انگیزه قیام کربلا در کلام امام حسین(ع)

به گزارش ایکنا از لرستان، از گفتار امام حسین(ع) در مسیر نهضت به روشنی فهمیده می‎شود که دو عنصر «امر به معروف و نهی از منکر» عامل و انگیزه اصلی نهضت آن حضرت بوده است.امام حسین(ع) در ضمن نامه‌ای که همراه مسلم برای مردم کوفه فرستاد، چنین نوشت:«قطعاً امام و پیشوای مردم کسی است که از روی قرآن حکومت و داوری کند.عدالت‌پرور و دادگستر باشد و از آیین حق پیروی نماید و در راه خدا خویشتن‌دار باشد».
امام حسین(ع) در منزلگاه بیضه نزدیک کربلا برای سپاه حُر خطبه‌ای خواند در این خطبه تنها یک‌بار سخن از دعوت مردم کوفه به میان آورده است ولی بیشترین سخنش در رابطه با «فسادزدایی» و «طاغوت‌براندازی» است.امام در بخش آغاز خطبه، پس‌از حمد و ثنا می‎فرماید: «ای مردم! پیامبر خدا(ص) فرمود: هر کس فرمانروای ستم‌گری را ببیند که حرام‌های خدا را حلال می‎شمرد و پیمان‌های خدا را می‎شکند، با سنت پیامبر(ص) مخالفت می‎ورزد و در میان بندگان خدا براساس گناه و تجاوز حکومت می‎کند و او با زبان و عمل مخالفت خود را با چنین فرمانروایی آشکار نکند، خدا او را با آن فرمانروای ستم‌گر؛ یک‌جا در آتش دوزخ قرار می‎دهد.آگاه باشید که این قوم(دستگاه یزید) اطاعت شیطان را بر خود لازم نموده‌اند و اطاعت خدا را ترک کرده‌اند و فساد را آشکار نموده و حدود الهی را تعطیل کرده و بیت‌المال مسلمانان را چپاول نموده‌اند.حرام خدا را حلال و حلال خدا را حرام کرده‌اند....و در فرازی از همین خطبه می‏فرماید: «بر شما است که از من پیروی کنید و مرا الگو قرار دهید».
امام حسین(ع) در ضمن نامه‌ای که برای بزرگان بصره نوشته، می‎فرماید: «همانا سنت الهی مرده و بدعت‌های ضداسلام زنده شده است» یعنی قیام ما برای زنده کردن سنت‌ها و نابود ساختن بدعت‌ها است که یکی‌از مراتب امر به معروف و نهی از منکر است.
امام حسین(ع) در بخشی از خطبه مشروحی که درباره امر به معروف و نهی از منکر ایراد کرده، چنین می‎فرماید: «ای مردم! عبرت بگیرید به آن‌چه که خداوند به اولیای خود پند داده است، که مانند علمای یهود و نصاری، از امر به معروف و نهی از منکر سر باز نزنید.زیرا پیشوایان یهود، جور و ظلم ستم‌گران را نمی‎نگرند و آنان را از این‌کار زشت نمی‎ترسانند به امید آن‌که از پرتو مرحمت ستم‌پیشه‌گان به نوایی برسند و از دست آنان گزند نبینند و برای این‌که دو روز خوش زندگی کنند و غبار ناراحتی بر دامن دل‌شان ننشیند، از گفتن حرف حق هراسناک‌اند. در حالی‎که پروردگار بزرگ گوید: فقط از من بیمناک باشید و از مردم عاجز و زبون نهراسید.
و نیز خدای متعال می‎فرماید: «مردم با ایمان بعضی سرپرست و یاور بعضی دیگر هستند و امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند زیرا اگر در میان مسلمانان این دو وظیفه رواج بیابد، کارها به صلاح می‎پیوندد و بنیان ملک و ملت استحکام می‎پذیرد».
امام حسین(ع) در پایان این خطبه می‏فرماید: «پروردگارا تو آگاهی که من این سخنان را برای به دست گرفتن چند روزه حکومت نمی‎گویم و آرزوی آن‌را هم ندارم، تو می دنی که من مشتاق بزرگداشت و اصلاح دین تو هستم و خواستار آبادی شهرها و آزادی مردمم و نمی‌خواهم که بندگان مظلوم تو در دست ستم‌گران به اسارت بیفتند، بلکه می‎خواهم به فرائض و سنت‌ها و احکام تو عمل شود.ای مردم! اگر ما را یاری نکنید، نیروهای ظلم و ستم غالب می‎شوند و چراغ هدایتی را که پیامبر(ص) برافروخته، خاموش می‎کنند...».
از این مطالب نتیجه می‎گیریم که سه عامل در تکوین نهضت امام حسین(ع) نقش داشته که عبارتند از: بیعت نکردن، گردآوری نیروها برای تشکیل حکومت و امر به معروف و نهی از منکر، ولی سومین عامل، انگیزه اصلی و مهم‌تر بوده و دو عامل نخست، از شاخه‌های همان منکر، ولی سومین عامل، انگیزه اصلی و مهم‌تر بوده و دو عامل نخست، از شاخه‌های همان عامل سوم است.با توجه به این‌که امام حسین(ع) در راه نهی از منکر و اتمام حجت برای تجمع نیروها در مسیر طاغوت‌زدایی، تا سرحد شهادت به پیش رفت.
با تجزیه و تحلیل عمیق دو فریضه امر به معروف و نهی از منکر، از نظر قرآنی و روایی و فقهی و با بررسی قیام‌های امامان(ع) و مجاهدان راستین صدر اسلام مانند: ابوذر غفاری، حجر بن عدی، میثم تمار، رشید هَجَری و عمروبن حَمِق و ... چنین به دست می‎آید همه آن‌ها براساس امر به معروف و نهی از منکر بوده است و حتی جمگ‌های حضرت علی(ع) در عصر خلافتش نیز بر همین اساس بوده است.

