حذف بخش رقابتی، مهمترین معضل پیش روی جشنواره بین‌المللی «موسیقی فجر»
گروه هنر: حذف بخش رقابتی لطمه جبران ناپذیری به جشنواره موسیقی فجر زده است به ویژه در مورد گروه‌های شهرستانی که به غیر از این رویداد مطرح موسیقی، جایی برای عرض اندام و اثبات توانایی‌ها و قابلیت‌های خود در عرصه رقابتی با سایر گروه‌های موسیقی ندارند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) سی و سومین جشنواره بین‌المللی «موسیقی فجر» در بحبوحه روزهای برگزاری و مشرف به خاتمه یافتن است. جشنواره‌ای تخصصی که در آن برگزیده‌ترین گروه‌ها و اشخاص فعال در عرصه موسیقی حرفه‌ای در بخش‌های مختلف شرکت کرده و به اجرای برنامه می‌پردازند.
بهتر دیدیم پیرامون جشنواره سی و سوم «موسیقی فجر»، مشکلات و موانع و آسیب‌های وارده بر آن پس از گذشت 7 روز از اجرای برنامه‌های مختلف آن در سالن‌های مورد نظر با میلاد عمرانلو؛ سرپرست گروه آوازی تهران که حضوری مستمر در ادوار گوناگون این جشنواره را تجربه و امسال نیز 23 دی‌ماه با اتفاق گروهش در سالن رودکی اجرا برنامه داشته است گفت‌و‌گویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
ـ جشنواره این دوره «موسیقی فجر» را به شکل کلی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
از سال 80 به غیر از یک دوره در تمام ادوار این جشنواره حضور داشته‌ام و باید بگویم که جشنواره سی و سوم تفاوت چندانی حداقل با یکی دو سال قبل خود ندارد و به هر حال دست‌اندرکاران جشنواره ترجیح می‌دهند که جشنواره به همان رویه گذشته به فعالیت خود ادامه دهد هر چند که تصورم این بود که امسال میدان و فضای مناسب و مساعدی در اختیار گروه های توانا و خلاق قرار داده شده بود، چیزی که بیش از همه شخص مرا آزار می‌داد این بود که جای خالی بسیاری از گروه‌ها و اشخاص مطرح موسیقی به ویژه در بخش بین‌الملل در جشنواره محسوس بود که این امر تا اندازه زیادی اعتبار این جشنواره را به عنوان رویدادی بین‌المللی خدشه‌دار می‌کند.
ـ مهمترین معضل بر سر راه جشنواره «موسیقی فجر» را در چه می‌دانید؟
حذف بخش رقابتی مهمترین معضل و آسیب جشنواره «موسیقی فجر» است. این اتفاق انگیزه و رغبت لازم را در میان فعالان این عرصه و به ویژه گروه‌های جوان و جویای نام از بین می برد. به ویژه در بخش آوازی جشنواره که طی این سال‌ها خوشبختانه شاهد رشد بسیار خوبی بودیم و تعداد زیادی از گروه‌های موسیقی به ویژه از شهرستان‌ها با اعلام موجودیت فعالیت خود را در عرصه حرفه‌ای به شکل رسمی آغاز کرده‌اند و دلخوش به سالی یک بار حضور در جشنواره معتبری همچون «موسیقی فجر» هستند که در آن با سایر گروه‌های مدعی به رقابت پرداخته و قابلیت‌های خود را به نسبت سایرین به اثبات برسانند.
مطلع هستم که در پی حذف بخش رقابتی جشنواره چه تعداد از این گروه ها منحل شده و کارشان به تعطیلی کشیده شده است و دلیل آن هم این است که معمولاً این گروه‌ها که از محیط‌های شهرستانی سربرآورده و سعی در افزایش ظرفیت و قابلیت های هنری خود دارند به جهت آنکه عملاً در شهرستان مخاطب برای اجرای برنامه ندارند لذا به امید حضور در پایتخت و مثلاً شرکت در جشنواره «موسیقی فجر» به تمرین و ممارست پرداخته تا مگر در رقابت با سایر رقبا و کسب رتبه برتر از جشنواره این امکان فراهم شود تا نظر مسئولان به ویژه در ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها به منظور سرمایه گذاری و حمایت به آنها معطوف شود و وقتی که در عرصه عمل چنین اتفاقی را شاهد نیستیم لذا دیگر انگیزه‌ای برای ادامه کار برای آنها باقی نمی‌ماند و به نظرم این امر آسیبی جبران‌ناپذیر به موسیقی ما وارد خواهد کرد.
