به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) مسئله انتشار فیشهای حقوقی کلان برخی مدیران دولتی به نظر میرسد تأثیر روانی شدید و حتی ماندگاری را بر عموم مردم خواهد گذاشت. بر همین اساس و با هدف یافتن پاسخ این پرسش که آیا افرادی که در طبقات بالای اجتماعی زندگی میکنند میتوانند حال مردم طبقات پایین را درک و با آنها همدلی کنند، به سراغ بهروز نظری، عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی تهران رفته و از وی سؤال کردیم آیا از دیدگاه علم روانشناسی افرادی که در طبقات بالای اجتماعی زندگی میکنند، میتوانند درک درستی از زندگی مردم در طبقات پایین جامعه داشته باشند؟ که وی پاسخ داد: برخی مواقع افرادی هستند که در مراحل زندگی خود دورهای از کم بضاعتی را تجربه و بعد به وضعیت خوب مالی رسیدهاند، یعنی در خانواده متمول به دنیا نیامدهاند، این افراد از انجایی که سختی را تجربه کردهاند میتوانند حال مردم طبقات پایین را درک کنند.
مراقب تازه به دوران رسیدهها باشیم
وی در ادامه این ضربالمثل را هم مطرح کرد که «روا مدار که گدا معتبر شود گر معتبر شود ز خدا بیخبر شود» و افزود: البته باید به برخی تازه به دوران رسیدگیها هم اشاره کرد که فردی که تازه به ثروت و قدرت رسیده است ممکن است خود را گم کرده طبقه اجتماعی اولیه خود را فراموش کند.
ناز پروردهها حال بچههایی که با پول یارانه بزرگ شدهاند را درک نمیکنند
این استاد روانشناسی در ادامه عنوان کرد: با توجه به تبعیض طبقاتی مشهود در جامعه ما، خانوادههایی را داریم که بچههای آنها در ناز و نعمت بزرگ شدهاند و همه چیز برای آنها مهیا بوده، این افراد طبعاً درکی از زندگی خانوادهای که فقط با پول یارانه زندگی میکند، ندارند.
افراد مرفه نمیتوانند برای تمام طبقات جامعه درست برنامهریزی کنند
وی در پاسخ به این سؤال که اگر افرادی از طبقات بالای جامعه برای مردم طبقات پایین برنامهریزی کنند، آمادگی روانی این کار و قدرت درک شرایط افراد طبقات پایین را دارند؟ گفت: افراد طبقات بالا با نگاه خودشان به زندگی نگاه میکنند و طبیعتا نمیتوانند برای همه طبقات برنامهریزی کنند چرا که درک درستی از فشاری که طبقات پایین تر متحمل میشوند ندارند. ما در مملکتی زندگی میکنیم که سازمان عریص و طویل بازرسی برای کنترل چنین تخلفاتی وجود دارد، سازمان بازرسی باید پاسخ دهد که کار نظارتی آنها با وجود چنین تخلفاتی چگونه انجام شدهاست؟
ضربه روحی مردم از فیشهای حقوقی/ مردم باور خود را از دست میدهند
مدیر مرکز مشاوره «جهت» در پاسخ به این سؤال که مردم با فهمیدن درآمدهای برخی مسئولان دولتی از نظر روانی چه صدماتی میبینند؟ گفت: وقتی در فضای اجتماعی شاهد تبعیضهایی از این جنس هستیم مردم باورشان را نسبت به حاکمیت از دست میدهند و احساس میکنند که همه مسائل و درگیریها برای پر کردن جیب عده معدودی است به خصوص وقتی در همین برهههای زمانی مسائلی مانند اعطای وام 10 میلیون تومانی به زوجهای جوان مطرح میشود که نظام بانکی این مسئله را به روشهای مختلف به تعویق میاندازد در حالی که مسئولان بانکی خودشان رقمهای بالا و غیر قابل مقایسهای را دریافت میکنند.
وی ادامه داد: با بررسی قوانین مشاهده میکنیم که کار غیر قانونی در حوزه فیشهای حقوقی صورت نگرفته است و با تدوین مستندات قانونی این حقوقها دریافت شده است و کسی که مجوز صدور چنین قانونی را صادر کرده است باید پاسخگو باشد اما متأسفانه در کشور ما ابتدا هیاهویی صورت میگیرد اما مسئله پیگیری نهایی نمیشود.
