محتوامحوری؛ رویکرد جدید در مسابقات قرآن حوزه

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)  یکی از فعالیت‌های مستمر و سالانه قرآنی در حوزه‌های علمیه که از هفت سال پیش بنیان نهاده شد برگزاری مسابقات قرآن و حدیث بود. دفتر قرآن و عترت حوزه در سالیان اخیر با تحولات زیادی در عرصه ساختار و شرح وظایف روبرو بوده است؛ این دفتر ابتدا در قالب ساختار معاونت تهذیب حوزه علمیه از هفت سال قبل یعنی در سال 1388 مسابقات قرآن را در دستور کار خود قرار داد و همه ساله این مسابقات در رشته‌های متعدد برگزار شده است.

این مسابقات تاکنون در رشته‌های حفظ قرآن در اجزای مختلف، قرائت تحقیق و ترتیل، دعاخوانی، اذان و مفاهیم همچنین تفسیر قرآن و حدیث برگزار شده است که در سال‌های ابتدایی شروع آن، بحث قرائت و حفظ به عنوان رشته‌های محوری مورد توجه بوده است.

اما به تدریج و با رونق مسابقات در کنار رشته‌های حفظ و قرائت، به تدریج توجه به موضوعاتی مانند مفاهیم و تفسیر همچنین بحث حدیث و پرداختن به کتبی مانند نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه نیز با توجه به اهمیت این کتب و آشنایی بیشتر طلاب با مفاهیم قرآنی و کلام اهل‌بیت(ع) مورد توجه قرار گرفت و در دو سه سال اخیر این مسابقات بیشتر به سمت محوریت رشته‌های معارفی حرکت کرده است اگرچه همچنان قرائت و حفظ به عنوان دو رشته محوری، جذاب و مخاطب‌محور در تمامی دوره‌ها مطرح بوده و هست.

اما با تغییرات ساختاری و بازگشت این مجموعه به معاونت تهذیب و براساس تصمیمات گرفته شده، هشتمین دوره مسابقات امسال برگزار نخواهد شد و رشته‌های حفظ و قرائت نیز از این مجموعه حذف می‌شود.

حجت‌الاسلام و المسلمین سیدمصطفی رضوی، مدیر دفتر قرآن و عترت حوزه‌های علمیه در گفت‌وگو با ایکنا گفت: با توجه به بازگشت مجدد دفتر از معاونت آموزش به معاونت تهذیب، رسالت و شرح وظایف ما نیز تغییر کرده است از این رو هشتمین دوره مسابقات براساس تصمیم مدیران، برگزار نخواهد شد.

رضوی عنوان کرد: ماهیت مسابقات قرآن و حدیث حوزه عوض خواهد شد و محوریت با رشته‌هایی چون خطابه‌های قرآنی، مفاهیم، تفسیر و حدیث است.

وی در پاسخ به این سؤال که با توجه به جذابیت‌هایی که رشته‌های حفظ و قرائت دارند و می‌تواند مخاطبان زیادی را به خود جلب کند سرنوشت این رشته‌ها در مسابقات چه خواهد شد بیان کرد: باید تدابیری از سوی مسئولان حوزه برای واگذاری این مسابقات به بخش‌های دیگر اندیشیده شود ولی فعلا، برنامه مشخصی برای این رشته‌ها نداریم البته چون هشتمین دوره مسابقات در سال 97 برگزار می‌شود باید تا موعد مقرر برای شروع این دوره، منتظر تصمیمات جدید باشیم.

رضوی با بیان اینکه قرارگرفتن دفتر قرآن و عترت در مجموعه معاونت آموزش دست این دفتر را برای برگزاری برنامه‌های وسیع تر و با دایره شمول بیشتر باز کرده بود اظهار کرد: قرار گرفتن در مجموعه معاونت تهذیب اقتضائات مرتبط با این معاونت را دارد از این رو محتوامحوری و پرداختن به خطابه های قرآنی و حدیثی و پررنگ تر شدن مباحث تفسیری قرآنی و حدیثی بیشتر در مسابقات آینده مورد توجه قرار می‌گیرد.

وی با بیان اینکه رشته‌های حفظ و قرائت و زیباخوانی قرآن اهمیت زیادی دارد تاکید کرد: حذف کلی این رشته‌ها مناسب نیست و باید تدبیری برای برگزاری آن به نحو دیگر صورت گیرد.

البته یکی از کارهای این دفتر در سال گذشته که با همکاری نهادهای دیگری چون سازمان اوقاف و المصطفی(ص) صورت گرفت برپایی اولین دوره مسابقات بین‌المللی طلاب جهان اسلام بود که ممکن است یکی از دلایل حذف این رشته‌ها برپایی همین مسابقات باشد؛ مسابقاتی که با برگزاری یک آزمون و مسابقه مقدماتی، نفرات برتر این دو رشته از سوی دفتر قرآن و عترت حوزه مشخص و به این مسابقات معرفی شدند.

به هر حال دفتر قرآن و حدیث حوزه در سالیان اخیر دچار تحولات ساختاری زیادی شده است و همین تحول در شرح وظایف و رسالت‌های آن موثر بوده و بعضا رویکرد مسابقات نیز دستخوش تغییر شده است به گونه‌ای که این مجموعه ابتدا در قالب دفتر سپس مرکز و اداره و مجددا در قالب دفتر در حال انجام فعالیت است.

این مجموعه در فاصله  سال های 93 و 94 با تصمیم شورای عالی حوزه‌های علمیه به معاونت آموزش حوزه سپرده شد و در قالب یک دفتر به فعالیت خود ادامه داد و با سپرده شدن به این مجموعه، مباحث آموزشی مانند برپایی دوره‌های آموزشی، تعیین نقش محوری در تالیف کتب درسی قرآنی برای حوزه‌های علمیه و رویکرد آموزش محور در مسابقات قرآن رنگ و بوی بیشتری به خود گرفت و مورد توجه بیشتر بود.

در نیمه دوم سال 95 مجددا با تصمیمات گرفته شده از سوی مدیریت حوزه‌های علمیه، این مجموعه به خانه اصلی خود یعنی به معاونت تهذیب که از سال ابتدای تاسیس یعنی سال 88 در این مجموعه فعالیت داشت بازگشت و هم اکنون در فرایند تحولات جدید و شرح وظایف جدیدی قرار گرفته است و از جمله تحولاتی که در این زمینه مشهود است بحث حذف رشته‌های قرائت و حفظ است که همان طور که مدیر این دفتر تاکید دارد باید تدبیری برای آن اندیشیده شود زیرا حذف نخواهد توانست جوابگوی نیازهای حوزه باشد.