بی‌ادبی، رفتاری که مورد پسند هیچ جریان و اندیشه‌‌ای نیست

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، اتفاقاتی که در جشن انجمن منتقدان سینما، چند شب پیش رخ داد، هنوز هم نقل زبان محافل هنری و اجتماعی است. حواشی شب مورد نظر متعدد بودند، اما دو قسمت بیش از همه دیده شد. ابتدا گلایه استاد جمشید مشایخی و سپس رفتار غیرحرفه‌ای جعفر پناهی نسبت به محمد حسین مهدویان. درباره گلایه‌های مشایخی از جشن حرف به اندازه کافی زده شده است، اما مسئله مد نظر ما در این مطلب به  برخورد یک فیلمساز قدیمی با کارگردانی جوان مربوط می‌شود که به نوعی حیرت جامعه سینمایی و مردم را در پی داشت.

قرار بود در آن شب، جعفر پناهی جایزه بهترین فیلمساز را به محمد حسین مهدویان کارگردان فیلم‌های «ماجرای نیمروز» و «عبور از غبار» اهدا کند، اما متاسفانه بنا به دلایلی که تنها به دلبستگی‌های سیاسی مربوط می‌شود این فیلمساز از اهدای جایزه خودداری کرد و حتی زمانی که مهدویان برای اظهار ادب نزد وی آمد وی به ادای احترام وی، توجهی نکرد! این رفتار از فردی که ادعای فرهنگی بودن را دارد دور از تصور است، چون رفتار غیراخلاقی در هر قشر و تفکری مذموم است، برای همین هم اکثر مردم و هنرمندان این رفتار را به نوعی محکوم کردند، اما به هر حال برای این‌که از نظر هنرمندان نیز در این رابطه مطلع شویم با چند نفر از سینماگران در این باره گفت‌و‌گو کردیم که در ادامه گزارش با آن همراه می‌شویم.

جمال شورجه فیلمساز ارزشی کشورمان، پیرامون اتفاقات مورد نظر این گزارش چنین اظهار نظر می‌کند: نظرم درباره این موضوع، تنها از دیدگاه یک فیلمساز و همکار است و انگیزه‌ دیگری پشت آن نیست. با این توضیح رفتاری که جعفری پناهی نسبت به همکار خود محمدحسین مهدویان انجام داد، به هیچ وجه منطقی و پسندیده نبود.

وی افزود: رفتاری که پناهی انجام داد به عبارتی در شأن صنف کارگردانان سینما نبود، زیرا برخورد این گونه وی با فیلمسازی جوان و مستعد که از رویش‌های  سینمای نوین و انقلابی است برای هیچ فرد یا گروهی پسندیده نیست.  نکته دیگر این‌که بزرگترها و قدیمی‌های سینما باید در همه حال مشوق جوانان باشند نه این‌که به دلایل واهی بخواهیم حمایت خود را دریغ کنیم یا به نوعی زیر پای آنها را خالی کنیم.

شورجه ادامه داد: امید کارگردانان جوان این سرزمین این است که در محافل سینمایی دیده و تشویق شوند، زیرا این تشویق‌های می‌تواند آینده سینمای کشورمان را به نوعی تحت تاثیر قرار داده و به سمت مطلوب هدایت کند. با این توضیح من رفتار رخ داده به هیچ پسندیده نمی‌دانم، البته درباره دلایل انجام چنین کارهایی از طریق فیلمسازانی نظر جعفر پناهی مطالب متعددی می‌توان بیان کرد فعلاً صلاح نمی‌دانم درباره آن حرفی بزنم، ولی تنها در یک جمله اعلام می‌کنم این رفتار کاملا سیاسی بوده است.

