تکرار آسیب رایج سریال‌های نوروزی
گروه هنر: در نوروز 96، سریال‌های نوروزی یک ویژگی مشترک داشتند، آن نیز تکراری بود که در داستان و شکل روایی آثار به چشم می‌خورد.
جبار آذین، منتقد و کارشناس سینما در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره برنامه‌های نوروزی سیما این‌گونه اظهار نظر کرد: نوروز ایام مناسبتی ویژه‌ای است که باید در برنامه‌ریزی‌های رسانه ملی به آن توجه لازم و شایسته صورت گیرد، در همین راستا سیما در طول سال با تولید برنامه‌ها و مجموعه‌های ویژه که دارای چاشنی امید و نشاط و سرگرمی است می‌بایست انرژی را به جامعه تزریق کند. اتفاقی که در رسانه ملی با تولید سریال‌های اجتماعی با رویکردی طنز و انتقادی رخ داد.
وی افزود: مجموعه‌های عیدانه رسانه ملی با آنکه هیچ‌کدام در سطح آثار شاخص و ممتاز تلویزیونی نبودند در کارنامه هنری سازندگان آن، امتیازهای بالایی نمی‌گیرند، هرچند کم و بیش این تولیدات مخاطبانی داشتند. مهم‌ترین نکته مشترک و ضعف مشابه هر سه این سریال‌ها، موضوعات تکراری و مضامین کلیشه‌ای این تولیدات بود؛ برای مثال استفاده از موضوعاتی چون ارتباط انسان‌ها در چارچوب زندگی آپارتمانی به شکل سریال‌هایی چون «همسایه»، سوژه نخ‌نمای بود که در ده‌ها فیلم و سریال داخلی تکرار شده بود.
این کارگردان ادامه داد: بهره‌گیری از یک اتفاق سو‌ءتفاهم برانگیز (جابجایی آدم‌ها و اشیا) موضوع منسوخ شده‌‌ای است که بارها در سینما و تلویزیون تصویر شده و دیگر بیان آن لطفی ندارد. درباره سریال «علی‌البدل» هم باید بگویم با توجه به پیشینه مثبت سیروس مقدم در حوزه سریال‌سازی و همکاری جمعی از هنرمندان و بازیگران برجسته، این کار می‌توانست به مجموعه‌ای پرمخاطب و دیدنی تبدیل شود ولی استفاده از سوژه نخ‌نما و کپی شده این کار را به سمت سراشیبی برد. در ضمن هیچ‌کدام از سه سریال نوروز جدا از موضوع تکراری‌شان ضعف‌های ساختاری و هنری داشتند؛ به ویژه که از قابلیت‌های خوب بازیگران استفاده بهینه نشده بود.
آذین ادامه داد: با توجه به نیاز مخاطبان سیما به آثار هدفمند فرهنگی و هنری که در آنها امید نشاط و سرگرمی معیار اصلی است، معتقدم سریال‌های نوروزی نتوانستند کارکرد مناسبی داشته باشند، حتی رویکرد انتقادی به موضوعات روز جامعه نیز به نظرم عاملی نبود تا به واسطه آن بتوان برای سریال‌های نوروز اعتباری را تصور کرد. ضعف مشترک این مجموعه‌ها نیز بابت فیلمنامه‌های ضعیف و شخصیت‌های پرداخت نشده این کارها حاصل شده است.
وی در پایان گفت: رسانه ملی با توجیه این شعار که دست‌خوش مشکلات مادی است معمولاً ضعف‌های خود را پوشش می‌دهد، در صورتی‌که می‌توانست به جای تولید سه سریال کم‌کیفیت، دو کار تولید کند، اما کیفیت آن دو سریال از امتیازات بالاتری سود برده باشد. در انتهای سخنانم نیز باید بگویم که به دلیل تکرار و الگوبرداری از نمادهای غیرایرانی من سبک زندگی ایرانی – اسلامی را در سریال‌های عیدانه نوروز ندیدم.
وی افزود: مجموعه‌های عیدانه رسانه ملی با آنکه هیچ‌کدام در سطح آثار شاخص و ممتاز تلویزیونی نبودند در کارنامه هنری سازندگان آن، امتیازهای بالایی نمی‌گیرند، هرچند کم و بیش این تولیدات مخاطبانی داشتند. مهم‌ترین نکته مشترک و ضعف مشابه هر سه این سریال‌ها، موضوعات تکراری و مضامین کلیشه‌ای این تولیدات بود؛ برای مثال استفاده از موضوعاتی چون ارتباط انسان‌ها در چارچوب زندگی آپارتمانی به شکل سریال‌هایی چون «همسایه»، سوژه نخ‌نمای بود که در ده‌ها فیلم و سریال داخلی تکرار شده بود.
این کارگردان ادامه داد: بهره‌گیری از یک اتفاق سو‌ءتفاهم برانگیز (جابجایی آدم‌ها و اشیا) موضوع منسوخ شده‌‌ای است که بارها در سینما و تلویزیون تصویر شده و دیگر بیان آن لطفی ندارد. درباره سریال «علی‌البدل» هم باید بگویم با توجه به پیشینه مثبت سیروس مقدم در حوزه سریال‌سازی و همکاری جمعی از هنرمندان و بازیگران برجسته، این کار می‌توانست به مجموعه‌ای پرمخاطب و دیدنی تبدیل شود ولی استفاده از سوژه نخ‌نما و کپی شده این کار را به سمت سراشیبی برد. در ضمن هیچ‌کدام از سه سریال نوروز جدا از موضوع تکراری‌شان ضعف‌های ساختاری و هنری داشتند؛ به ویژه که از قابلیت‌های خوب بازیگران استفاده بهینه نشده بود.
آذین ادامه داد: با توجه به نیاز مخاطبان سیما به آثار هدفمند فرهنگی و هنری که در آنها امید نشاط و سرگرمی معیار اصلی است، معتقدم سریال‌های نوروزی نتوانستند کارکرد مناسبی داشته باشند، حتی رویکرد انتقادی به موضوعات روز جامعه نیز به نظرم عاملی نبود تا به واسطه آن بتوان برای سریال‌های نوروز اعتباری را تصور کرد. ضعف مشترک این مجموعه‌ها نیز بابت فیلمنامه‌های ضعیف و شخصیت‌های پرداخت نشده این کارها حاصل شده است.
وی در پایان گفت: رسانه ملی با توجیه این شعار که دست‌خوش مشکلات مادی است معمولاً ضعف‌های خود را پوشش می‌دهد، در صورتی‌که می‌توانست به جای تولید سه سریال کم‌کیفیت، دو کار تولید کند، اما کیفیت آن دو سریال از امتیازات بالاتری سود برده باشد. در انتهای سخنانم نیز باید بگویم که به دلیل تکرار و الگوبرداری از نمادهای غیرایرانی من سبک زندگی ایرانی – اسلامی را در سریال‌های عیدانه نوروز ندیدم.
