مسئولان مؤسسات قرآنی کفش‌ آهنین به پا کنند/ امیدهایی که بوی ناامیدی می‌گیرد

23 ماه از شیوع بیماری کرونا می‌گذرد و متأسفانه طی این دو سال علاوه بر از دست دادن بسیاری از هم‌وطنانمان بسیاری از مشاغل نیز دستخوش ضرر و زیان بسیار شدند. فعالیت‌های قرآنی مؤسسات یکی از همین مشاغل بود که فعالان این حوزه را در شیب قرار داد و باعث شد به دلیل تعطیلی مدارس، دانشگاه و مساجد و عدم حضور قرآن‌آموزان مراکز قرآنی خود را تعطیل کرده و در فضای مجازی به فعالیت خود ادامه دهند.

متأسفانه فعالیت‌های قرآنی در این مدت کمتر مورد حمایت دولت وقت قرار گرفتند و همین کم‌توجهی باعث شد تا فعالیت این مراکز روز به روز کمرنگ‌تر شده و گاه به تعطیلی بیانجامد. بنا به قول مدیران مؤسسات قرآنی هزینه‌های کمرشکن اماکن و افزایش سرسام‌آور اجاره‌بها در استان باعث شده است که مؤسسات با رکود و تعطیلی مواجه شوند. امید است با روی کار آمدن دولت سیزدهم و برنامه‌ریزی‌های بهتر در حوزه قرآن و فرهنگ شاهد کم‌کاری در این عرصه نباشیم. گویی مدیران کفش‌های آهنین به پا کرده و برای زنده نگاه داشتن امیدهایشان مردانه می‌جنگند تا امیدشان بوی ناامیدی به خود نگیرد.

ایکنای استان مرکزی، به منظور ارزیابی وضعیت مؤسسات قرآن استان گزارش‌هایی را به صورت جداگانه از هر شهرستان تهیه و تقدیم مخاطبان و مسئولان می‌کند. امید است مسئولان مربوطه با نقطه نظرات گام‌های بهتر و مؤثرتر در بخش‌های مختلف بردارند. فراهان اولین شهرستانی است که گزارشی از مؤسسه تعطیل شده این مجموعه تهیه شده و پیرو دلایل و راهکارهای رفع مشکلات مصاحبه‌ای با مسئولان مربوطه قرآنی انجام شده است که در ادامه می‌خوانید:

مریم بخشی‌خصال، مدیر مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت حضرت ولیعصر(عج) فراهان، با اشاره به اینکه فعالیت این مؤسسه از سال 86 و در رشته‌های روخوانی و روان‌خوانی، مفاهیم، تجوید و در تمام مقاطع سنی آغاز شده است، بیان کرد: مدیران مؤسسات با انگیزه‌های بسیار مراکز قرآنی را تأسیس می‌کنند، اما به دلیل عدم حمایت و عدم توازن در دخل و خرج‌ها با مشکلات عدیده مواجه می‌شوند که برطرف کردن آنان سخت است.

برون‌سپاری طرح‌های قرآنی

وی در خصوص تعطیلی این مؤسسه در دو سال اخیر، اظهار کرد: عدم تأمین مکان یکی از مهم‌ترین دلایل تعطیلی مؤسسه است. تا سال قبل از شیوع کرونا فعالیت‌های این مؤسسه به قوت خود باقی بود، اما پس از فراگیر شدن بیماری، غیرفعال شدن مؤسسات و عدم استقبال خانواده‌ها برای شرکت فرزندان خود در مراکز قرآنی از جمله مشکلاتی است که مؤسسات درگیر آن هستند.

بخشی‌خصال با گلایه از نحوه عملکرد اداره تبلیغات اسلامی این شهرستان، تصریح کرد: برنامه‌های قرآنی ابلاغی توسط خود این اداره برگزار می‌شود در صورتی‌ که برون‌سپاری آن به رونق مؤسسات کمک می‌کند. شیوع کرونا تأثیر مستقیم بر فعالیت مراکز قرآنی و فرهنگی داشت و زمینه تعطیلی را فراهم کرد. پس از تعطیلی مؤسسه به صورت حضوری فعالیت خود را در فضای مجازی آغاز کردیم.

وی مهم‌ترین دلیل غیرفعال شدن مؤسسات قرآنی را نبود مکان بیان کرد و ادامه داد: در سال‌های اخیر اجاره‌بها بسیار بالا است و در شهرستان فراهان برای تهیه مکان باید حداقل صد میلیون تومان برای رهن هزینه کرد و برای اجاره ماهیانه نیز درآمدی نداریم.

