فلسفه تکریم مساجد در آستانه بهار بندگی

حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی رئیسی، امام جماعت مسجد امام هادی(ع) شهرک منظریه شهرکرد در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری در تشریح جایگاه مسجد از دیدگاه آیات و روایات و با اشاره به اینکه واژه مسجد قریب به ۲۸ مرتبه در قرآن کریم آمده است‌، اظهار کرد: پیداست که ساخت مسجد و مراوده آحاد جامعه با این مکان عبادی و سیاسی از دیدگاه آموزه‌های قرآنی و روایی حائز اهمیت می‌باشد و لذا مسجد که برای ذکر و یاد خدا بنا شده از عظمت و شرافت بالایی برخوردار است.

وی با ذکر اینکه بر طبق مبانی اسلامی یکی از اهداف فریضه جهاد محافظت از مراکز بندگی خداوند یعنی مساجد است، افزود: جایگاه مراکز دینی و مساجد از صدر اسلام مورد توجه بوده و محل خطر برای دشمنان محسوب می‌شده است لذا دشمنان همواره برای ضربه زدن به اسلام و مسلمین این مراکز را مورد هجمه قرار داده و اهالی مسجد را درگیر تهدید و ترور و دیگر مشکلات می‌کردند. جا دارد همانطور که دشمن به نقش و جایگاه مهم مسجد پی برده است، مسلمانان نیز این اهمیت را بیش از پیش درک کنند.

رئیسی با تأکید بر اینکه واژه محراب به عنوان جایگاه قرارگیری امام جماعت برای اقامه نماز از ریشه حرب و به معنی محل نبرد و پیکار است، گفت: این موضوع گویای آن است که امام جماعت باید پیوسته در نبرد با شیطان درونی و طواغیت زمان باشد یعنی امام جماعت هم باید بر نفس خود غلبه کند و هم بتواند خود و نمازگزاران را از تهدیدات فکری و اجتماعی و آماج حملات دشمنان حفظ کند.

روحانی مسجد امام هادی(ع) منظریه شهرکرد با یادآوری کلامی از شهید والامقام حاج قاسم سلیمانی، بیان کرد: وی سالیان قبل در جمع ائمه جماعات مساجد تهران گفته بود: «همه دعوای ما در عالم اسلام بحث مسجد است، همه وحدت ما هم در عالم اسلام یک مسجد است، همه این جنگ بر سر مسجدالاقصی است، همه این توطئه‌های حول عالم اسلامی هم بر سر مسجد است و همه آن چیزی که می‌توانست و می‌تواند عالم اسلامی را وحدت بدهد بر سر یک مسجد است و آن مسجدالحرام است. این را اگر بتوانیم توسعه بدهیم خیلی بحث گسترده و اساسی دارد، این عظمت مسجد، نقش مسجد و اینکه مسجد حیات دینی و سیاسی و اجتماعیِ عالم اسلامی است».

مساجد؛ خانه‌های خدا بر روی زمین

رئیسی ادامه داد: در فتنه‌هایی که در گوشه و کنار جهان شکل می‌گیرد مشاهده می‌کنیم که جبهه استکبار و ایادی آن از جمله داعش که اتفاقاً خود را داعیه‌دار اسلام و مسلمانی می‌داند، دست به تخریب مساجد و اماکن دینی می‌زند.

وی با نقل دو روایت در خصوص اهمیت مسجد، تصریح کرد: بر طبق حدیثی از پیامبر اسلام(ص) که فرمودند في التَّوراةِ مَكتوبٌ أنّ بُيُوتِي في الأرضِ المَساجِدُ ، فَطُوبى لِعَبدٍ تَطَهَّرَ في بَيتِهِ ثُمَّ زارَني في بَيتي، مساجد خانه‌های خداوند بر روی زمین هستند؛ امام صادق نیز در حدیث علَيكُم بِإتيانِ المَساجِدِ؛ فإنّها بُيوتُ اللّهِ في الأرضِ و مَن أتاها مُتَطَهِّرا طَهَّرَهُ اللّهُ مِن ذُنوبِهِ و كُتِبَ مِن زُوّارِهِ فَأكثِرُوا فيها مِن الصَّلاةِ و الدُّعاءِ بر همین مضمون تأکید و اشاره دارند که هر كسی پاک و پاكيزه وارد خانه‌های خدا یعنی مساجد شود، خداوند او را از گناهانش پاک کرده و در زمره زائران خود قلمدادش می‌كند.

رئیسی با اشاره به این جمله مشهور امام خمینی(ره) که فرمودند «مساجد سنگرند، سنگرها را پر کنید»، ادامه داد: اگر آحاد جامعه با این مبنا به مسجد نگاه کرده و آرایش مختص سنگر بودن مسجد بگیرند و بر ضرورت حضور و رفت و آمد در مساجد آگاه باشند، شاهد حضور اقشار مختلف مردم در مساجد خواهیم بود. قطعاً کارکرد مسجد صرفاً محدود به عبادت نیست بلکه همچنان که در سیره حکومت نبوی نیز مشاهده می‌کنیم، مسجد محل اجتماع مسلمانان و محل تصمیم‌سازی‌های سیاسی بود، ضمن اینکه مسجد پایگاه نیکوکاری و دستگیری از نیازمندان به شمار می‌آید؛ تلاوت و تفسیر قرآن و برگزاری محافل قرآنی و نیز پاسداشت شعائر دینی، مناسبت‌های مذهبی و جشن و سوگواری برای ائمه معصومین(ع) از دیگر کارکردهای مسجد است.

