بیدارفر به کاری که علاقه و تخصص داشت مشغول بود

به گزارش ایکنا، مراسم بزرگداشت مرحوم محسن بیدارفر، شب گذشته به صورت مجازی و به همت مؤسسه حکمت و فلسفه ایران برگزار شد.

در ادامه متن سخنان آیت‌الله رضا استادی، از اساتید سطوح عالی حوزه علمیه، را می‌خوانید؛

در قرآن و روایات ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها بیان شده است. اگر بخواهیم خودمان را ارزیابی کنیم که چقدر از آنها برخورداریم، آیات و روایات تعیین‌کننده هستند. در صحیفه سجادیه دعای مکارم‌الاخلاق و دعای مکاره را داریم که در یک فصل مکارم اخلاق بیان و نیز در یک فصل هم اخلاق بد توصیف شده است. اگر هر کسی بخواهد خودش را ارزیابی کند، باید به این آیات و روایات مراجعه کند. البته ارزش و ضدارزش هم نسبی است و شاید کسی 10 تا ارزش داشته باشد که در کیفیت‌ها نیز متفاوت هستند، در بدی‌ها نیز همین‌طور است.

با چه معیارهایی می‌توان خود و دیگران را سنجید

وقتی فردی خودش را ارزیابی می‌کند دیگر نمی‌تواند فریب‌کاری کند، اما در مورد دیگران، انسان براساس ظواهر حرف می‌زند که آیا این فرد ارزش‌ها را دارد یا خیر؛ مثلاً در مورد مرحوم بیدارفر اگر بخواهیم صحبت کنیم، با همین معیار باید پیش برویم و ببینیم در مورد ایشان چه می‌گویند. همه می‌گویند همه یا بعضی از خوبی‌ها را داشت. البته قضاوت دشوار است اما می‌توانیم به زندگی ایشان مراجعه کنیم و ببینیم چطور زندگی کرد.

یکی از ارزش‌ها غافل نبودن است، انسان باید مراقب باشد. وقتی می‌خواهند بگویند فلانی غافل است از تعبیر خواب غفلت استفاده می‌کنند. بسیاری از افراد از خود و کارهایشان غافل هستند اما برخی‌ از وقتی زندگی را شروع کرده‌اند مراقب خودشان بوده‌اند و گرفتار خواب غفلت نشده‌اند که یک امتیاز است. از کجا بفهمیم یک نفر غافل نبوده است؟ باید به زندگی‌اش نگاه کنیم.

مرحوم بیدارفر و بیداری

ایشان 40 عنوان کتاب را تحقیق و تصحیح کرده است و نشان می‌دهد که در این مقوله اهل غفلت نبود، یعنی با تخصص وارد شد. در روایات داریم که خداوند دوست دارد فرد یک کار را درست انجام دهد و جدیت داشته باشد اما کسانی که در کارهایی که تخصص ندارند، دخالت می‌کنند یعنی غفلت‌زده هستند. حال اگر کسی در کاری تخصص داشت و دخالت کرد و رشته‌اش هم همان بود یک امتیاز است. البته استثنا هم دارد اما کسانی که یک رشته خاصی را دنبال می‌کنند خیلی موفق‌تر از کسانی هستند که در چند رشته فعالیت می‌کنند. متاسفانه برخی‌ در همه چیز دخالت می‌کنند و بسیاری از اختلاف‌ها نیز بر سر همین است.

مرحوم بیدارفر رشته‌ای را که انتخاب کرد 40 سال در آن به فعالیت پرداخت و چون مهارت داشت کارش را به خوبی انجام داد. من نشنیده‌ام که تدریس کرده باشد؛ چون تدریس بحث جدایی است. همچنین هر کسی که مدرس است دلیل بر این نیست که بتواند اثری بنویسد یا محققانی متبحر هستند اما نمی‌توانند تدریس کنند. اگر کسی 40 سال در رشته‌ای مشغول باشد اثربخش خواهد بود. در برخی کتب سنگ‌ تمام گذاشته و برخی اوقات شروحی نوشته است و فهارس موضوعی و غیرموضوعی تنظیم کرده است. اگر 40 جلد کتاب را تصحیح کرد، در مدت 40 سال این کار را انجام داد و نشان می‌دهد که در این کار عجله‌ای نداشت. برخلاف برخی‌ که بعد از مدت کوتاهی کتاب می‌نویسند.

ساده‌زیستی مرحوم بیدارفر

در عین اینکه درآمد داشت و می‌توانست به نحو دیگری رفتار کند، اما این کار را نمی‌کرد و واقعاً ساده‌زیست بود. این سادگی و قناعت موجب شده بود که مدت زمان کمی را در مغازه بگذراند؛ چون علاقه داشت که به آثار علمی بپردازد. زهد همین است که کسی با رنج مقدار پولی را درمی‌آورد و به آن اکتفا می‌کند و به کارهای دلخواهش می‌پردازد. اگر عابد است، عبادت می‌کند و اگر محقق است تحقیق را دنبال می‌کند.

ویژگی اهل علم تواضع است. اگر کسی عالم باشد و علمش حقیقت داشته باشد متواضع است. بیدارفر هم متواضع بود. منزل ما در خیابان صفائیه است و سر کوچه میوه‌فروشی است و بارها دیدم که با دوچرخه می‌آمد و میوه می‌خرید. ویژگی دیگر اهل علم جدیت و تنبل ‌نبودن است. او برای وقت خود ارزش قائل بود. گاهی اوقات که اقوام از ایشان دعوت می‌کردند می‌گفت از کارم بازمی‌مانم، البته کار علمی به جدیت هم نیاز دارد.

یکی دیگر از ویژگیهای اهل علم نرم‌خویی است. ایشان در صحبت‌ علمی و روزانه نرم‌خو بود. اگر کسی متکبر باشد در زمان زنده‌ بودن و مرگش مردم از او به خوبی یاد نمی‌کنند. البته هر کسی نقاط ضعفی دارد، اما باید خوبی‌ها را دید و آنها را بیان کرد. ایشان به علامه شعرانی شباهت داشت. علامه شعرانی نوشته است که سال‌ها فلسفه و ... را تدریس کردم و زحمات زیادی کشیدم اما یک وقت فهمیدم که با وجود همه این کارها تا به اهل بیت(ع) توسل نداشته باشم، کارم پیش نمی‌روم و به این فکر افتادم که کتاب نفس‌المهموم شیخ عباس قمی را ترجمه کنم. آثار آقای بیدارفر هم همین‌طور است. یک کتابش شرح اسماء الله است و «الکمه الغراء فی تفضیل الزهرا(س)» را ترجمه کرد و ایشان از حیث علمی و عبادی موفق بود و این کتاب می‌تواند نشانه علاقه ایشان به اهل بیت(ع) باشد.