کم‌توجهی اتحادیه مؤسسات قرآنی به مراکز قرآنی

این مدیر مرکز قرآنی از مسئولان خواستار حمایت و توجه به مؤسسات قرآنی شد و اضافه کرد: مؤسسه حضرت ولی‌عصر(عج) جزو مؤسسات برتر استان محسوب می‌شد، اما عملاً حمایتی از این مراکز نشد و نمی‌شود. اتحادیه مؤسسات قرآنی نیز اهمیت چندانی به شهرستان‌ها و نحوه عملکرد آنان نمی‌دهد. یک بار از سوی اتحادیه حتی برای آشنایی تماسی گرفته نشده است. حتی دو سال قبل درخواست وام برای تهیه مکان نیز کرده‌ایم، اما با درخواست ما موافق نشده است.

بخشی‌خصال ضرورت توسعه فعالیت‌های قرآنی در این شهرستان را مورد تأکید قرار داد و افزود: فعالیت‌های قرآنی نسبت به دیگر رشته‌ها همچون زبان و هنر کمرنگ‌تر است و خانواده‌ها، کودکان و نوجوانان کمتر به فعالیت در رشته‌های مذهبی توجه دارند و این امر نشان از ضعف ما مربیان و دیگر فعالان این حوزه است که نوع عملکرد خود را با جذابیت همراه نکردیم.

ضرورت حمایت مردم و خیرین از فعالیت قرآنی

محمد آسنجرانی، کارشناس امور فرهنگی و قرآنی اداره تبلیغات اسلامی فراهان، در خصوص تعطیلی مؤسسه قرآنی حضرت ولی‌عصر(عج) این شهرستان، بیان کرد: با شیوع بیماری کرونا فعالیت این مرکز قرآنی به دلیل اجاره‌بهای بالا مکان در فضای حضوری تعطیل و در فضای مجازی دنبال شد.

وی با بیان اینکه مؤسسه حضرت ولی‌عصر(عج) دارای تجهیزات خوبی است، ادامه داد: کادر اجرایی این مرکز کم است و این مجموعه توسط خانم بخشی و همسرشان اداره می‌شود، اگر افراد دیگری را به کادر خود اضافه کنند قطعاً راندمان کار بالا رفته و فعال‌تر خواهد بود. چندی قبل پیشنهاد اضافه شدن افرادی به کادر اجرایی داده شد که این اقدام صورت نگرفت.

آسنجرانی ادامه داد: دو سال قبل از کرونا قرار بر این بود که تجهیزات خود را به اداره تبلیغات اسلامی فراهان واگذار کنند که با رایزنی‌های صورت گرفته از این کار منصرف شدند. البته که اجاره‌بهای اماکن جهت استقرار مؤسسه بالا است و لازم است برای این مهم تصمیم‌گیری‌هایی در سطح استان و حتی کلان کشوری صورت گیرد.

وی در پاسخ به سؤال خبرنگار ایکنا مبنی بر ضرورت استفاده از ظرفیت بقاع متبرکه پیرو صحبت‌های اتحادیه مؤسسات قرآنی و اوقاف استان، اظهار کرد: انجام این اقدام اگر مورد توافق کلی قرار گیرد خوب است، اما استفاده از این ظرفیت منوط به این است که در مرکز شهر امامزاده‌ای وجود داشته باشد. نزدیک‌ترین امامزاده با شهر فراهان بیش از 2 کیلومتر فاصله دارد و با وجود این امر تردد برای مربیان، قرآن‌آموزان و حتی خانواده‌ها دشوار است. همچنین مکان خاصی نیز برای استقرار مؤسسه قرآنی ندارد مگر اینکه از حجره‌های اطراف استفاده کند.

آسنجرانی ضرورت توجه و حمایت از مؤسسات قرآنی سطح شهرستان‌ها را مورد تأکید قرار داد و افزود: قرار بر این بود که حدود 5 سال قبل خیری جهت تهیه مکان 20 میلیون تومان اعتبار در اختیار مؤسسه ریحانةالنبی(س) این شهرستان قرار دهد، اما حتی در این بازه زمانی نیز با این مبلغ تهیه مکان امکان‌پذیر نبود و امروز حداقل اعتبار برای تهیه مکان 100 میلیون تومان است و تهیه کردن این مبلغ برای مؤسسات سخت است. از سوی دیگر صاحبان ملک به دلیل تردد تعداد زیاد قرآن‌آموزان، منازل و اماکن خود را در اختیار مؤسسات قرار نمی‌دهند.

