گزارش ایکنا؛ نود و چهارمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهشهای قرآنی» به صاحبامتیازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «کارکرد التفات قرآنی در ایجاد پیوستگی و فضاسازی معنایی با خروج از زبان هنجار»، «بررسی دیدگاه آنجلیکا نویورت درباره رابطه قرآن و کتاب مقدس (مطالعه موردی سوره الرحمن و مزمور 136)»، «ارزیابی دیدگاه محمد شحرور در مبانی فهم و تفسیر قرآن کریم»، «نظریه خودگروی اخلاقی از دیدگاه قرآن»، «مفهومسنجی واژه ترتیل در علوم اسلامی (لغت، تفسیر، حدیث، قرائت و فقه)»، ««تحلیلی بر معانی ضمنی برخی واژگان قرآن کریم با تکیه بر «تجزیه بر آحاد واژگانی» و بازتاب آن در ترجمههای معاصر»»، «تحلیل تأثیر عمل بر رشد علم فطری در شبکه موضوعی از نگاه قرآن».
کارکرد التفات قرآنی در ایجاد پیوستگی و فضاسازی معنایی
در چکیده مقاله «کارکرد التفات قرآنی در ایجاد پیوستگی و فضاسازی معنایی با خروج از زبان هنجار» میخوانیم: «التفات از مختصات سبکی قرآن کریم و یکی از مصادیق برجستهسازی است که با خروج از زبان هنجار و آشناییزدایی، شبیه به طرح بیمقدمه موضوع و موجب گسست اجزای کلام میشود. این مقاله با روش تحلیلی- توصیفی، نمونههایی از آیات حاوی التفات سیاقی در قرآن را مطالعه میکند. التفات در نگاه تجویزی به نحو، عامل تضعیف پیوستگی اجزای جمله است. نویسنده بر این باور است که اگر این صنعت با نگاه توصیفی به نحو و مبتنی بر نظام زبانی قرآن و مناسبات معنایی و متکی بر کارکرد سلیقه و ذوق ادبی بررسی شود، نتیجه متفاوت میشود. با این نگاه، این صنعت بهصورت نامرئی، در ماورای عبارتها، لایههای معنایی ایجاد میکند و اجزای کلام را بههم پیوند میدهد و به حس زیباییشناختی مخاطب پاسخ میدهد.»
مفهومسنجی واژه ترتیل در علوم اسلامی
در طلیعه مقاله «مفهومسنجی واژه ترتیل در علوم اسلامی (لغت، تفسیر، حدیث، قرائت و فقه)» میخوانیم: ««ترتیل» که در قرآن و در خصوص نحوه خواندن قرآن در دو موضع قرآنی بهکار رفته، از دیرباز اصطلاحی کلیدی و مرجع برای ارزیابی درستی و نادرستی خواندن قرآن شد و این در حالی است که هم در تعریف ترتیل و هم در عمل و مصداق آن اختلاف شده است؛ هرچند همه مدعی آناند که تعریف و عمل آنها متجلی در قرائت قرآن، مصداق ترتیل است. امّا همچنان این پرسشها مطرح است که حقیقت تعریف ترتیل و مراد از آن عملاً چیست.
در این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی و نیز کتابخانهای، به گردآوری، تحلیل و مقایسه دادهها، به اتکای مهمترین مصادر معناشناسی این واژه، یعنی علوم لغت، حدیث، تفسیر، قرائت و فقه، معنای ترتیل واکاوی شده و تلاش گشته به این پرسشها پاسخ داده شود. حاصل این تحقیق آن است که معنای ترتیل و مراد از آن در قرآن، خواندن صحیح و دقیق حروف و کلمات بهصورت شمرده و همراه با تأنّی است.»
تأثیر عمل بر رشد علم فطری
در چکیده مقاله «تحلیل تأثیر عمل بر رشد علم فطری در شبکه موضوعی از نگاه قرآن» میخوانیم: «نقد و بررسی آراء مفسران در زمینه تأثیر عمل بر رشد علم فطری در شبکه ارتباط موضوعی، مستلزم ارائه الگو و معیار و سپس عرضه عملکرد آنان بر آن الگو میباشد. در این راستا، ابتدا موضوعاتی که از سنخ عمل هستند و موجبات رشد علم فطری را فراهم میآورند، نظیر تقوا، ایمان، احسان، جهاد، شکرگزاری، تزکیه و تطهیر، شناسایی و رابطه آنها با علم فطری در شبکه تشریح گردیده، سپس هر کدام از این موضوعات نظیر تقوا بهعنوان محور موضوعات مرتبط با خود، مانند نماز، انفاق، برّ، وفای به عهد، صبر، صدق و تواضع، در شبکه قرار گرفته و روابط تحلیل شده است. بدین ترتیب از یک سو جایگاه علم فطری و عمل در شبکه ارتباط موضوعی ترسیم گردیده و از سوی، دیگر آراء مفسران مورد ارزیابی قرار گرفته است.»
انتهای پیام