قدمت ۷۸ ساله حوزه کمالیه خرم آباد
گروه فرهنگی ــ نام‌گذاری حوزه علمیه خرم آباد به کمالیه به‌دلیل این بوده که شالوده اصلی تأسیس حوزه در سال ۱۳۲۰ ریخته شده و در آن زمان مرحوم کمالوند از همه بیشتر در راه‌اندازی این حوزه فعالیت داشت.
به گزارش ایکنا از لرستان، در کنار مسجد جامع شهر خرم‌آباد در قسمت غربی آن زمین وسیع و خالی از بنایی وجود داشت که دیوارهای اطراف آن از یک ساختمان قدیمی و یک مدرسه قدیمی حکایت می‌کرد. این زمین سال‌ها بدون بناء و خالی و تعطیل بود و مردم محله زیدبن علی(ع) برای نگه‌داری حیواناتی مثل اسب، قاطر و الاغ خود از آن استفاده می‌کردند. بزرگان شهر و سالخوردگان محل میگفتند این‌جا یک مدرسه بوده و مسجدی داشته که درآن نماز خوانده‌اند در هرحال پس‌از تخریب مسجد جامع شهر به دستور دولت و شهردار وقت در سال 1312 هجری شمسی چون مردم از وجود یک مسجد بزرگ و محل اجتماع و عبادت برای عموم محروم شدند در اندیشه داشتن مسجدی بودند که جایگزین مسجد جامع باشد؛ لذا به دستور مرحوم حاج شیخ عبدالرحمان لرستانی که روحانی بزرگ و شاخص شهر بود زمین مذکور مورد توجه قرار گرفت که در آن مسجدی بنا شود؛ لذا بدین منظور با پیگیری روحانیان دیگر شهر و مردم از مصالح و آجرهای مسجد تخریب شده مسجد دیگری در زمین مورد ذکر بنا شد.
متأسفانه این مسجد هیچ‌گاه رونق قابل‌توجهی نداشت زیرا مصادف بود با دوران سلطنت رضاشاه پهلوی و محدود بودن روحانیت و مراسم دینی و مذهبی؛ لذا اداره غله و دارایی آن را در اختیار گرفت و مدت‌ها محل خرید و انبار غله بود، در این اواخر وضع بسیار بدی داشت زیرا مسجد مبدل شده بود به محل زباله و حیوانات مرده و مردار. در این موقع بود که لطف خداوند شامل حال مردم متدین شهر خرم‌آباد شد و گذشت زمان باعث شد که تحولی به وجود آمد و دوباره این محل تجدید بنا و بازسازی شد و دوباره به مدرسه و مسجد و جایگاه عبادت و درس و بحث مبدل شد.
در رمضان سال 1321 هجری شمسی مرحوم ابوتراب جزایری که بزرگ‌ترین روحانی شهر بود و مورد احترام عموم از طرف مردم دعوت شد تا در مسجد مدرسه اقامه نماز جماعت نماید، ایشان پذیرفتند این عمل بیشتر موجب رونق مدرسه شد که مردم روزها دسته‌دسته به‌خصوص در مواقعی که اهل منبر و وعاظ می‌آمدند و سخنرانی می‌کردند. بلاه‌خره در نتیجه همه این‌ها مردم و روحانیان تصمیم گرفتند که مدرسه تجدید بنا شود و به‌صورت یک مدرسه درآید که طلاب بتوانند در آن تحصیل و استراحت کنند و در این مورد چندین نفر از افراد خیر و ثروتمند شهر آمادگی خویش را برای ساختن هر کدام یک حجره با هزینه خویش اعلام کردند؛ پس‌از مدتی نه چندان زیاد آنان به قول خود عمل کردند و هر کدام یک حجره با هزینه خود ساختند، در نتیجه در قسمت شمال مدرسه، رو به قبله تعداد شش حجره ساخته و شکر خدای که ساختمان اصلی مدرسه به‌صورت یک مدرسه و یک مسجد درآمد و آمادگی برای این‌که طلاب بتوانند در آن سکونت اختیار کرده و تحصیل کنند پیدا کرد.
تجدید حیات مدرسه علمیه خرم‌آباد توسط آیت‌الله کمالوند
عده‌ای از اهالی خرم‌آباد و طلاب محلی وارد مدرسه شدند و در آن حجره‌ها سکونت اختیار کردند و به تحصیل علوم دینی مشغول شدند. روحانیان شهر نیز روزها به مدرسه می‌آمدند و ضمن مذاکره علمی با هم به تدریس طلاب میپرداختند مدرسه از سال 1320 تا سال 1329 به این طریق اداره شد اما باید توجه داشت که در سال 1329 به دستور مرحوم آیت‌الله بروجردی مرحوم حاج آقا کمالوند برای تجدید حیات مدرسه به شهر خرم‌آباد مراجعت فرمودند.
در روز اول مهر سال 1328 شمسی مصادف با نیمه شعبان حوزه علمیه خرم‌آباد رسماً تأسیس و راه‌اندازی شد، ابتدا باید توجه داشت که این مدرسه از مدت‌ها پیش دایر بود و تعدادی طلبه داشت و عده زیادی از روحانیان شهر خرم‌آباد روزها می‌آمدند و تدریس می‌کردند؛ اما رونق چندانی نداشت زیرا برنامه منظمی نداشت اما در این روز یعنی اول مهر 1328 مدرسه به‌طور جدی دایر شد.
