به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) نشست خبری همایش روز ملی شعر و ادب «بزرگداشت استاد شهریار» صبح امروز چهارشنبه 24 شهریور با حضور اصغر فردی؛ دبیر این همایش برگزار شد.
اصغر فردی در این نشست با اشاره به اینکه یکی از بزرگترین مباحث ملی ایران شعر است، گفت: شعر ایران به مثابه جغرافیای باستانیترین تمدن دنیا در حوزه خردورزی، علم و فلسفه است و همانطور که ایران به مقولاتی همچون فرش، صنایع دستی و حتی صنعت نفت مشتهر است از نقطهنظر میراث فرهنگی و معنوی نیز شعر را میتوان یکی از مؤلفههای اصلی شناخت تمدن و فرهنگ ایران به شمار آورد.
وی گفت: شعر ایران از جایگاه رفیع و پراهمیتی همچون فلسفه یونان و آلمان، علوم انسانی فرانسه و... برخوردار است و لذا باید در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران روزی با موضوع پاسداشت شعر و ادب ایران مقرر میشد که اتفاقاً این مناسبت سوار بر یک رویداد تاریخی و قابل توجه در تقویم رسمی ایران باشد، اما از آنجا که اطلاع درست و موثقی در مورد تاریخ تولد و یا حتی فوت شاعران متقدم پارسیگوی ایرانی همچون سعدی، حافظ و یا مولانا وجود نداشت لذا میان زعمای شعر و ادب ایران بر سر نامگذاری این روز به مناسبتی ادبی اختلاف نظر وجود داشت.
فردی ادامه داد: این مسئله تداوم یافت تا اینکه موضوع بزرگداشت مرحوم شهریار پیش آمد و از آنجا که در مورد تاریخ تولد این شاعر فقید نیز نظرات مختلفی وجود داشت، لذا 27 شهریور سالمرگ وی به عنوان روز ملی شعر و ادب نامگذاری شد.
دبیر همایش روز ملی شعر و ادب تصریح کرد: شعر استاد شهریار از اواخر دهه 20 و 30 بر سر زبانها افتاد و همگان طی این سالیان از سرایش شعر شهریار با اشعار او زندگی کردند، عشق ورزیدند و با اشعار او به راز و نیاز نیز پرداختند، اما باید گفت که سابقه شعرگویی شهریار به نه سالگی او باز میگردد یعنی زمانی که اتفاقاً او شعری در قالب خشیةالله(ترس از خدا) میسراید و این موضوع به روشنی بازگوی این مسئله است که شهریار از طفولیت شاعری خداشناس و ولایی بوده است.
وی گفت: شهریار در 20 سالگی شعری با این مطلع دارد «شرمنده که در حشر شایان گذشت تو، مرا نیست گناهی» و این موضوع نیز این امر را در ذهن قوت میبخشد که تدین شهریار ذاتی و خودانگیخته بوده و به این شکل نبوده است که تابع حوادث سیاسی و اجتماعی به چنین درک و موضعی رسیده باشد؛ شهریار پیشینه تحصیل در علوم الهیه را نیز دارد و در مقطعی ملبس به لباس روحانیت و در مدرسه عالی شهید مطهری(سپهسالار) شاگرد مرحوم مدرس بود.
فردی افزود: چنین نگرش و بینش حقیقتبینی در وجود شهریار بود که موجب شد همزمان با وقوع انقلاب اسلامی شخصیت و شعر شهریار همدل با جریان انقلاب اسلامی به پیش برود و اشعاری از این شاعر گرانسنگ به یادگار باقی بماند که منطبق با منویات نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران باشد به همین دلیل انقلاب اسلامی و نهادهای فرهنگی خود را باید وامدار و مدیون شعر شهریار دانسته و نسبت به تجلیل و معرفی هرچه درخور این شاعر نامی اهتمام ورزند که در عمل متأسفانه شاهد این اتفاق نبودهایم.
دبیر همایش روز ملی شعر و ادب تأکید کرد: جای تأسف است که با وجود غنا و تأثیری که شعر شهریار بر مقولات ارزشی و فرهنگی منبعث از انقلاب اسلامی گذاشته است، اما مقام و جایگاه او آنچنان که بایسته و شایسته است همچون بسیاری از شعرای کشورهای دیگر دنیا همچون اقبال لاهوری در پاکستان و تاگور در هندوستان معرفی و مورد تکریم و تجلیل قرار نگرفته است و هیچ یک از نهادهای فرهنگی و کسانی که مصادر حکومتی را به دست دارند اهتمامی درخور برای برگزاری مجموعه رویدادهای فرهنگی در تبیین جایگاه و مرتبه شعر شهریار برگزار نکردهاند.
