رمضان؛ فرصتی برای سلامت روانی و معنوی

یکی از باورهای دینی که سلامت روانی و معنوی ما درگرو آن است، احساس در محضر خداوند بودن است. همچنان که اولیای الهی همواره خودشان را در محضر خدا می‌دانستند و همین عامل باعث می‌شد که رفتار و کردار آن بزرگواران از دیگران متفاوت و رنگ و بوی دیگری داشته باشد. رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمود: «کسی که خدا را شناخت و به عظمتش پی برد، دهان خود را از سخن (بی مورد) و شکم را از غذا باز می دارد و به استقبال سختی روزه و نماز جهت دریافت پاداش و جلب رضایت حق می‌شتابد.»(کافی، ج2، ص 237)

از این رو ماه رمضان فرصتی مغتنم برای درک احساس در محضر خدا بودن است. لذا از اینکه خود را پیدا کنیم و خدای خود را بشناسیم و حضورش را در زندگی خود احساس کنیم، می‌توانیم انسان مؤمن و سالمی در جامعه باشیم و راه رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی را دریابیم که ماه مبارک رمضان بهترین فرصت برای به دست آوردن ارزش‌های اسلامی است.

شاید سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که با توجه به هجوم فرهنگ بیگانه و القای شبهات دینی، چگونه می‌توان سلامت ذهن و روان خودمان و فرزندانمان را حفظ کنیم؟

جالب است که پاسخ این پرسش را امام صادق(علیه‌السلام) در روایتی بیان کرده و می‌فرمایند: «بادَرُوا أَولَادَکُم بِالحَدیثِ قَبلَ أَن یَسبِقَکُم إِلیهِمُ المُرجِئَة؛ احادیث ما را به فرزندانتان بیاموزید قبل از آن‌که منحرفینی که همیشه انحراف ایجاد می‌کنند، از شما پیشی بگیرند.»(کافی، ج 6، ص 47)

بی‌شک اگر ظرف دل خود را از معارف دینی صحیح پر بکنیم، دیگر آسیب‌پذیر نخواهیم شد. علت پذیرش فرهنگ بیگانه یا شبهات و کشیده شدن به انحرافات، تاریکی‌های معرفتی است؛ شک و شبهه از جهل نشئت می‌گیرد؛ جهل، تاریکی و معرفت روشنایی است؛ قاعدتاً در نور و روشنایی، شک و شبهه ایجاد نمی‌شود؛ اینکه زیبایی گلی برای ما مشهود است، به این دلیل است که ما به‌واسطه نور و روشنایی، زیبایی آن را مشاهده می‌کنیم، اما اگر تاریک باشد، نه تنها زیبایی آن را نمی‌بینیم، حتی ممکن است در گل بودن آن هم دچار شک و تردید شویم که آیا این گل است یا چیزی دیگر؟

طبیعی است که شک و تردید برای هرکسی آزار دهنده است. وقتی روشنایی بیاید، همه تردیدها از بین می‌رود، اما شبهات در ذهن و قلب‌های ضعیف جا می‌گیرد. اگر قلب با معرفت همراه شد، اصلاً شبهه در آن، جا نمی‌گیرد و وقتی که شبهه جا نگرفت، لغزش ایجاد نمی‌شود؛ لذا ضرورت تقویت دین‌داری امری مسلم و روشن است؛ همان‌طور که با ورزش‌ کردن و تغذیه سالم در برابر بیماری پیشگیری می‌کنیم، با تقویت دین‌داری و هویت ملی و اصالت بومی خود می‌توانیم در برابر شبهات و هجوم فرهنگ بیگانه مقابله کنیم.

از جمله اموری که باعث تقویت و سلامت روانی و معنوی ما می‌شود، احیای با شکوه و با اعتقاد مناسک دینی است که از مهم‌ترین آن‌ها، روزه داری در ماه مبارک رمضان است؛ روزه، تلاوت قرآن، اعتکاف‌ و راز و نیاز، بدنه جامعه را با خلوت و انس با خالق فراهم می‌کند و زمینه کشیده شدن افراد جامعه به ارزش‌های انسانی و الهی، که خود ضامن سلامت روحی و روانی آنان است می‌شود.

نویسنده: عقیل مصطفوی