در روز تأسیس و افتتاح، جشنی بزرگ و باشکوه در مدرسه و زیر طاق بزرگ ترتیب داده شد که عده زیادی از روحانیان و طلاب و مردم شهر در آن شرکت داشتند، برنامه اصلی حوزه مانند دیگر حوزه‌های علمیه عبارت بود از تدریس ادبیات عرب، منطق، فقه و اصول و ... اما نظر خاص مرحوم کمالوند این بود که برای تقویت فکری و معلومات عمومی طلاب و آشنایی با مسائل و مطالب دیگر دنیا دروس دیگری در حوزه علمیه تدریس شود که این دروس عبارت بودند از زبان فارسی در حد کتاب گلستان سعدی و کلیله و دمنه و تدریس و تعلیم درس انشاء و خط و به‌خصوص مطالب املائی و انشائی مقداری از مسائل حساب و هندسه و ریاضی در حد چهار عمل اصلی و مطالب حل مسائل ریاضی. مقداری از مطالب تاریخ و جغرافیا به‌خاطر آشنایی هرچه بیشتر طلاب با وضع زمان و مکان. تدریس زبان خارجه انگلیسی و هر هفته 10 ساعت دروس فوق برنامه از هر ماده درسی دو ساعت تدریس شود و نیز دستور فرمودند اساتید مربوط به این دروس انتخاب و از آنان برای تدریس دعوت شود.
پس‌از ورود و سكونت طلاب خرم‌آبادی در مدرسه علميه افراد ديگری از شهرهای لرستان و ساير استان‌های كشور از جمله كوهدشت، چگنی، ملاوی، پل‌دختر، الشتر، نورآباد، فيروزكوه، همدان، اصفهان، رشت، هرسين، نجف و قم به حوزه علميه خرم‌آباد آمدند.
نام‌گذاری حوزه علميه خرم‌آباد به كماليه به‌دليل اين بوده كه شالوده اصلی تأسيس حوزه در سال 1320 شمسی ريخته شده و در آن زمان مرحوم كمالوند از همه بيشتر در راه‌اندازی اين حوزه فعاليت داشت و مدت‌ها در راه اداره آن چه از نظر تدريس و چه از نظر بودجه مالی متحمل مشقات گوناگون و مشكلات فراوان شده و مردم قدرشناس خرم‌آباد اين مدرسه را به‌تدريج به نام آيت‌الله كمالوند خواندند و اين مركز علمی را يادگار اين روحانی عاليقدر می‌دانند.
سرانجام در سال 1320 هجری شمسی مردم و روحانيان خرم‌آباد تصميم گرفتند كه بايد مدرسه تجديد بنا شود و به‌صورت يک مدرسه درآيد كه طلاب بتوانند در آن تحصيل كنند و در اين مورد چندين نفر از افراد خير و ثروتمند شهر آمادگی خود برای ساختن هر كدام يک حجره با هزينه خود را اعلام كردند و پس از مدتی در قسمت شمال مدرسه رو به قبله تعداد شش حجره ساخته و ساختمان اصلی مدرسه به‌صورت يک مدرسه و يک مسجد درآمد و آمادگی برای اين كه طلاب بتوانند در آن سكونت اختيار كرده و تحصيل كنند، پيدا كرد.
اولين طلابی كه بعد از جريان شهريور 1320 آماده برای تحصيل دينی و طلبگی در حوزه علميه خرم‌آباد شدند عبارت‌از سيديدالله صدری، سيدجواد الياسی، سيدحسن جزايری، سيدعمادالدين جزايری، سيدنورالدين جزايری، سيداحمد امامی، سيدمحسن امامی، سيدكاظم طاهری، سيديدالله طاهری، سيدمراد موسوی، شيخ‌رضا خطيب‌زاده، مهدی قاضی، محمدحسين توسلی، عابدين صديق، علی‌اصغر قاضی، فرج‌الله عباسی و حميد عيدی بودند.
پس‌از ورود و سكونت طلاب خرم‌آبادی در مدرسه علميه افراد ديگری از شهرهای لرستان و ساير استان‌های كشور ازجمله كوهدشت، چگنی، ملاوی، پل‌دختر، الشتر، نورآباد، فيروزكوه، همدان، اصفهان، رشت، هرسين، نجف و قم به حوزه علميه خرم‌آباد آمدند.
مراسم دینی و مذهبی در حوزه علمیه
مرحوم روح‌الله کمالوند اصولاً به شعائر دینی و مذهبی توجه خاص داشت و در ایام شب‌های قدر و بزرگداشت آن‌ها شدیداً پایبند و مقید بود. زمانی‌که در خرم‌آباد بودند یعنی پس‌از اتمام تحصیلات خود با این که مقارن سلطنت رضاشاه بود و اجرای مراسم دینی و مذهبی شدیداً ممنوع بود اما ایشان در منزل شخصی خویش روز تولد امام زمان(عج) هرچه باشکوه‌تر جشن می‌گرفتند و از عموم مردم برای شرکت در آن دعوت می‌کردند و با شربت و شیرینی از آنان پذیرایی می‌شد.
این عالم برجسته در مناسبت‌های دینی در ولادت‌ها؛ شهادت‌ها و ایام ماه مبارک رمضان یا خودش سخنرانی می‌کرد یا واعظی دعوت می‌فرمود تا با وعظ و خطابه خویش مجالس را اداره کند.
زمانی‌که حوزه علمیه خرم‌آباد تأسیس شد و رونقی قابل‌توجهی در آن به وجود آمد ایشان همچنان به همه ایام دینی و مذهبی توجه خاص داشت و برای همه در موقع مخصوص خود مراسم دینی و مذهبی برگزار می‌کرد یا خودش منبر می‌رفت و سخنران دعوت می‌کرد البته باید توجه داشت که به‌خاطر این‌که مجالس جشن و عزاداری بهتر و باشکوه‌تر باشد از قم سخنران می‌آمد اغلب افرادی‌که در سخنرانی قوی بودند به این مراسم دعوت می‌کردند و مجالس مذهبی را زینت می‌دادند.
انتهای پیام
