در بدون توقف مطرح شد:
چطور مسجدی غیر لوکس داشته باشیم/ حوزه علمیه امام جماعت‌پرور نبوده است
کانون خبرنگاران نبأ ــ عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) گفت: ما زینت مسجد داریم، مسجد باید آرایه‌های هنری داشته باشد، آراسته باشد اما از یک جایی به بعد این مسائل آفت است و ما با آن مواجه هستیم، حتی در برخی از مساجد شمال شهر تهران مسجد از حالت معنوی خود خارج شده و آدم احساس می‌کند وارد تالار شده است.
به گزارش کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ؛ قسمت 187 برنامه تلویزیونی بدون توقف، 21 آبان‌ماه از شبکه سه سیما به‌روی آنتن رفت، در این برنامه میثم لطیفی، عضو شورای بنیاد ملی نخبگان با اشاره به اینکه باید حواس‌مان جمع باشد که ساختارهای حکومتی دخالت مستقیم در امور مساجد نداشته باشند، گفت: وظیفه نهادها تسهیل‌گری فعال است. همین مرکز رسیدگی به امور مساجد فلسفه وجودی‌اش به خاطر اختلافی بود که بین برخی ائمه جماعت و بچه‌های بسیج به‌وجود آمد، ولی کم کم رفت به این سمت که یک تسهیل‌گری‌هایی انجام دهد، امروز هم هیئت امنای مسجد، امام جماعت را تعیین می‌کنند و این مرکز برای‌شان حکم می‌زند.
وی در پاسخ به این سؤال که «چطور باید مسجد با امکانات غیر لوکس داشته باشیم» تصریح کرد: در ادبیات دینی‌مان عبارتی داریم که وقتی به مسجد می‌روید زینت به همراه داشته باشید، از آن طرف روایاتی داریم که می‌رسد زمانی که مساجد مناره‌دار و مزخرف(به مفهوم طلااندود) و شبیه کلیسا و کنیسه می‌شوند یعنی جنبه تجملات و تفاخر پیدا می‌کنند و این به عنوان یک امر مذموم تلقی شده، ما زینت مسجد داریم، مسجد باید آرایه‌های هنری داشته باشد، آراسته باشد اما از یک جایی به بعد این مسائل آفت است و ما با آن مواجه هستیم، حتی در برخی از مساجد شمال شهر تهران مسجد از حالت مسجد بودن خارج شده و آدم احساس می‌کند وارد تالار شده است.
وی در پاسخ به این سؤال که «چطور باید مسجد با امکانات غیر لوکس داشته باشیم» تصریح کرد: در ادبیات دینی‌مان عبارتی داریم که وقتی به مسجد می‌روید زینت به همراه داشته باشید، از آن طرف روایاتی داریم که می‌رسد زمانی که مساجد مناره‌دار و مزخرف(به مفهوم طلااندود) و شبیه کلیسا و کنیسه می‌شوند یعنی جنبه تجملات و تفاخر پیدا می‌کنند و این به عنوان یک امر مذموم تلقی شده، ما زینت مسجد داریم، مسجد باید آرایه‌های هنری داشته باشد، آراسته باشد اما از یک جایی به بعد این مسائل آفت است و ما با آن مواجه هستیم، حتی در برخی از مساجد شمال شهر تهران مسجد از حالت مسجد بودن خارج شده و آدم احساس می‌کند وارد تالار شده است.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: این یک خطر برای مساجد است و باید مراقب باشیم، درهای مسجد را می‌بندند و می‌گویند چون سرقت می‌شود، چرا چیزی گذاشتید که آن قدر گران است که نگرانش باشید؟. من نمی‌توانم در خصوص وجود آثار هنری و معماری که از آثار مفاخر است در مساجد صحبت کنم که آیا آنها مطلوب اسلام هست یا نه، و باید مراجع و عرف در این زمینه نظر دهند که آیا اسلام آنها را از مصادیق تفاخر می‌داند یا نه، من فکر می‌کنم خوب این جلوه‌ای از هنر است که فرد به دلیل عشق به نماز این کار را کرده است، مثلاً در همین سبک اسلیمی از نمادها برای تزئین استفاده می‌کنند که خوب و ارزشمند است ولی ما امروز با لوسترها و چوب‌کاری‌های عجیب و غریب روبه‌رو هستیم.