«بت» نماد جامعه طبقاتی است/ بتها را باید شکست
این روانشناس تصریح کرد: در فضای تفکر دینی، ما معتقد هستیم هر کدام از انبیای الهی که مبعوث شدند مهمترین تکلیف آنها «أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ؛ پرستش خدا و بیزاری جستن از طاغوت بوده است»(آیه 36 سوره نحل). انبیا اولین وظیفه خود را شکستن بتها میدانستند. بت نماد جامعه طبقاتی است و ما متأسفانه در شهری زندگی میکنیم که یک سمت آن برجهای سربرافراشته و در سمت دیگر «گود عربها» و حلبی آبادها وجود دارد.
علی(ع) با همان لباسی که وارد منصب حکومتی شد با همان هم از آن خارج شد
وی به قانون «از کجا آورده ای» اشاره و با تأکید بر اینکه باید این قانون اجرا شود، گفت: مستندات جامعه دینی را مگر ما نمیدانیم و نمیشناسیم؟! حضرت علی(ع) وقتی وارد فضای خلافت و مدیریت جامعه شد، اعلام کرد: مردم من با همین مرکبی که بر آن سوار هستم و با همین لباسی که اکنون وارد این منصب شدهام از آن بیرون خواهم رفت و اگر وقتی از این منصب کنار رفتم بیش از این داشتم بدانید که من به شما خیانت کردهام.
تبعیض، مردم را به آتش زیر خاکستر تبدیل میکند
نظری با تأکید بر اینکه هیاهوهای رسانهای که ایجاد شده آرام میشود اما تأثیر این مسئله بر روح و روان مردم باقی خواهد ماند، اظهار کرد: تبعیض بیشتر و تفاوت طبقاتی موجب میشود مردم به آتش زیر خاکستر تبدیل شوند و جامعه به جامعهای معترض و ملتهب تبدیل میشود و این آتش زیرخاکستر در بحرانهای اجتماعی سرباز خواهد کرد.
باید راههای قانونی برای ابراز اعتراض مردم وجود داشته باشد
وی با اشاره به اینکه باید راههای قانونی برای ابراز اعتراض مردم وجود داشته باشد، گفت: نبود این مسئله موجب شده است که در فرهنگ ایرانی برای بیان نارضایتیها جُک ساخته شود و با بذلهگویی و اشارات تلویحی جدیترین حرفها زده شود.
علی(ع) سیر نمیخوابید
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی تهران در ادامه به تحلیل دلیل عمکرد حضرت علی(ع) در زندگی شخصیشان پرداخت و گفت: حضرت علی(ع) فرد فقیری نبود اما از فرمایشات حضرت است که میفرمایند چگونه میتوانم سیر بخوابم در حالی که در جامعهای زندگی میکنم که گرسنهای سر بر بستر میگذارد.
مسئولیت اجتماعی مسئولان کجا رفته است؟
وی تصریح کرد: فرهنگ دینی اقتضا میکند وقتی در مسئولیتی قرار گرفتیم چنین روحیه و منشی داشته باشیم اما وقتی با مسئولانی روبه رو میشویم که از نمد مسئولیتی که در اختیار آنها قرار گرفته فقط برای خودشان کلاه میبافند جای سؤال است که مسئولیت اجتماعی آنها چه میشود؟!
شفاف سازی موجب بالا رفتن اعتماد عمومی میشود
این استاد روانشناسی با ابراز تأسف از اینکه در جوامع جهان سوم غلبه اولویتها و منافع فردی را بر اولویتهای اجتماعی و ملی شاهد هستیم، به عنوان یک روانشناس مسئولان را به شفافسازی دعوت کرد و گفت: شفاف سازی موجب بالا رفتن اعتماد عمومی میشود. اعتماد عمومی سرمایه اجتماعی است یعنی مردم از حاکمان خودشان دل چرکین نباشند و به آنها به چشم افرادی که غارتگر بیتالمال هستند نگاه نکنند.
وی در پایان گفت: مدیریتها و مسئولیتها فرصتهای گذرایی هستند و اگر تفکر ما قیامت محور باشد تنها هدفمان را در زندگی کسب منابع مادی، مالی و دنیا قرار نمیدهیم. حضرت رسول(ص) در دعای شب 15 شعبان میفرمایند: «ولا تجعل الدنيا أكبر همنا، ولا مبلغ علمنا؛ رسیدن به دنيا را بزرگترین هدف ما و نتیجه دانش و کوشش ماقرار مده». این دعا که از جنس روانشناسی است به این معنی است که نباید هدف دنیا باشد و هدف فراتر از اکتساب دنیاست اما متأسفانه، در بسیاری افراد دنیا تنها نردبانی است که میخواهند از آن بالا بروند و برای نسلهای بعد از خودشان هم اندوخته کسب کنند.