فردی در ادامه گفت: این در شرایطی است که شهریار بیش از هر یک از شعرایی که به نام شعر انقلاب شعر سرودهاند در مقاطع گوناگون انقلاب اسلامی و مناسب با هر رویدادی شعر دارد؛ نکته جالب اینکه شاعر در مقام و شأن شهریار هیچ گاه ترجیحش این نبوده است که سبک شعریش را در دسترس قرار دهد و آن را متناسب با هر جریانی تبدیل به قالبی دمدستی کند؛ در حالی که در مورد استاد شهریار اگر چنین اتفاقی را شاهد هستیم تنها دلیلش آن است که او مشرف به وقایع در مقاطع مختلف انقلاب اسلامی نسبت به بروز واکنشی احساس وظیفه میکرد.
وی اظهار کرد: با تمام این خدماتی که شعر شهریار به انقلاب کرده است، اما در عوض انقلاب اسلامی که خود را باید مدیون شعر او بداند کمتر به آن پرداخت درخوری داشته است و علیرغم فرمایش مقام معظم رهبری که فرمودند هرچه برای شهریار کار انجام شود کم است، اقدام ویژه عملی و مؤثری در زمینه معرفی این شخصیت ادبی صورت نگرفته است.
دبیر همایش روز ملی شعر و ادب گفت: آنچه که مسلم است شهریار به تعریف و تمجید ما نیازی ندارد و این ما هستیم که با توجه به اوضاعی که در حوزه شعر فارسی به ویژه سبک و قالب کلاسیک با آن مواجه هستیم و این گونه شعری رو به انحطاط است به شعر او نیازمندیم؛ شعر شهریار این روزها مخاطب میلیاردی خود را در سراسر دنیا داراست و دیوان شعر او به بیش از 100 زبان دنیا ترجمه شده، اما غافل از این نکته که در داخل کشور با وجود تجدید چاپ صدباره دیوان شعر او، اما همچنان این دیوان شعری کامل گردآوری نشده است.
وی با اشاره به اینکه ما باید به شخصیت شعر شهریار با عنوان عنصر پیوند دهنده و وفاق ملی نگاه کنیم گفت: به جای برگزاری مراسمهای متعدد تجلیل و بزرگداشت که اثرات مقطعی دارند به نظر من زمان آن فرا رسیده است که در دانشگاههای کرسی شهریارپژوهی دایر شود و در کتابهای درسی نیز به تحلیل و بررسی شخصیت و اشعار او اهتمام ویژهای صورت گیرد؛ چرا که این شاعر فقید و شعرش همگی به نظام و پیشبرد اهداف آن کمک کردهاند و مبین مقولاتی همچون تدین، ایرانیت، وفاق ملی، نوعدوستی و ... هستند و باید گفت که شعر شهریار، افشره و چکیده معارف قرآن است.
فردی ادامه گفت: بنیاد شهریار در نظر دارد که طی سالهای آتی به شرط حمایت نهادهای رسمی فرهنگی، این گونه مراسمهای بزرگداشت را نه تنها برای شهریار بلکه برای سایر اشعار در قومیتهای مختلف ایرانی نیز برگزار کند و به این واسطه به تجلیبخشی ادبیات و گویشهای تمام اقوام ایرانی اهتمام ورزد.
وی در مورد همایش روز ملی شعر و ادب گفت: این مراسم شنبه، 27 شهریور همزمان با سالمرگ استاد شهریار ساعت 15:30 و با سخنرانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و حضور سایر مقامات فرهنگی، مدیریت شهری و کشور در تالار وحدت برگزار خواهد شد که ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک تهران در آن قطعاتی از اشعار شهریار را نواخته و اجرا خواهند کرد.
دبیر همایش روز ملی شعر و ادب در پایان و در پاسخ به پرسش خبرنگار ایکنا که چرا عنوان پارسی از عبارت روز ملی شعر و ادب حذف شده است، گفت: البته باید به این نکته اشاره کرد که زبان اقوام ساکن در ایران تنها فارسی نیست، اما از آن سو شعرایی همچون شهریار که گویش محاورهای آنها چیزی غیر از فارسی بوده است، به زبانی واحد که نشان از اتحاد و انسجام دارد نیز شعر گفتهاند، در تقویم ما این روز را به نام روز ملی شعر و ادب پارسی میشناسیم که اینجا به اختصار به روز ملی شعر و ادب عنوان شده است و البته به این واسطه به اشعار اقوام مختلف ایرانی با گویشهای دیگر نیز توجه داریم.
گزارش تصویری این برنامه را اینجا ببینید.
امیرسجاد دبیریان