نگاهی به برنامه‌های قرآنی بوشهر در ماه رمضان

عبدالرضا عبدالله‌زاده، نماینده شورای عالی قرآن در استان بوشهر در گفت‌وگو با کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ درباره برنامه‌های جزءخوانی و ترتیل‌خوانی قرآن کریم ویژه ماه بهار قرآن، گفت: هر قاری ممتاز، توانمند و پراستعداد که از سوی شورای عالی قرآن کشور برای حضور و ظهور در محافل انس با قرآن و یا اجرای قرائت در برنامه‌های پخش زنده رسانه ملی و شبکه استانی صداوسیمای مراکز حاضر می‌شود می‌بایست در طول سال، زیر نظر کارشناسان فنی و خبره این حوزه تمرین داشته باشد و از لحاظ اجزای تشکیل‌دهنده وقف، تجوید، حنجره و دستگاه‌های صوت قوی شود، به این خاطر که سبک ترتیل از سبک تحقیق مهم‌تر است.

پخش زنده مجالس ترتیل‌خوانی بوشهر از شبکه‌های رسانه ملی

نماینده شورای عالی قرآن در استان بوشهر در ادامه از پخش زنده رادیویی و تلویزیونی مجالس جزءخوانی این استان خبر داد و اعلام کرد: 14 قاری مجلس ترتیل‌خوانی ﻣﺎﻩ مبارک ﺭﻣﻀﺎﻥ استان بوشهر ﺭﺍ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ دارند ﻭ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﻧﻴﺰ طبق برنامه‌ریزی مدیران ارشد قرآنی و اعضای رسمی شورای فرهنگ عمومی و نمایندگان رسانه ملی ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺳﻢ جزءخوانی قرآن روزانه ﻫﻢﭼﻮﻥ ﺳﺎﻝ‌ﻫﺎﯼ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ می‌شود و از طریق صدا‌و‌سیمای مرکز بوشهر و دیگر شبکه‌های سراسری رسانه ملی پخش زنده ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.

وی افزود: در جلسه هماهنگی و برنامه‌ریزی که با حضور مدیران ارشد ادارات فرهنگی استان و اعضای رسمی شورای فرهنگ عمومی و مشاور فرهنگی سپاه امام صادق(ع) و نمایندگان جامعه قرآنی و خبرنگار افتخاری خبرگزاری ایکنا در سالن کنفرانس شهدای رسانه ملی به ریاست سیدحسین ناظر، مدیرکل صدا‌و‌سیمای مرکز بوشهر برگزار شد، مقرر و مصوب شد که نیمه اول ماه مبارک رمضان، روزانه مجالس جزءخوانی قرآن از مرکز «افق»، محفل ﺟﺰﺀﺧﻮﺍﻧﯽ قرآنی «ﺍﻧﻮﺍﺭ ﺍﻟﻬﺪﯼ» آستان مقدس امامزاده محمد بن باقر(ع) کوی خواجه‌ها در منطقه 2 بندر بوشهر و همچنین در نیمه دوم ماه بهار قرآن از مرکز «افق» محفل ﺟﺰﺀﺧﻮﺍﻧﯽ قرآنی «نوای ملکوت» حسینیه عاشقان ثارالله کوی جانبازان منطقه 1 بندر بوشهر به‌مدت 15 روز بدون حضور جمعیت عمومی و با تلاوت قاریان ممتاز و بین‌المللی بومی و ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﺗﺮﻭﯾﺞ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﺮﺗﯿﻞ‌ﺧﻮﺍﻧﯽ ﻗﺮﺁﻥ ﮐﺮﯾﻢ با تهیه‌کنندگی عبدالصائب اقدسی، از ساعت 17:15 بر روی آنتن شبکه استانی صدا‌و‌سیمای مرکز بوشهر به‌صورت زنده پخش شود.

آموزش صحیح‌خوانی و روخوانی از راه دور

این پیشکسوت قرآنی با اشاره به اینکه مجالس ترتیل‌خوانی امسال به‌دلیل شرایط فراگیر شدن بیماری کرونا در استان‌ها بدون حضور جمعیت برگزار خواهد شد، اظهار کرد: پخش زنده مجالس جزءخوانی قرآن کریم قاریان ممتاز ملی و بین‌المللی از طریق شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی رسانه ملی به‌عنوان یک فرصت آموزشی از راه دور برای بهره‌مندی قرآن‌دوستان در بخش صحیح‌خوانی و روان‌خوانی است.

