وهم‌های معرفتی برخی افراد در خصوص ظرفیت زنان
عضو هیئت علمی گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی گفت: زنان بسیاری در واقعه عاشورا نقش و سهم بسزایی داشتند که یکی از این نقش‌ها آن بود که با جسارت تمام فرزندان، همسران و برادران خود را به صحنه نبرد فرستادند که همواره نباید به راحتی این نقش‌های مهم و موثر نادیده گرفته شود.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام والمسلمین علی شفیعی، مدیر گروه و عضو هیئت علمی گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی، شامگاه گذشته، 20 مردادماه در دومین نشست حسینیه مجازی پژوهشکده اسلام تمدنی، با موضوع «نقش زنان در واقعه عاشورا»، اظهار کرد: همواره زنان فراوانی در روز عاشورا حضور داشتند که نقش بسزایی را در این روز بزرگ ایفا کردند. زنانی مانند حضرت سکینه (س)، همسر امام حسین(ع)، عاتکه، ام قاسم، ام کلثوم(س)، حضرت ام‌البنین(س) و زنان دیگری در این کاروان حضور داشتند که نقش‌آفرینی‌های بزرگی را در این روز از خود بر جای گذاشتند که برخی از آن‌ها بسیار موثر بوده است، به گونه‌ای که همسران و فرزندان خود را برای بودن در رکاب امام حسین(ع) و جنگ با یزید، تشویق می‌کردند.
وی عنوان کرد: همواره وجود زنی مانند ام‌البنین(س) که یک زن تاریخ‌ساز در این روز بود، فرزندان خود را همراه امام حسین(ع) روانه کرد. در حقیقت این سهم‌ها باید دیده می‌شد، اما این در حالی است که متأسفانه باز هم باید بگویم که این سهم‌ها و نقش‌ها به خوبی و آنگونه که باید دیده نشده و مورد غفلت واقع شده است.
مدیر گروه و عضو هیئت علمی گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی بیان کرد: در حقیقت این بانوان بودند که در این روز بزرگ همسران، برادران و فرزندان خود را تشویق می‌کردند تا در این روز بزرگ آن‌ها نیز در رکاب امام حسین(ع) حضور داشته باشند و این کار کوچکی نیست که این بانوان بزرگوار،عزیزان خود را به صحنه نبرد فرستادند، در حالی‌که می‌دانستند ممکن است دیگر آن‌ها باز نگردند و شهید شوند. این نقش و سهم بزرگی که این بانوان در این روز ایفا کردند، نباید فراموش شود و همواره باید این موارد مورد توجه قرار گیرد و ای کاش که اینگونه بود.
نقش حضرت زینب(س)، برای اثبات ظرفیت زنان در ساحت‌های مختلف کافی بود
شفیعی اظهار کرد: علاوه بر تشویق بستگانشان برای حضور در صحنه نبرد، یک نقش بسیار مهم دیگری که در عصر عاشورا ایفا کردند تجمیع کاروان بود که در حقیقت در این عصر غم‌انگیز که هر یک از افراد کاروان غم بزرگی در دل داشتند، این زنان بودند که آن‌ها را جمع، با کاروان همراه و آن‌ها را ساماندهی کردند. در این میان یکی از این زنان، حضرت زینب(س) است که از نقش مهم و تأثیرگذار ایشان در این واقعه تلخ، همیشه سخن به میان آمده است.
مدیر گروه و عضو هیئت علمی گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی با اشاره نقش و حضور حضرت زینب(س) بیان کرد: حضرت زینب(س) زنی بودند که اگر به تنهایی در روز عاشورا حضور داشتند، برای اثبات ظرفیت زنان و حضور در ساحت‌های اجتماعی کفایت می‌کرد.
شفیعی بیان کرد: مرحوم شیخ عبدالله مامقانی در کتاب تنقیح‌المقال فی علم‌الرجال، یک تعبیر تکان‌دهنده‌ای از حضرت زینب(س) دارد و می‌گوید: «این زنی که هر اندازه در فضل او بگوییم و بنویسیم و بشنویم، نمی‌توانیم حق او را ادا کنیم»، زیرا نه تنها در عاشورا حرکت امام حسین(ع) را به کمک برادر بزرگوار خود مدیریت کردند تا به کربلا برسند، بلکه در روز عاشورا هم این بانوی بزرگوار اسلام است که می‌بینند کاروانی که بهم ریخته است، خیمه‌ها آتش گرفته‌اند، کودکان یتیم شده‌اند و زنان بیوه شده‌اند، کاروانی را سر وسامان داد که در حقیقت این کار، روحیه بزرگی را می‌طلبد که حضرت زینب(س) از این روحیه بزرگ برخوردار بودند و توانستند با آن غم بزرگی که داشتند این کاروان را اینگونه سروسامان دهند.
وی تصریح کرد: اما این در حالی است که امروزه برخی اتفاقاتی رخ می‌دهد که نشان می‌دهد ما دچار یک وهم معرفتی شده‌ایم که گمان می‌کنیم ظرفیت زنان با ظرفیت مردان در ساحت‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی متفاوت است که این تفکر، تفکر اشتباهی است، چرا که چه مردی می‌توانست مانند حضرت زینب(س) در روز عاشورا رفتار کند؟.
مدیر گروه و عضو هیئت علمی گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی گفت: ما متأسفانه گاهی برای آنکه این وهم معرفتی خود را توجیه کنیم از آیات و روایاتی که در اشاره به شخصیت، هویت، جایگاه و ظرفیت زن و مرد است برداشت‌هایی داریم و طبق همان برداشت‌ها نیز تلاش می‌کنیم که تاریخ و جهان را به دو نیمه تقسیم کنیم و به نوعی نیمه‌ای را پررنگ ببینیم که همان نقش مردان و نیمه‌ای را نادیده بگیریم که همان نقش زنان است.
شفیعی بیان کرد: در حقیقت مراجعه به جریان عاشورا و توجه به آنچه که در روز عاشورا رخ داد اگر همراه با تحلیل درست، علمی و عقلانی باشد می‌تواند ما را دچار یک بازگشت معرفتی کند که این صحنه‌ها بوده است و ما ندیده‌ایم و ما از آن‌ها غفت کرده‌ایم. وقتی وجود حضرت زینب(س) در آن روز تلخ و بسیار غم‌انگیز، در کمال مدیریت و قدرت کاروان را بازسازی می‌کند و همراه با دشمن به مدینه بازمی‌گردد، کاری بسیار تأمل برانگیز و درس‌آموز برای بشریت است.
وی اضافه کرد: همواره این رفتار ایشان یک پیامی برای ما دارد و پیام ایشان این است که ما حق نداریم در وهم‌های معرفتی خود، زنان را جنس در سایه و پشت پرده بدانیم و گمان کنیم که جریان‌سازان تاریخ چه در واقعه عاشورا و چه در وقایع دیگر مردان هستند که جریان‌ساز بودند و زنان هیچ نقشی در این جریان‌سازی‌ها نداشتند و اگر هم داشتند نقش در سایه بوده است.
مدیر گروه و عضو هیئت علمی گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی تأکید کرد: این در حالی است که ما باید بدانیم اینگونه نبوده و حداقل در واقعه عاشورا زنان نقش‌آفرینی بسیار موثری را در ساحت عمومی ایفا کردند و بر همین اساس است که وقتی قرآن از انسان سخن می‌گوید دیگر جنس زن و مرد را در ساحت‌های اجتماعی از یکدیگر تفکیک نمی‌کند و هیچگونه تفاوتی برای این دو جنس قائل نمی‌شود.
انتهای پیام