شورجه درباره مهدویان نیز این‌گونه اظهار نظر کرد: این کارگردان جوان از آن دسته فیلمسازانی است که غنای تکنیکی خود را با تعهد نیز در آمیخته و فیلم‌هایش در خدمت آرمان‌های انقلاب اسلامی است، برای همین هم فیلم‌هایش مورد پسند تمام سلیقه‌ها است. گواه بارز این ادعا را هم می‌‌توان در جایزه‌ای که جشن خانه سینما و انجمن منتقدان که کاملا مستقل هستند به این فیلمساز دادند به روشنی مشاهده کرد.

دیگر سینماگری که در این زمینه اظهار نظر کرد علی‌رضا سجادپور تهیه‌کننده و مدیر سابق سینماست. وی درباره آنچه که رخ داده این گونه به اظهار نظر پرداخت: از نگاه من بیش از آن‌که به قبح رفتار جعفر پناهی در این زمینه بپردازم باید بگویم مقصر اصلی مسئولان برگزاری جشن منتقدان هستند که با دعوت از پناهی این فرصت را پیش آوردند چنین اتفاقی رخ دهد، چون کاملاً مشخص است فیلمسازی نظیر پناهی در انتظار فرصت است تا حرکتی از خود نشان دهد، برای همین انتظاری بیهوده است تا وی کاری را که با مهدویان کرد، انجام ندهد.

وی افزود: از دیدگاه من علاوه بر زشت بودن رفتار جعفر پناهی، باید گفت که این عمل به شدت غیرحرفه‌ای است، زیرا چرا باید یک فیلمساز قدیمی نسبت به یک فیلمساز جوان که اتفاقاً فیلم‌های خوبی نیز می‌سازد، چنین رفتاری کند. نکته دیگر که می‌خواهم در انتهای سخنانم به آن اشاره کنم این است که تواضع مهدویان نیز نسبت به این موضوع، بیش از اندازه بود، چون در مواقعی نیاز است که آدم تا به این اندازه خضوع به خرج ندهد.

آخرین فیلمسازی که از نظرش در این گزارش بهره برده شده، حمید بهمنی است که سال‌ها در حوزه سینمای انقلاب کار می‌کند. وی درباره اتفاق رخ داده، اظهار کرد: به نظرم، چنین رفتاری از فردی چون جعفر پناهی دور از انتظار نیست، چون فردی که سالها در زندان بوده و هنرش وابسته به بیگانگان است مشخص است تحمل یک جوان موفقیت‌هایش را ندارد.

وی اضافه کرد: اگر فیلمسازانی نظیر جعفر پناهی در محضر هنر افتادگی را آموخته بودند، چنین کاری را انجام نمی‌دادند. نکته دیگر اینکه رفتار مذموم پناهی تنها با فرهنگ ایرانی مخالف نیست، بلکه در هر کشوری چنین کاری دور از ادب است، حتی ما در آمریکا و اروپا نیز چنین اتفاقاتی را شاهد نیستیم!

این سینماگر دلیل اتفاق رخ داده را اینگونه توصیف کرد: از دیدگاه من چنین کاری برای این رخ داده که افرادی نظیر جعفر پناهی به غلط وارد سینما شده و به غلط نیز رشد پیدا کرده‌اند. در کلامی دیگر باید بیان کنم رفتارهایی که این قبیل سینماگران انجام می‌دهند تنها در قالب اندیشه‌های سکولاریستی یا لیبرالیستی می‌گنجد، چون در هیچ یک از دستورات و آموزه‌های دینی ما چنین اتفاقاتی توصیه نشده است.

در پایان سخنانش تاکید کرد: برای سینمای ما باعث شرم است که در آن فیلمسازی که جوایز متعدد خارجی دارد نتواند یک فیلمساز جوان و آینده‌دار را تحمل کند.

در مجموع از اظهار نظرهای به عمل آمده می‌توان دریافت آنچه رخ داده به دور از ادب انسانی بوده و مورد تایید هیچ گروه و سلیقه ای نیست، برای همین امیدوارم دیگر هیچگاه در سینمای کشورمان چنین اتفاقاتی را شاهد نباشیم.