مرتلین رمضانی بوشهر

وی با بیان اینکه تمامی مجالس ترتیل‌خوانی استان بوشهر روزانه با حضور نماینده شورای عالی قرآن و نظارت دقیق تیم کارشناسان فنی تلاوت برگزار می‌شود، ادامه داد: رضا دیانت، عباس هاشمی، محمد جماله، سیدوحید حسینی، عبدالله محبوبی، محمد‌مهدی انگالیان، سیدحامد ابطحی، سید‌حبیب‌الله حسینی، حجت‌الاسلام سید‌محسن بحرانی، ابوالفضل برازجانی، سیدعلی حسینی، رضا قائدی، سیداحسان ابطحی و حامد یوسفی به‌عنوان تیم 14 نفری، قاریان مرتل امسال برای حضور ویژه در محفل ﺟﺰﺀﺧﻮﺍﻧﯽ قرآن «ﺍﻧﻮﺍﺭ ﺍﻟﻬﺪﯼ» آستان مقدس امامزاده محمد بن باقر(ع) و همچنین در محفل ﺟﺰﺀﺧﻮﺍﻧﯽ قرآن «نوای ملکوت» حسینیه عاشقان ثارالله کوی جانبازان بوشهر هستند.

نماینده شورای عالی قرآن در استان بوشهر افزود: عبدالرسول سرخوش، کارشناس وقف و ابتدا، رضا دیانت، مشاور فنی نماینده شورای عالی قرآن، سیدمحمد جعفری، کارشناس برنامه‌ریزی تلاوت مرتلین، سیداسدالله حسینی، مشاور فنی سرپرست تیم گروهی کارشناسان فنی، سیدغلامحسین ابطحی، کارشناس تجوید، ستاد ترتیل‌خوانی ماه مبارک رمضان استان بوشهر هستند.

اعزام قاریان بوشهری به مجالس ترتیل‌خوانی شهرهای شیراز و قم

سرپرست تیم گروهی کارشناسان فنی ستاد ترتیل‌خوانی قرآن کریم استان بوشهر بیان کرد: از ویژگی‌های گروه ترتیل‌خوانی استان بوشهر این است که دو نفر قاری و حافظ بین‌المللی قرآن کریم و هفت نفر حافظ کل قرآن کریم در این مجالس عمومی قرآنی حضور دارند، که پیوسته در سنوات گذشته به کسب رتبه برتر ملی در بین گروه‌های ترتیل‌خوانی استان‌ها شناخته و شایسته تجلیل شده‌اند. همچنین در سال‌های اول تشکیل گروه ترتیل‌خوانی این استان، بنا به درخواست شورای عالی قرآن کشور، جهت همکاری با استان‌های فارس و قم توانسته است نسبت به اعزام قاریان برای مجالس ترتیل‌خوانی اقدام عملی کند.

تشکیل تیم حرفه‌ای ترتیل‌خوانی جوانان در بوشهر

مشاور امور قرآنی استاندار بوشهر اظهار کرد: تصمیم داریم که به کمک کارشناسان متخصص فعالیت‌های قرآنی نسبت به تشکیل یک گروه ویژه نوجوانان حرفه‌ای و مستعد قرآنی به‌منظور ایجاد پشتوانه تیم بزرگسالان ترتیل‌خوان اقدام کنیم که از ماه بهار قرآن امسال کار خود را شروع خواهند کرد.

قاریان الگوی اخلاقی جامعه باشند

عبدالله‌زاده با بیان اینکه یک قاری باید دارای شخصیت قرآنی و برای جامعه یک الگوی اخلاقی باشد، اظهار کرد: یکی از نکات لازم در راه رسیدن به موفقیت، پیگیری و تداوم برنامه‌ها برای حصول نتیجه نهایی است. همچنان که خداوند، پیامبران الهی را پشت سر هم برای تبلیغ دین الهی و برای دعوت مردم فرستاده است.

وی سبک ترتیل و سبک تحقیق را دو سبک کاربردی در جهان خواند و گفت: صوت‌و‌لحن در بحث سبک ترتیل‌خوانی و همچنین در رشته قرائت، مؤلفه‌‌ای مهم برای قاریان به حساب می‌آید.

