های شمال را گشتم تا تار موهای مورد نیازم را تامین کنم تا بتوانم آن را به صورت کلاف نخ در آورده و به صورت پارچه‌ای لطیف بافته و کلمات قرآن را با خطی زیبا به روی آن به رشته تحریر در‌آورم. این کار هنری نیز در قالب برنامه‌ای مستند از شبکه 3 به مردم معرفی شد.

قاجار انگیزه خود را از خلق این هنره. اینگونه توصیف کرد: هنر از دیدگاه من عملی است که انسان را به چالش می‌کشاند. در این عرصه (هنر) بزرگترین چالش زندگی من، قرآن است. این ویژگی نیز مربوط به یک برهه زمانی خاص نبوده و تمام عمر مرا در بر گرفته و تا زمانی که زنده باشم نیز ادامه پیدا خواهد کرد. دلیلی دیگرم این است که باور دارم وقتی هنر با آیات قرآن پیوند می‌خورد زیبا و ماندگار می‌شود. این نکته نیز تنها باور من نیست، بلکه از بازخوردهایی که از مردم دریافت کرده‌ام به واقع این معنا را حس کرده‌ام.

وی در پایان سخنانش گفت: من تا به امروز اکثر عمر خود را صرف هنر قرآنی کرده‌ام و بابت همین مطلب در زندگی با الطاف بی نهایت خداوند نیز رو به رو بوده‌ام. این گفته نیز تنها یک شعار نیست که بخواهم در مصاحبه بگویم، بلکه عین واقعیت است. برای مثال اتفاقاتی برای من روی داده که شاید حل آن بسیار مشکل بود، اما به لطف خداوند گره از کارم باز شده و همین الطاف برای من بزرگترین دستمزد بوده است.