ـ شاید اعتقاد بر این است که مثلاً باید برای برخی گروه‌های نیمه‌حرفه‌ای و آماتور در عرصه موسیقی رویدادی مستقل از جشنواره «موسیقی فجر» در نظر گرفته شود و ورود هر گروهی در هر سطح کیفی به جشنواره اعتبار آن را زیر سؤال ببرد، اینطور نیست؟
اتفاقاً شخصاً که با حمیدرضا نوربخش؛ دبیر جشنواره صحبت می‌کردم نظری مشابه با آنچه که اشاره کردید داشت و معتقد بود که جشنواره محلی برای حضور نخبگان و کارکشتگان است که موسیقی را در اوج کیفیت خود اجرا می‌کنند و لذا نیازی به رقابت و اثبات خود ندارند؛ من هم با نظر ایشان تا اندازه زیادی موافقم اما تکلیف باقی گروه‌ها و اشخاص فعال در موسیقی که سطحی نازلتر دارند چیست؟ حرفی نیست جشنواره «موسیقی فجر» برای سوپراستارهای موسیقی اختصاص یابد اما رویدادی مستقل و رقابتی نیز برای گروهی که باانگیزه مشغول فعالیت هستند به وجود آید تا آنها هم با طی مدارج به چنان سطحی از حرفه‌ای‌گری برسند که امکان حضور در جشنواره «موسیقی فجر» را داشته باشند.
ـ یعنی چنین موقعیتی فراهم نیست؟
برای نوازندگان شاهد برگزاری هر ساله جشنواره «موسیقی جوان» هستیم با بخش‌های متنوع رقابتی اما فاقد رویداد رقابتی در بخش آوازی و به ویژه آواز جمعی هستیم. این مشکل از جایی ناشی می‌شود که ما تاکنون نتوانسته‌ایم انجمنی تحت عنوان انجمن گروه‌های آواز جمعی و گروه‌های کُر ایجاد کنیم و من هم به شخصه در این زمینه فعالیتی را سامان دادم هرچند که به نتیجه نرسید و لازمه ایجاد ساز و کار رقابتی در این مورد خاص در اختیار داشتن یک تشکل صنفی است که متأسفانه فقدان آن محسوس است.
از آنجا که در یکی از ادوار اخیر جشنواره «موسیقی فجر» از جمله داوران آن بودم باید بگویم که لزوم ایجاد رقابت در هر یک از رویدادهای رسمی موسیقی امری حیاتی است به ویژه آنکه گروه‌های فعال شهرستانی در حال پا گرفتن هستند و پیشرفت‌های خوبی داشتند و به غیر از هدایت درست نیاز به ایجاد انگیزه‌ای پویا و هدفمند دارند.
ـ آسیب‌هایی که در مورد «موسیقی فجر» برشمردید و البته بسیاری از مسائل دیگر که مجالی برای طرح آنها نیست ریشه در چه مسئله‌ای دارد، آیا ضعف در سیاست‌های اجرایی جشنواره و دبیرخانه آن است و یا در سیاست‌های کلی دفتر موسیقی ارشاد باید دلایل آن را جستجو کرد؟
تصور می‌کنم بروز چنین مشکلاتی در جشنواره ارتباطی به دفتر موسیقی ارشاد نداشته باشد و همه آن را باید حاصل اعمال سلیقه و نوع نگاه مسئولان دبیرخانه به فعالیت‌های جاری و برنامه‌ریزی شده برای اجرای «موسیقی فجر» دانست مگر آنکه دفتر موسیقی ارشاد هم نکاتی را در روند اجرایی جشنواره به دبیرخانه دیکته و تحمیل کند که بعید می دانم چنین اتفاقی بیفتد.
ـ گروه آوازی تهران امسال در«موسیقی فجر» چه قطعاتی را برای مخاطبان جشنواره اجرا کرد؟
ما در جشنواره در سه بخش به اجرای برنامه پرداختیم، بخش ابتدایی کنسرت ما اختصاص به قطعات آهنگسازان غربی داشت و در بخش دوم بنا به درخواست دبیرخانه جشنواره به بازسازی تعدادی از آثار ماندگار انقلاب اسلامی پرداختیم و مشخصاً قطعات مرحوم پرویز مشکاتیان در قالب آلبوم «چاووش» به خوانندگی شهرام ناظری و محمدرضا شجریان و در بخش سوم هم مجدد در قالب موسیقی جاز، قطعاتی را اجرا کردیم.
یادآور می‌شود، مراسم اختتامیه سی و سومین جشنواره بین‌المللی «موسیقی فجر» شنبه 30 دی در تالار وحدت برگزار خواهد شد.
