سراغ رقیه‌های شهرمان را بگیریم؛ پیام قیام عاشورا رفع تبعیض است

یحیی یثربی، استاد فلسفه، مترجم و مفسر قرآن در گفت‌‌وگو با ایکنا، به توضیح درباره فلسفه نهضت امام حسین(ع) پرداخت و با اشاره به اصلی که در فلسفه سیاست به یادگار از افلاطون است، گفت: افلاطون می‌گوید؛ حکومت خوب و بد دارد. بعد درجه یک‌ها را می‌گوید. سپس درجه دوها و درجه سه‌ها را می‌گوید و انواع حکومت را طبقه‌بندی می‌کند. بعد یک جمله دارد و آن اینکه همه اینها وقتی درست است که شرایطش رعایت شود. اگر شرایط حکومت رعایت نشد، بهترین نوع حکومت به بدترین نوع حکومت تبدیل می‌شود. هر حکومتی شرایطی دارد. حکومت مشروطه سلطنتی شرایطی دارد، حکومت جمهوری دموکراسی شرایطی دارد، حکومت دینی شرایطی دارد، حکومت طبقه اشراف شرایطی دارد. اینها درجه‌بندی شدند ولی همه اینها در صورتی است که شرایطش رعایت شود.

وی افزود: بنابراین از نظر من مشکل امام حسین(ع) با بنی‌امیه این بود که عملاً می‌دید اسلام برای هدف‌هایی آمده است و می‌خواهد بهترین نوع حکومت را اجرا کند، ولی شرایط جور نیست. وقتی شرایط جور نیست، بهترین نوع حکومت به بدترین نوع تبدیل می‌شود. حکومتی که آمده بود تا مردم عزیز باشند و حرمت داشته باشند، به حکومتی تبدیل می‌شود که مردم در آن خوار و ذلیل می‌شوند و عدالت از بین می‌رود. در این شرایط امام حسین(ع) چاره را در این می‌دید که با نظام یزیدی مبارزه کند. به نظرم علت قیام حضرت این بود.

پیام امام حسین(ع)؛ مبارزه با ظلم و تبعیض

مؤلف کتاب «تفسیر روز» درباره پیام امام حسین(ع) برای انسان معاصر توضیح داد: امروز این پیام گرفتار آفت و تحریف شده است. اسلام دینی فردی نیست. ادیانی مثل ادیان هندی یا مسیحیت هستند که به مردم یاد می‌دهند که اگر این کارها را بکنید، نجات پیدا خواهید کرد، ولی اسلام یک دین سیاسی و اجتماعی است و دینی فردی نیست. در اسلام باید همه چیز در ردیف زندگی اجتماعی قرار گیرد؛ چون زندگی اجتماعی مؤثرترین عامل در تربیت و سرنوشت انسان است.

وی ادامه داد: بنابراین پیام امام حسین(ع) این بود که مردم بیایید با ظلم و ستم و حکومت دروغین مبارزه کنید. پیام حضرت، مبارزه با ظلم و ستم بود. مبارزه آن حضرت با این بود که فرعون در لباس موسی به میدان آمده بود. در آن زمان داشت در زمینه سیاست و جامعه یک تقلب بزرگ رخ می‌داد. امام حسین(ع) روز عاشورا در همان میدان ندا می‌دهد که بیایید نگذاریم این اتفاق بیفتد. ما این پیام را تبدیل کردیم به اینکه «من می‌میرم؛ برای من گریه کنید». ما الان این را اجرا می‌کنیم. مداحان هم تلاش می‌کنند جان‌گدازترین حالت‌ها را ترسیم کنند تا از ما اشک بگیرند. این پیام یعنی بنشینید گریه کنید تا گناهانتان آمرزیده شود. ما این پیام را جا گذاشتیم و پیام دیگری آوردیم. شهید مطهری می‌گوید این مسئله از مسیحیت به درون اسلام نفوذ کرده است؛ چون مسیحیان برای عیسی عزاداری می‌کنند تا گناهانشان آمرزیده شود ولی ما در اسلام چنین چیزی نداریم.

گریه اساس پیام کربلا نیست

یثربی تصریح کرد: گریه حق است. من نمی‌گویم گریه نکنید، ولی می‌گویم گریه را اساس پیام کربلا قرار ندهید. به جای آن هدف امام حسین(ع) را اصل قرار دهید. اینکه امام حسین(ع) آن همه مصیبت را تحمل کردند باید به ما شجاعت بدهد که این هدف را دنبال کنیم ولو به مصیبت دچار شویم. حرفم این نیست که گریه بد است. همچنین نمی‌گویم عزاداری از مسیحیت آمده است ولی این حرف را شهید مطهری می‌زند و حرف بدی نیست. خدا گفته گناه عذاب دارد. تو چرا امام حسین(ع) را سپر عذابت می‌کنی. بیا با گناه مبارزه کن، با اختلاس و دزدی مبارزه کن. بعد برای امام حسین(ع) مجلس بگیر.

وی افزود: پیام عاشورا این است که اگر شیعه هستی با رانت و فساد مبارزه کن. در کنار گریه بر رقیه(س) سراغ رقیه‌هایی برو که در زباله‌ها به دنبال درآمدند. دنبال بچه‌هایی برو که نمی‌توانند به مدرسه بروند. امام حسین(ع) عاشق بچه‌های ماست. ایشان شهید شد تا ما از عدالت برخوردار شویم. متأسفانه در اثر مدیریت ضعیف، الان مردم نان را قرض می‌کنند. درست نیست که ما در این گیرودار فقط دنبال شام دادن باشیم تا خودمان را نمایش بدهیم. در کنار آن باید برای گرفتاران جامعه خرج کنیم. متأسفانه فشار زندگی در ذهن بسیاری از جوانان اختلال ایجاد کرده است.

ز گهواره تا گور در تبعیضیم

استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی تأکید کرد: پیام کربلا این است که تبعیض نباشد. درست نیست که یک بچه آشغال جمع کند ولی برای ثبت‌نام مدرسه یک بچه سالی صد میلیون هزینه شود. ما از گهواره تا گور در تبعیضیم. تولدمان فرق می‌کند، مدرسه‌مان فرق می‌کند، شغلمان فرق می‌کند، قبرستانمان فرق می‌کند. باید توجه کنیم که ائمه(ع) نیازی به تجلیل‌ ما ندارند. شما فرض کنید حضرت زهرا(س) زنده است. اگر شما ده جفت کفش طلا به ایشان هدیه بدهید، به شما می‌گوید به جای این کار، سراغ بچه‌هایی برو که جلوی چشمت در نهایت ذلت کودک کار هستند. فاطمه(س) برای کودکان گرسنه گریه می‌کند.

گفت‌وگو از مصطفی شاکری