بنیاد ادبی و هنری حاج قاسم تأسیس شود/ دغدغه‌های فرهنگی ژنرال

«این کتاب رایحه‌ای است از بوستان معطر مردان مردی که بار‌ها بر مسیر به انحراف رفته بشریت، طریق جدیدی گشودند و خطی سرخ و ماندگار را برای گم نشدن‌ها و نیفتادن در انحراف‌ها، نشان‌گذاری کردند. این کتاب که با همت مردان لمس‌کننده آن بوستان و استشمام‌کننده آن رایحه‌ها به تحریر درآمده است، ذره نوشته‌ای است از حقیقت آن دنیای نادیده در نیمه‌های تاریک شب. آفریده‌ای که ملائکةالله با دیدن عظمتش سر بر سجده خاک نهادند و فریاد تبارک‌الله احسن الخالقین سر دادند. سرگذشت مردان پاره‌پاره و تکه‌های بر زمین فرش شده برای عبور جندالله در حمایت از حزب‌الله. غنچه‌های آویزان بر بلندای سیم‌خاردارها. سرگذشت بی‌دست و پاها. سرگذشت چشم‌های بر خاک افتاده.» متنی که خواندید بخشی از مقدمه سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی بر کتاب «فرماندهان ورود ممنوع» است. رحیم مخدومی این کتاب را به رشته تحریر درآورده است. با او درباره این مقدمه و رسالت اهالی قلم در پرداختن به شخصیت سردار شهید گفت‌وگو کرده‌ایم که مشروح آن را در زیر می‌خوانید. 

مخدومی درباره کتاب «فرماندهان ورود ممنوع» اظهار کرد: این کتاب حاوی خاطرات سرداران تخریب یگان‌ها و لشکر‌های دوران دفاع مقدس است. اغلب این فرماندهان از همرزمان و دوستان حاج قاسم بودند و یکی از آن‌ها که فرمانده تخریب لشکر ۴۱ ثارالله بود، ارتباط تنگاتنگ و نزدیکی چه در دوره دفاع مقدس و چه در سال‌های پس از آن داشت. بر این اساس سردارانی که در این کتاب خاطره داشتند، پیشنهاد کردند که این کتاب مزین به نظر حاج قاسم شود و اگر صلاح دانستند مقدمه‌ای بر آن بنویسند. از این رو قبل از چاپ، این کتاب را به دست سردار سلیمانی رساندند و ایشان مطالعه کردند و مقدمه زیبایی بر آن نوشتند و به موضوع تخریب و نقش آن در دوران دفاع مقدس پرداختند و از شهدای تخریب یاد کردند.

علاقه حاج قاسم به مطالعه

وی افزود: این امر حکایت از علاقه حاج قاسم به مطالعه دارد و این علاقه در او نهادینه بود، زیرا او سال‌ها پیش در حوزه فرهنگی فعالیت می‌کرد و از زمانی که کنگره‌های بزرگداشت شهدای استان کرمان شروع به کار کرد، این فعالیت پررنگ‌تر شد. جالب اینجا بود که در هر استان یک نفر به‌ عنوان مسئول ادبیات انتخاب می‌شد تا نویسندگان درباره شهدای مورد نظر کتاب بنویسند. آنچه استان کرمان را از سایر استان‌ها متمایز می‌کرد، این بود که فرمانده لشکر این استان یعنی سردار سلیمانی بانی این کار شد و سعی کرد شیوه‌ خاصی را پیش گیرد. او معتقد بود فعالیت در زمینه شهدا باید به بهترین نحو انجام شود. به همین دلیل مرتضی سرهنگی را که بنیانگذار ادبیات دفاع مقدس کشور بود، به‌ عنوان مسئول این امر در نظر گرفت و از او خواست بهترین نویسنده‌ها را جمع کند تا اثری ماندگار تألیف کنند؛ از این رو کتاب‌ استان کرمان با سایر استان‌ها بسیار فرق دارد و پس از دهه 70 هم این کتاب‌ها همچنان شاخص و ماندگار‌ند.

