شخصیت «طوبی کرمانی» تلفیقی از معرفت، دانش و مکارم اخلاقی بود

عباس خامه‌یار، رایزن فرهنگی ایران در لبنان، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره شناخت خود از مرحومه دکتر طوبی کرمانی و ویژگی‌های علمی و شخصیتی این بانوی اندیشمند سخن گفت که متن آن به شرح زیر است:

از ابتدای فعالیت خود در حوزه برون‌مرزی و به خصوص با تشکیل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با دکتر کرمانی آشنا شدم. وی رایزن جمهوری اسلامی در یونان بود و مدت‌ها مسئولیت بخش‌های مختلفی از جمله حوزه ایرانیان خارج از کشور را در سازمان برعهده داشت.

 

در موسم حج در محل بعثه مقام معظم رهبری نیز با هم همکاری داشتیم. ایشان بخش زنان را برعهده داشت که عمدتاً برگزاری فعالیت‌های برون‌مرزی مثل همایش‌ها را مدیریت می‌کرد. شب‌ها و روزهای بسیار سختی در موسم حج برنامه‌هایی را با عنوان شب‌های فلسطین، شب‌های لبنان، شب‌های افغانستان و شب‌های عراق در اوج بحران‌های سیاسی در این کشورها برگزار می‌کرد. مهمانان زن شنونده و سخنران به این نشست‌ها دعوت می‌شدند و ایشان مدیریت جلسات را برعهده داشت. سپس به مجمع تقریب مذاهب اسلامی منتقل شد و در بخش‌های مختلف فعالیت کرد و این همکاری‌ها ادامه داشت. همچنین در بخش فرهنگی ستاد اربعین فعال بود و آنجا هم با یکدیگر همکاری داشتیم. در ستادهایی که تشکیل می‌شد، از همکاری ایشان استفاده می‌کردیم و ظرفیت بالایی به لحاظ تفکر و ارتباطات گسترده‌ در حوزه زنان جهان اسلام داشت.

 
ایکنا ـ مهمترین ویژگی‌های شخصیتی و علمی بانو کرمانی را چه می‌دانید؟

حدیثی مهم از پیامبر اکرم(ص) داریم که می‌فرمایند: «کونوا دعاة للناس بغیر السنتکم» یعنی مبلغ دین باشید نه با زبانتان. آسان‌ترین راه تبلیغ دین با زبان است ولی با عمل و کردار و خُلق خود باید مبلغ دین باشید. قدرت نرم پیامبر اکرم(ص) خلق عظیم ایشان بود و پیامبر با آن توانست مخالفان خود و غیرمسلمانان را جذب کند. چنانکه در قرآن آمده است: «فَبِمَا رَحْمَةٍۢ مِّنَ ٱللَّهِ لِنتَ لَهُمْ ۖ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ ٱلْقَلْبِ لَٱنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ». پیامبر(ص) هم فرمودند: «إنما بعثت لأتمم مكارم الأخلاق؛ من برای تکمیل مکارم اخلاقی مبعوث شدم».

 

در مدت همکاری‌ چند دهه‌ای که با این بانوی نجیب و شریف داشتم، مکارم‌الاخلاق، که در فقه و ادبیات دینی ما از آن یاد می‌شود، یعنی خلق حسن و سعه صدر و بردباری در شخصیت ایشان تجلی داشت. معمولاً زمانی که چنین افرادی را از دست می‌دهیم، مجبور می‌شویم از آنها اینگونه یاد کنیم، ولی حقیقتاً وی در زمان حیات خود الگوی اخلاقی برای همه بودند. همکاران خود را با واژه‌های «فرزندم» و «مادر» خطاب می‌کردند. ایشان واقعاً برای همه مادر بود. تبسم همیشگی حتی در اوج ناراحتی و سختی کار ویژگی اصلی ایشان بود.

 

چند روز قبل که تعدادی از علمای اهل سنت لبنان از جمله شیخ «زهیر جعید»، دبیرکل جنبش اسلام‌گرای اهل سنت لبنان، نزد من آمدند و تسلیت گفتند، همین ویژگی‌ها را مطرح می‌کردند. یعنی ویژگی‌های ایشان نه تنها برای ایرانیان، که برای خارجی‌ها نیز شناخته شده بود. همچنین زمانی که برای اعلام تسلیت، عکس‌های ایشان را در صفحات مختلفی در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردیم، موج کامنت‌هایی که دریافت شد، به ‌ویژه از طرف کسانی که ایشان را می‌شناختند، حقیقتاً شگفت‌انگیز بود. مشترکاً همگی آنها روی خلق حسن و انسانیت یک بانوی مسلمان تأکید داشتند و ایشان مصداق همان حدیث «کونو دعاة للناس بغیر السنتکم» و مبلغ توانمند و عالمی ورزیده بودند اما شیوه تبلیغ او زمانی مؤثر بود که توانست با حسن خلقش آن را به کار بگیرد.

دکتر کرمانی کارنامه درخشان علمی دارد. ایشان استاد فلسفه بود و در سمینارها و همایش‌های علمی، دینی و فلسفی هم تجربه میدانی داشت. در تعامل با دیگر پیروان ادیان به ‌ویژه مسیحیت از توانایی بالایی برخوردار بود و در حوزه گفت‌وگوی ادیان بحث‌های جدی و مؤثری داشت. در همایش‌های تقریبی هم در مجمع تقریب مسئولیت بخش زنان را برعهده داشت و در گفت‌وگو با زنان مسلمان غیرشیعی و مذاهب مختلف هم درخشید و عالمانه برخورد می‌کرد. در حقیقت تلفیقی از معرفت، دانش و اخلاق بود. از نزدیک با ایشان در ارتباط بودم و فعالیت‌های مشترک زیادی داشتیم و بازخورد برون‌مرزی فعالیت‌هایشان بعد از رحلت وی برای من بسیار غیرمنتظره بود و فقدان ایشان ضایعه بزرگی برای نظام تبلیغی و علمی ما بود.
 
ایکنا ـ لطفاً در مورد فعالیت ایشان در سمت دبیرکل اتحادیه جهانی زنان مسلمان توضیح دهید.
 
ایشان دبیر اتحادیه زنان وابسته به مجمع تقریب مذاهب و از بنیانگذاران آن بود. لبنانی‌ها ایشان با این سمت می‌شناسند. مرحومه کرمانی سال گذشته نشستی را در لبنان برگزار کرد و زنان کشورهای مختلف و جمعیت‌های زنان با ایشان آشنایی بیشتری پیدا کردند. پس از درگذشتشان جریان‌ها و شخصیت‌های مشهور اسلامی رحلت ایشان را تسلیت گفتند که نشان از تأثیرگذاری شخصیت این بانوی فرهیخته داشت.