وی با اشاره به اینکه مؤسسات قرآنی نیاز به حمایت عموم مردم دارند، بیان کرد: وقف یکی از مؤلفه‌هایی است که به توسعه مراکز قرآنی کمک می‌کند. برای ایجاد وقف‌های قرآنی باید از حمایت مردم برخوردار شد. اوقاف به همراه جامعه قرآنی می‌توانند در تحقق وقف با موضوع قرآن کمک کند. ورود خیرین، دولت و سازمان دارالقرآن نیز از دیگر بخش‌هایی است که به توسعه فعالیت‌های قرآنی منتج می‌شود.

بهره‌مندی از ظرفیت مساجد

حجت‌الاسلام جواد شیرین‌آبادی‌فراهانی، رئیس اداره امور قرآنی اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی، نیز در پاسخ به ایکنا مبتنی بر حل مشکلات مؤسسات قرآن از اعلام آمادگی در اختیار قرار دادن مساجد برای رفع مشکلات این مراکز قرآنی خبر داد و افزود: خوشبختانه این ظرفیت وجود دارد و می‌تواند مورد بهره‌برداری مراکز قرآنی سطح شهرها قرار گیرد.

اجرای طرح شتاب

سیدمحمدخاتمی‌نژاد، مدیرعامل اتحادیه مؤسسات و تشکل‌های مردمی فرهنگی قرآن و عترت استان مرکزی، نیز در این رابطه اظهار کرد: رفع مشکلات مؤسسات و خانه‌های قرآنی از جمله مکان در دستور کار اتحادیه قرار دارد.

وی از اجرای طرح «شتاب» به منظور شناخت توانمندی و آسیب‌های مؤسسات قرآن در استان خبر داد و افزود: اگر این طرح به سرانجام برسد قطعاً شاهد برکات بسیاری خواهیم بود. چراکه به هم‌افزایی و کمک به مؤسسات به دست خودشان کمک می کند.

بهره‌مندی از ظرفیت بقاع متبرکه

حجت‌الاسلام حسن دهقانی، رئیس اداره امور قرآنی اداره کل اوقاف و امور خیریه استان مرکزی، بیان کرد: اجرا و پیگیری تحقق تفاهم‌نامه سه جانبه بین معاونت فرهنگی سازمان اوقاف و اداره امور قرآنی این سازمان با اتحادیه کشوری مؤسسات منعقد شده است که به طور مشخص پذیرفته شده است که بعضی از فعالیت‌های قرآنی با محوریت بقاع‌ متبرکه دارای ظرفیت انجام شود و این طرح سراسری است و می‌تواند در استان نیز اجرا شود.

وی با اشاره به اینکه این ظرفیت در استان مرکزی نیز وجود داشته و معاونت فرهنگی و اداره امور قرآنی استان آمادگی خود را جهت انجام این تفاهم‌نامه و در اختیار گذاردن بقاع متبرکه دارای ظرفیت اعلام کرده است. در خصوص اجرای این تفاهم‌نامه جدولی در خصوص توانمندی و پتانسیل بقاع متبرکه استان تهیه و در اختیار اتحادیه مؤسسات قرآنی استان قرار گرفته است.

دهقان ادامه داد: این مجموعه (اتحادیه) اعلام کرده است فعالیت برخی مؤسسات در شهرستان‌ها هم‌خوانی با امامزاده‌ها ندارند یا اینکه شهرستان‌ها برای بهره‌برداری از ظرفیت بقاع متبرکه اعلام آمادگی نکردند که آیا حاضرند از این ظرفیت استفاده کنند یا خیر. کمااینکه مؤسسات قرآنی ساوه، محلات و اراک در حال استفاده از ظرفیت بقاع هستند و در حال حاضر کرسی‌های تلاوت شنبه‌های هر هفته با کمک مؤسسات در امامزاده عبدالله(ع) و آمنه خاتون(س) در حال برگزاری است.

رئیس اداره امور قرآنی اداره کل اوقاف و امور خیریه استان در پایان تصریح کرد: گلایه ما از مؤسسات شهرستان‌هایی مشکل مالی و مکانی دارند به جا است. از طرف ما اعلام آمادگی صورت گرفته است و امید است با معرفی ظرفیت امامزادگان و بقاع‌ متبرکه به شهرستان‌ها از سوی اتحادیه مشکل این مراکز قرآنی برطرف شود.

با صحبت‌های انجام شده با مسئولان مربوطه می‌توان امیدوار بود به زودی اتفاقات خوبی در استان رقم خواهد خورد و این اتفاقات به رونق، حمایت و آغاز به‌کار دوباره مؤسسات تعطیل شده منتج می‌شود.