دغدغه‌های ژنرال

مخدومی اضافه کرد: حاج قاسم با این کار نشان داد که به موضوع کتاب و ادبیات اهتمام ویژه‌ای دارد. تصاویری را از وی دیده‌ایم که در مسیر ایران و سوریه رمان می‌خواند و این بسیار عجیب است که یک ژنرال نظامی که دغدغه نظامی دارد و سنگین‌ترین مسائل نظامی بر عهده اوست و بسیاری از کشورها، او را ناجی خود می‌دانند و کسی که تمام لحظاتش پیرامون مسائل سخت نظامی سپری می‌شود، اصلاً انتظاری نیست که بخواهد با فراغ بال رمان بخواند و به ادبیات بپردازد؛ بنابراین او را می‌توان یک شخصیت جامع‌الاطراف دانست که نهایت رأفت در کنار قاطعیت در وی متبلور بود.

این نویسنده اظهار کرد: حق چنین انسان‌های بزرگی باید ادا شود و این مسئله زحمت زیادی می‌طلبد. سال‌های سال به شخصیت شهید چمران پرداخته نشد، چون شخصیت بزرگی داشت. بزرگ بودن شخصیت نباید مانع پرداختن شود، آن‌ها الگو‌هایی هستند که باید معرفی شوند. چنانچه نبی مکرم اسلام(ص) در عظمت یکتاست و اگر قرار باشد به دلیل بزرگی به این شخصیت نزدیک نشویم، نمی‌توانیم از وی الگو بگیریم، در واقع «آب دریا را اگر نتوان کشید/ هم به قدر تشنگی باید چشید»؛ بنابراین همین شعر باید ملاک عمل قرار گیرد و برای مقاطع مختلف و مخاطبان گوناگون خوراک ادبی استخراج شود. همانگونه که مردم دین خود را به سردار سلیمانی ادا کردند، اهالی قلم، هنر و سینما نیز با ابزار‌هایی که در دست دارند، این دین را ادا کنند.

انتشار آثار عمیق درباره سردار 

وی افزود: قطعاً نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، مخاطبان در پی آثار حاج قاسم خواهند بود و نمی‌توانیم بگوییم که چون این اقیانوس بزرگ است فعلاً بماند. باید پاسخ مخاطب تشنه را داد و در آینده آثار عمیق‌تری را هم منتشر کرد.

مخدومی اظهار کرد: با توجه به اینکه پرداختن به همه ابعاد شخصیتی سردار سلیمانی نیازمند برنامه‌ریزی مدونی داشت تا استعداد‌های گمنامی که در گوشه و کنار کشور‌ند و با ذوق و سلیقه خود می‌توانند اتفاق‌های خوبی را رقم بزنند به ثمر بنشینند، چون ممکن است این اتفاق منحصر به فرد باشد، یعنی همانگونه که مردم درباره سردار سلیمانی ابراز احساسات کردند، شعرا و نویسندگان هم باید اینگونه عمل کنند، این امر کافی نیست و برای حاج قاسم باید بنیاد ادبی تأسیس شود تا حق مطب را ادا کنند. ما نیاز به سریال و فیلم سینمایی در سطح بین‌الملل و رمان جهانی نیاز داریم که بتواند با زبان ادبی حاج قاسم را به دنیا معرفی کند و لازمه این امر هم کار حساب شده است، باید یک سازمان و نهادی به آن بپردازد و ردیف بودجه‌ای داشته باشد و برنامه‌های بلندمدت برای این امر طراحی کند، یعنی همان کاری که درباره امام باید انجام می‌شد اما نشده و مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام هنوز یک رمان فاخر درباره امام تولید نکرده است. درباره شهید بهشتی، رجایی و ... نیز این‌گونه است و امیدواریم برای سردار سلیمانی این کار انجام شود.