لطیفی اضافه کرد: وقتی جوانی می‌آید به این مسجد که مشکل مالی دارد وقتی آن را می‌بیند اذیت می‌شود. احساس می‌کنم این تفاخر و آرایه‌های بیش از حد خودش یکی از عوامل عدم جذب به مسجد است، یعنی باعث می‌شود افراد فکر کنند این مسجد به ما نمی‌خورد، حتی امام(ره) در ساخت مصلی تأکید کردند که مصلی را طوری بسازید که نمایانگر سادگی مساجد صدر اسلام باشد حالا جامعه مقایسه کند که آیا مصلی واقعا این پیام را می‌رساند یا نه. اما در روایات به عطرافشانی مساجد توصیه شده یعنی این جزء زینت مسجد است، یکی دیگر از زینت‌های مسجد شلوغ بودن آن است.
پایه‌گذار اتاق فکر مسجد در پاسخ به این سؤال که «عملکرد روحانیت چقدر در جذب افراد به مسجد تأثیر داشته» تصریح کرد: واقعیتش یک نقدی دارم نسبت به مجموعه متولی امر امام جماعت و آن اینکه ما ساز و کار تخصصی تربیت امام جماعت نداریم، امام جماعت بودن کاری فوق‌العاده تخصصی است ما در رشته مدیریت 250 گرایش داریم، امر دین امروز تخصصی شده ما نمی‌توانیم بگوییم با همان الگوی قبل جلو می‌رویم، همه قبول داریم امر سیاست باید در مسجد مطرح شود بعد می‌گوییم کدام مطرح شود؟ کدام مطرح نشود؟ دوستان می‌گویند به عرف مراجعه کنید من می‌گویم امام جماعت باید تشخیص دهد، اما باید تخصص لازم را هم داشته باشد و یا حاضر باشد از تخصص افراد آن محله استفاده کند.
وی ادامه داد: ما در محله‌ای زندگی می‌کردیم که یکی از دوستان تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در آن محل بود بعد امام جماعت بلند می‌شد درباره مسئله هسته‌ای صحبت می‌کرد و یک دفعه از ایشان نخواست شما که متخصص این امر هستید بیایید صحبت کنید، این را من می‌گویم بدسلیقگی این امام جماعت است، اگر نگویم بی‌اطلاعی که این هم خودش گناه کمی نیست. لذا، ما با مشکل نظام تربیتی در حوزه علمیه مواجه هستیم که متأسفانه نظام تربیتی حوزه علمیه ما فعلاً امام جماعت‌پرور نیست، دلیل هم دارد امام جماعتی سخت است، چرا این اتفاق افتاده و در شیعه هم پررنگ‌تر از اهل سنت است؟ مثلاً در ترکیه سازمانی هست به اسم سازمان دیانت همه ائمه جمعه و جماعت را آنجا تربیت می‌کند و آموزش می‌دهد ما چنین جایی در کشورمان نداریم در حالی که حوزه علمیه باید متولی این امر باشد.
لطیفی اضافه کرد: وقتی جوانی می‌آید به این مسجد که مشکل مالی دارد وقتی آن را می‌بیند اذیت می‌شود. احساس می‌کنم این تفاخر و آرایه‌های بیش از حد خودش یکی از عوامل عدم جذب به مسجد است، یعنی باعث می‌شود افراد فکر کنند این مسجد به ما نمی‌خورد، حتی امام(ره) در ساخت مصلی تأکید کردند که مصلی را طوری بسازید که نمایانگر سادگی مساجد صدر اسلام باشد حالا جامعه مقایسه کند که آیا مصلی واقعا این پیام را می‌رساند یا نه. اما در روایات به عطرافشانی مساجد توصیه شده یعنی این جزء زینت مسجد است، یکی دیگر از زینت‌های مسجد شلوغ بودن آن است.
پایه‌گذار اتاق فکر مسجد در پاسخ به این سؤال که «عملکرد روحانیت چقدر در جذب افراد به مسجد تأثیر داشته» تصریح کرد: واقعیتش یک نقدی دارم نسبت به مجموعه متولی امر امام جماعت و آن اینکه ما ساز و کار تخصصی تربیت امام جماعت نداریم، امام جماعت بودن کاری فوق‌العاده تخصصی است ما در رشته مدیریت 250 گرایش داریم، امر دین امروز تخصصی شده ما نمی‌توانیم بگوییم با همان الگوی قبل جلو می‌رویم، همه قبول داریم امر سیاست باید در مسجد مطرح شود بعد می‌گوییم کدام مطرح شود؟ کدام مطرح نشود؟ دوستان می‌گویند به عرف مراجعه کنید من می‌گویم امام جماعت باید تشخیص دهد، اما باید تخصص لازم را هم داشته باشد و یا حاضر باشد از تخصص افراد آن محله استفاده کند.
