برای ازدواج علاوه بر سن و بلوغ، رشد عقلی هم شرط است

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، عباس شیخ الاسلامی امروز در همایشی با عنوان «کودکی گمشده» در دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه فقهای بزرگی که قانون مدنی ما را در سال 1313 نوشته اند، راهی را درفقه باز کرده اند، افزود: اولین ملاک آن ها این بود که بین سن بلوغ جنسی و سن رشد تفکیک قائل شده و دومین ملاک آن ها نیز این بود که علاوه بر ولی، جامعه هم باید برای فردی که می خواهد ازدواج کند، مصلحت اندیشی انجام دهد.

وی ضمن اشاره به اینکه حقوق در کشور ما از مسائل فقهی گرفته شده است و نمی توان به مسائل فقهی بی اعتنا بود، افزود: تزویج کودکان به وسیله ولی و سن بلوغ دو مبحثی است که نظرات مختلفی درباره آن وجود دارد.

رئیس سابق دانشگاه آزاد اسلامی مشهد ادامه داد: زمان فرا رسیدن سن بلوغ چالشی است که در کشور ما وجود دارد. به عبارتی قوانین اسلام مربوط به 1400 سال قبل است که در آن زمان دختر در 9 سالگی و پسر در 15 سالگی به بلوغ جنسی رسیده و ازدواج می کردند.

شیخ الاسلامی ضمن اشاره به اینکه ولایت یکی از مباحث مهم در فقه اسلامی است، افزود: در بحث ولایت فقها معتقدند پدر و جد پدری بر فرزندان ولایت دارند و این ولایت تاهنگام بلوغ ادامه دارد و بعد از بلوغ به شکل دیگری ادامه پیدامی کند.

وی ادامه داد: اگر پدر یا جد پدرمصلحت دید و یا خواست از مسفده ای پیشگیری کند حق دارد دختر و یا پسرش را به عقد دیگری در آرود.

دیدگاه های فقهی درباره ولایت پدر
رئیس سابق دانشگاه آزاد اسلامی مشهد ضمن اشاره به اینکه درباره ولایت دو دیدگاه وجود دارد، بیان کرد: در دیدگاه حداکثری ولایت پدر و یا جد پدری خوب است و برای پیشگیری از مفسده است اما در دیدگاه حداقلی کمی روشنفکرانه تر عمل می شود و به دختر و پسر حق انتخاب می دهند.

شیخ الاسلامی افزود: نکته ای که مورد نزاع است این است که وقتی 9 سالگی سن بلوغ باشد؛ یعنی دختر می تواند خودش ازدواج کند اما مشکل اینجاست که به ولی اجازه داده می شود که در صورت مصلحت و یا مفسده ای دخترش را قبل از 9 سالگی به عقد دیگری درآورد و این طرح بحثی است که از نظر فقهی مطرح شده است.

وی در خصوص جزئیات  ماده 1041 قانون مدنی گفت: در این ماده اینگونه نوشته شده که ازدواج زنان قبل از رسیدن به سن 15 سال و ازدواج مردان قبل از رسیدن به 18 سال تمام ممنوع است اما در مواقعی که مصلحت ایجاب کند و دادستانی اجازه دهد و اگر دختر زیر 13 سال نباشد، استثنائا دادگاه اجازه ازدواج او را صادر می کند.

رئیس سابق دانشگاه آزاد اسلامی مشهد با اشاره به اینکه ظاهر این ماده که حدود 70 سال قبل نوشته شده، خیلی پیشرفته بوده و مصلحت اندیشی نیز در آن وجود داشته است، افزود: طرحی که در حال حاضر در مجلس ارائه شده است، گویای برنامه ای است که در 70 سال گذشته مطرح بوده است.

شیخ الاسلامی در خصوص قوانین ازدواج در سال 1316 گفت: در سال 1316 قانونی تصویب شد که طبق ماده 3 این قانون ازدواج با کسی که استعداد جسمانی آن را ندارد، ممنوع است و اگر کسی با آن ازدواج کند، به 3 تا 10 سال حبس محکوم می شود.

وی با بیان اینکه در سل 1353جامعه ایران روشن فکرتر شده بود، افزود: طبق ماده 23 قانون حمایت خانواده، ازدواج زن قبل از رسیدن به سن 18 سال تمام و مرد قبل از رسیدن به 20 سال تمام ممنوع است اما اگر به جهت مصلحت دختری که سن او از 15 کمتر نباشد و آمادگی جسمانی داشته باشد و بخواهد ازدواج کند، از شروط معاف می شود.

رئیس سابق دانشگاه آزاد اسلامی مشهد ادامه داد: بعد از انقلاب، در سال 1361 ماده 1041 طبق نظر فقها اصلاح شد و براساس آن ازدواج قبل از بلوغ ممنوع است که برای دختران 9 سالگی و برای پسران 15 سالگی  بوده است و قوانین از رشد به بلوغ جنسی بازگشت.

بازگشت به قوانین سال 1313
شیخ الاسلامی افزود: با توجه به شرایط جامعه و اتفاقاتی که در آن رخ می دهد، واقعیت جامعه ما ایجاب می کند که به قوانین سال 1313 بازگردیم.

وی ضمن اشاره به جمله شهید مطهری که می گوید «برای ازدواج رشد عقلی هم شرط است»، افزود: امروز با وجود آنکه افراد در سن های بالا ازدواج می کنند؛ ما از رشد عقلی کافی برخوردار نیستند.

رئیس سابق دانشگاه آزاد اسلامی مشهد  با بیان اینکه قانون باعث شکل گیری فرهنگ می شود، یادآور شد: قانون همیشه با واقعیت های جامعه تطبیق پیدانمی کند؛ لذا ما باید در جامعه فرهنگ سازی کنیم و طرح های پژوهشی مختلفی را انجام دهیم و آثار آن را برای فقها مطرح کنیم.

انتهای پیام