به گزارش ایکنا؛ شصتمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «شیعهشناسی» به صاحبامتیازی مؤسسه شیعهشناسی و مدیرمسئولی محمود تقیزاده داوری با گرایشهای الهیات، تاریخ و جامعهشناسی شیعیان جهان منتشر شد.
عناوین مقالات منتشره این شماره بدین قرار است «بررسی انسانشناختی پدیده نخل گردانی در کاشان (مطالعه موردی: نخل هیات حسینی در محله سرفره و گذر صدره)»، «تبیین علل شکلگیری جنبش شیعیان یمن بر مبنای نظریه جنبشهای ادواری هرایر دکمجیان»، «بررسی آماری نقش موالی خاندان اشعری در کتب اربعه شیعه»، «زن و مرجعیت تقلید از منظر فقه امامیه»، «تحلیل اسپریگنزی اندیشههای سیاسی علامه نائینی؛ از مشاهده بی نظمیها تا دادن راه حل»، «تحریف تاریخی نقش امام علی(ع) در سریه ذات السلاسل و دلایل آن»، «تاثیرپذیری نیایشهای قیصر امین پور از صحیفه سجادیه».
در چکیده مقاله «بررسی آماری نقش موالی خاندان اشعری در کتب اربعه شیعه» میخوانیم «موضوع پژوهش حاضر، بررسی آماری نقش موالی خاندان اشعری درکتب اربعه شیعه است که در آن، تعداد احادیث نقل شده از چهار تن از محدثان قمی قرن سوم و اوایل قرن چهارم هجری به نامهای احمد بن محمد بن خالد برقی، محمد بن حسن صفار قمی، علی بن ابراهیم بن هاشم قمی و محمد بن یحیی العطار در کتابهای الکافی، من لایحضره الفقیه، تهذیب الاحکام و الاستبصار فی مااختلف من الاخبار، نقش و تاثیر این محدثان را بررسی مینماید. با توجه به اهمیت و برجستگی مکتب حدیثی قم و راویان این شهر در این دوره تاریخی، میزان تاثیرگذاری محدثان قمی بر تالیف این کتب و تاثیر وضعیت این اجتماع شیعی بر روایات نقل شده از این راویان، مساله اصلی پژوهش حاضر است. روش پژوهش توصیفی و گردآوری دادهها بر منابع کتابخانهای مبتنی است. نتیجه به دست آمده از این پژوهش، نشان میدهد که فارغ از احادیث مشترک، در سند بیش از ۴۳% احادیث کتب اربعه نام اینان دیده میشود که در کتاب کافی این رقم بیش از ۷۵% احادیث را شامل میگردد که این به نقش پررنگ راویان قمی اشاره دارد. بیشترین احادیث نقل شده از اینان، مربوط به احکام ازدواج است و کمترین به احکام جهاد اختصاص دارد، اما در مقابل بیشترین درصد روایات نقل شده از این راویان در باب جهاد است.»
در طلیعه مقاله «تحریف تاریخی نقش امام علی (ع) در سریه ذات السلاسل و دلایل آن» آمده است «سریه ذات السلاسل، یکی از حوادث مهم تاریخ صدر اسلام است که در سال هشتم هجری رخ داد. برخلاف وجود دلایل و شواهد متعددی که ثابت میکند امام علی بن ابی طالب (ع) در این سریه حضور فعال داشته، برخی از منابع اسلامی آن را انکار کردهاند. سوال این است که حضور امام علی (ع) در این سریه چگونه اثبات میشود و این موضوع، چه فواید و ضرورتی دارد؟ دلایل تغافل نویسندگان اسلامی در انکار حضور آن حضرت در این سریه چیست و این امر چه پیامدهایی داشته است؟ سریه ذات السلاسل، نقش مهمی در موضعگیری جریانهای مختلف در مواجهه با مسائل مهم جامعه اسلامی مانند جانشینی پیامبر (ص) و مساله خلافت، فهم آموزههای دینی و جایگاه صحابه دارد و تدابیر و اقدامات پیامبر (ص) در این سریه، برای ابلاغ امامت خاصه علی (ع) و رد ادعاهای دیگر بوده است. این امر، سبب شده تا در حین سریه و بعد از آن، ائتلافی علیه پیامبر (ص) و خاندان ایشان صورت گیرد که نتیجه آن تحریف حقایق به ویژه در روایت و ثبت سیره و مغازی و تغافل نسبت به آموزههای وحیانی، تدابیر پیامبر (ص) و مسائل مهم جامعه اسلامی بوده است. روش تحقیق، مطالعه تاریخی به شیوه تحلیلی، توصیفی و انتقادی است که با استفاده از منابع اسلامی انجام گرفته است.»
در چکیده مقاله «تحلیل اسپریگنزی اندیشههای سیاسی علامه نائینی؛ از مشاهده بینظمیها تا دادن راه حل» اثر مرتضی شیرودی و مصطفی جهانبخش که در این شماره از فصلنامه انتشار یافته است چنین میخوانیم «علامه نایینی از بزرگترین اندیشهوران سیاسی ایران، با نگارش کتاب تنبیه الامه و تنزیه المله، گام مهمی در تبیین مفاهیم جدید سیاسی با استفاده از مبانی دینی و سنتی برداشت؛ به همین دلیل، شناخت اندیشه وی از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این مقاله، با استفاده از روش جستاری اسپریگنز که از مشاهده بی نظمی و شناخت مشکل آغاز میشود و با ترسیم جامعه آرمانی و دادن راه حل پایان مییابد، به بررسی نو از اندیشه سیاسی ایشان میپردازیم. از نظر نایینی، انقلاب مشروطه و تشکیل مجلس نظم مطلوب به شمار میآید و انحلال مجلس و استبداد صغیر، آغاز بحران است که علامه با بررسی، به این نتیجه میرسد که مشکل، استبداد است. وی جامعه آرمانی را در سیره پیامبر (ص) و امامان معصوم (ع) میبیند و بر این اساس، راه حل میدهد که اغلب حول محور شورا و آزادی و مساوات است، و با استفاده از این مفاهیم، سعی در تحدید استبداد دارد.»
در پایان یادآور میشود، «شیعهشناسی» فصلنامهای علمی پژوهشی است که به منظور ارائه متمرکز تحقیقات انجام شده در عرصههای گوناگون شیعهپژوهشی، شامل الهیات، تاریخ و جامعهشناسی شیعیان جهان و ارتقای آگاهیهای علمی جوامع و گروههای شیعی توسط موسسه شیعهشناسی منتشر میشود و هماکنون ۶۰ شماره آن روانه بازار نشر شده است.
انتهای پیام