وی ادامه داد: ما در محله‌ای زندگی می‌کردیم که یکی از دوستان تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در آن محل بود بعد امام جماعت بلند می‌شد درباره مسئله هسته‌ای صحبت می‌کرد و یک دفعه از ایشان نخواست شما که متخصص این امر هستید بیایید صحبت کنید، این را من می‌گویم بدسلیقگی این امام جماعت است، اگر نگویم بی‌اطلاعی که این هم خودش گناه کمی نیست. لذا، ما با مشکل نظام تربیتی در حوزه علمیه مواجه هستیم که متأسفانه نظام تربیتی حوزه علمیه ما فعلاً امام جماعت‌پرور نیست، دلیل هم دارد امام جماعتی سخت است، چرا این اتفاق افتاده و در شیعه هم پررنگ‌تر از اهل سنت است؟ مثلاً در ترکیه سازمانی هست به اسم سازمان دیانت همه ائمه جمعه و جماعت را آنجا تربیت می‌کند و آموزش می‌دهد ما چنین جایی در کشورمان نداریم در حالی که حوزه علمیه باید متولی این امر باشد.
رئیس دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق(ع) همچنین اظهار کرد: ما الان 80 هزار مسجد داریم و حداقل سه برابر یعنی 250 هزار امام جماعت می‌خواهیم چون امام جماعت یک امر سه شیفت و شبانه‌روزی است. دنیا این کار را کرده در مساجد اهل سنت هم این طور است، این کار یک کار مدیریت گسترده است، یک اتفاق تاریخی افتاده این تحلیل من است، من فکر می‌کنم به‌طور تاریخی چون تشیع مسجدداری نکرده و اجازه مسجدداری نداشته و دغدغه اصلی‌اش حفظ اصل دین بوده، در این امر موفق نبوده است.
این پژوهشگر دینی با تأکید بر اینکه بیش از 100 سال است که این فرهنگ نهادینه شده و هنوز هم در نظام حوزوی دغدغه این است که آدمی تربیت کنیم که او نهایتاً مرجع تقلید شود، گفت: دغدغه نداریم از روز اول که به این آدم آموزش‌های خاصی دهیم البته طرح‌هایی مثل سفیران هدایت و هجرت داریم ولی این جریان غالب نظام حوزوی ما نیست به همین دلیل ما الان مشکل داریم، در دنیا بررسی کردیم در انگلستان رشته کارشناسی ارشد مدیریت امور مساجد وجود دارد، یعنی آنجا دارد افراد را آموزش می‌دهد برای این کار، این آدم باید روانشناسی بداند جامعه‌شناسی بداند.
لطیفی اضافه کرد: حتی یکی از واحدهای درسی‌شان در مدرسه امام خطیب ترکیه دو واحد الحان است، گفتم چرا می‌خوانند گفتند برای قرائت اذان چون باید لحن نماز صبح و ظهر با هم فرق داشته باشد، ما کجا این چیزها را آموزش می‌دهیم.
وی در پایان در خصوص مشکلات طلاب یادآور شد: طلبه از قم که خارج می‌شود شهریه‌اش تا چند وقت پیش که کاملا قطع می‌شد، درس و بحث قطع می‌شود، فضای معنوی که در آن بوده از دست می‌دهد، لذا هیچ انگیزه‌ای برای شروع کار ندارد و می‌گوید ما همین جا می‌مانیم نظام تربیتی حوزه هم که بر پایه مرجعیت است خوب ما 30، 40 سال همین جا هستیم در حالی که قرآن می‌فرماید، وقتی که آموزش دیدید برگردید به سمت قوم‌تان، این‌ها مشکلاتی است که باید برای آن تدبیر کنیم.
لطیفی اضافه کرد: حتی یکی از واحدهای درسی‌شان در مدرسه امام خطیب ترکیه دو واحد الحان است، گفتم چرا می‌خوانند گفتند برای قرائت اذان چون باید لحن نماز صبح و ظهر با هم فرق داشته باشد، ما کجا این چیزها را آموزش می‌دهیم.
وی در پایان در خصوص مشکلات طلاب یادآور شد: طلبه از قم که خارج می‌شود شهریه‌اش تا چند وقت پیش که کاملا قطع می‌شد، درس و بحث قطع می‌شود، فضای معنوی که در آن بوده از دست می‌دهد، لذا هیچ انگیزه‌ای برای شروع کار ندارد و می‌گوید ما همین جا می‌مانیم نظام تربیتی حوزه هم که بر پایه مرجعیت است خوب ما 30، 40 سال همین جا هستیم در حالی که قرآن می‌فرماید، وقتی که آموزش دیدید برگردید به سمت قوم‌تان، این‌ها مشکلاتی است که باید برای آن تدبیر کنیم.
حدیثه سوختانلو
انتهای پیام مطالب مرتبط