مقامات قرآنی لحن

این پیشکسوت قرآنی در ادامه افزود: صوت و صدای هر قاری با قاری دیگر متفاوت است و هر صدایی مشخصات و خصوصیات منحصر به فرد برای خودش دارد. برخی افراد دارای صدای بم و برخی افراد دارای صدای زیر هستند. لحن نیز مربوط به نغمات و مقامات قرآنی است و به عبارتی «بیات، رست، صبا، سه گاه، حجاز، نهاوند، عجم» از مقامات قرآنی در بحث لحن هستند.

مشاور امور قرآنی استاندار بوشهر اظهار کرد: اگر قاریان نوجوان و جوان در برنامه‌های شخصی خود در زمینه فعالیت‌های سایر رشته‌های قرآنی قصد دارند الحان قرآنی را فرا بگیرند، لازم است نزد اساتید مجرب به‌صورت حضوری آموزش ببینند تا بتوانند مهارت‌های تخصصی را با موفقیت پشت سر بگذارند. حال اگر بستر حقیقی و مجازی امکانات آموزشی در شهرها و روستاهای محل زندگی فراهم نبود، می‌توانند فایل‌های صوتی چند‌رسانه‌ای آموزشی الحان را تهیه و از این طریق الحان قرآنی را تقلید کنند.

نماینده شورای عالی قرآن در استان بوشهر صوت طبیعی، صوت انسانی، صوت حیوانی و صوت عالی را از انواع صوت از منظر منبع تولید برشمرد و بیان کرد: صدای افراد قاری قابلیت تغییر چندانی ندارد، اما با اجرای لحن و نغمات قرآنی می‌توان بر کیفیت اجرای ترتیل، تأثیر خوبی گذاشت.

چگونگی تقویت صوت و لحن

این پیشکسوت قرآنی اظهار کرد: تمرین مستمر و تقلید، جلوگیری از سرماخوردگی، استفاده بیشتر از غذاهای آب‌پز، پرهیز از خوردن غذاهای پرروغن، غذاهای آبکی، ترشی، شیرینی‌جات و آب بسیار سرد یا گرم، استفاده از عسل طبیعی، استراحت همراه با آرامش قبل از حضور در محافل برای خواندن قرآن، کم‌تر صحبت کردن قبل از تلاوت و... از نکات بسیار مهم تقویت صوت‌ولحن است.

سرپرست گروه کارشناسان فنی مجالس ترتیل‌خوانی استان بوشهر با تأکید بر اینکه مواردی مثل ناراحتی و اندوه مداوم، خستگی مفرط، کم‌خوابی، سکونت در مکان‌های مرطوب، عدم تمرین و استعمال دخانیات تأثیر منفی در صوت دارند، ادامه داد: منظور از حنجره‌های قوی و صدای قوی، صدای بلند و یا فریاد نیست، بلکه منظور حنجره و صدایی است که دارای بنیه‌ای بالا و قدرتی است که بعد از اجرای یک برنامه، توانایی خود را به‌طور کامل از دست نداده باشد و به اصطلاح، تارهای صوتی قاری آسیب نبیند و زود نگیرد.

وی ادامه داد: همچنین تنفس صحیح باعث پرطنین شدن صدا می‌شود و ورزش دادن عضلات باعث قوی شدن آن خواهد شد. پرحجم کردن و پرطنین کردن صدا یعنی وقتی که یک قاری در یک اتاق معمولی شروع به خواندن و تلاوت آیات قرآن‌می‌کند، صدای او بر فضای اتاق احاطه کامل داشته باشد و از هر سمت و سویی به‌طور مستقیم و یکنواخت شنیده شود و این صدا، خصوصیات یک صدای پرطنین است.

عبدالله‌زاده گفت: هر ساله تعداد نفراتی که به لحاظ توانمندی در تلاوت و سایر‌ آمادگی‌های لازم، بتوانند خودشان را به حلقه دورهمی ممتازین ملی و استانی قرآنی که بومی استان بوشهر هستند برسانند و از تمامی جهات فنی در این عرصه فعالیتی مورد تأیید ما باشند؛ آوای ترتیل‌خوانی و تلاوت‌های این قاریان مستعد و پرانگیزه طی یک حلقه لوح فشرده دیداری، به شورای عالی‌قرآنی کشور فرستاده می‌شود تا نسبت به تأیید و صدور مجوز ورود نفر جدید به مجمع مرتلین استانی اقدام کنند.

 حامد فکوری