قیام امام حسین(ع) یک قیام آگاهانه بود

قیام امام حسین(ع) کاملاً آگاهانه و براساس اصول روشن اسلام ناب محمد(ص) بود و حضرت با توجه کامل به همه جوانب؛ به این نهضت اقدام کرد.قیام او «انفجار ناآگاهانه و ناگهانی نبود».قیام او کورکورانه، آن‌گونه که از قدیم‌الایام از حلقوم بعضی‎ها تراوش می‎کند، نبود و چنین قضاوتی که درباره نهضت امام حسین(ع)، آن نهضتی که مورد قبول پیامبران بوده و حوادث عصر پیامبر(ص) و علی(ع) به‌طور روشن آن‌را تایید می‎کند، فرسخ‌ها از داوری حق به دور است.
امام حسین(ع) به خوبی می‎دانست، که در مسیر نهضت به شهادت می‎رسد و قیامش به ظاهر و در کوتاه‌مدت، ناکام می‎ماند، ولی در عین حال به آن اقدم جدی و قاطع کرد و هیچ‌گونه شک و تردیدی به خود راه نداد، زیرا او قیام و شهادتش را یکی‌از مراتب نهی از منکر می‎دانست و به‌خوبی دریافته بود که چنین قیامی احیاگر آیین اسلام بوده و موجب رسوایی بنی‌امیه و نابودی بدعت‌ها در درازمدت خواهد شد.
همه چیز، ازجمله اخباری که از کوفه می‎رسید، نشان می‎داد که امام حسین(ع) با گروه اندک در برابر سپاهیان دشمن، نمی‎تواند پیروز شود.در عین حال به آن اقدام نمود.بنابراین قیام او تاریک و ناآگاهانه نبود.
در مسیر راه مکه به کوفه در منزلگاه «صفاح»، امام حسین(ع) با فرزدق که از کوفه می‎آمد ملاقات کرد و از او پرسید: چه خبر؟ او گفت: دل‌های مردم کوفه با تو است، ولی شمشیرهایشان با بنی امیه و قضا و تقدیر زا طرف خدا است.امام فرمود: درست گفتی، همه چیز از طرف خدا و هر روز دارای شانی است.حمد و شکر خدا را به‌جا می‎آوریم.اگر کسی نیتش حق بود و باطنش را تقوا فراگرفته بود، باکی بر او نیست.
در منزلگاه «ذات‌العرق»، بُشربن غالب نیز همین پاسخ را به امام داد و در منزلگاه «عذیب الهجانات» طِرماح بن عدی نیز همان پاسخ را عرض کرد ولی امام حسین(ع) با تمام این گزارش‌ها و آگاهی‌های حسی به حرکت خود ادامه داد و با آگاهی و هوشیاری کامل به پیش رفت.
انتهای پیام