وی در خصوص دیدگاه رهبر معظم انقلاب در خصوص مسجد طراز اسلامی که فرمودند «مسجد می‌تواند پایگاه همه‌ کارهای نیک باشد»، بیان کرد: با این نگاه می‌توان مسجد را در کنار امور عبادی به محلی برای فعالیت‌های خدمت‌رسان در ساحت‌های گوناگون اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، امور خیریه و غیره تبدیل ساخت؛ ایشان برخورداری از محیطی زنده و پرنشاط و آینده‌سو و لبریز از امید را از دیگر ویژگی‌های مسجد بر می‌شمارند، لذا مسجد مأمن و مایه خیر در محله، هسته مقاومت فرهنگی، سیاسی و امنیتی و کانون پرورش مکارم اخلاقی و ترویج سبک زندگی قرآنی است که گروه‌ها و اقشار مختلف مردم در تمام سنین مخاطبان برنامه‌های مسجد هستند.

اهمیت آراستگی و جلوه زیبای ظاهر مسجد

رئیسی با اشاره به اینکه دهه پایانی ماه شعبان با عنوان دهه تکریم مساجد به غبارروبی و عطرافشانی این اماکن مقدس اختصاص دارد، گفت: رهبر معظم انقلاب در تبیین ویژگی‌های مسجد طراز اسلامی بر ظاهر و آرایه‌های مسجد نیز تأکید دارند لذا مسجد باید فضایی آراسته و تمیز و زیبا، جذب کننده و معنوی باشد و به عمران و معماری اسلامی و جلوه ظاهری مسجد توجه داشته باشیم که القاکننده حس آرامش معنوی در افراد باشد.

این کارشناس مذهبی در استان تصریح کرد: رسم کهن ایرانیان مبنی بر خانه‌تکانی و جابجایی اسباب و نظافت تمام خانه در پایان هر سال اجرا می‌شود و نوید آغاز بهار و حضور مهمانان در نوروز را می‌دهد. در دهه پایانی ماه معظم شعبان نیز که در آستانه ماه مهمانی خدا و بهار بندگی قرار می‌گیریم غبارروبی از مساجد انجام می‌شود چرا که در ماه مبارک رمضان پذیرای شمار بیشتری از نمازگزاران هستند و علاوه بر برپایی نماز جماعت، برنامه‌های متنوعی نظیر جلسات تبیینی، محافل انس با قرآن و جزء خوانی قرآن کریم، لیالی قدر و غیره برگزار می‌شود.

امام جماعت مسجد امام هادی(ع) شهرک منظریه شهرکرد گفت: مراسم معنوی غبارروبی این مسجد دو روز قبل با دعوت از مسئولان و آحاد مردم و نمازگزاران انجام و تمام بخش‌های این مکان مقدس مهیای ماه مهمانی خدا شد تا فضای مسجد بیش از پیش برای نمازگزاران و به‌ویژه جوانان دلچسب و جذاب باشد. درواقع زیبایی و آراستگی ظاهری فضا برای قاطبه جوانان بسیار مهم است و همانطور که جوان با علاقه در یک فضای تفریحی، ورزشی یا تجاری حضور می‌یابد، باید با همین میزان علاقه به مسجد و مراکز دینی برود و به امور عبادی بپردازد.

مسجد؛ بهترین بستر گفتمان‌سازی

رئیسی با استناد به دیدگاه مقام معظم رهبری که فرمودند تبلیغ دین باید جریان‌ساز و گفتمان‌ساز باشد، تصریح کرد: مسجد اولین و بهترین بستر ایجاد گفتمان است و مساجد در لبیک‌گویی به امر رهبری مبنی بر فریضه جهاد تبیین جایگاه مهمی را دارند؛ این مکان مقدس به‌ویژه در ایام ماه مبارک رمضان که مخاطبان مسجد به‌ویژه در رده‌های سنی نوجوان و جوان افزایش می‌یابند بهترین عرصه و بستر تربیت نیروی مؤمن و انقلابی است. لذا مزیت حضور جوانان در مسجد این است که نیروسازی و تربیت جوان انقلابی و متعهد نیز اتفاق می‌افتد.

وی با تأکید بر اینکه دستاوردها و حقایق نظام اسلامی باید برای مردم گفته شود، افزود: مراکز آموزشی و حوزوی و دانشگاهی، دستگاه‌ها و ادارات و غیره از عرصه‌های این تبیین و روشنگری برای جامعه هدف خود هستند اما مسجد عموم جامعه را مخاطب قرار می‌دهد و حضور آحاد جامعه را به‌صورت منظم و روزانه در مسجد برای اقامه فرایض مشاهده می‌کنیم که می‌توان بستر جهاد تبیین را برای این افراد که از لایه‌های مختلف جامعه هستند، فراهم کرد. می‌طلبد که صاحبان تریبون در مساجد اعم از ائمه جماعات، مبلغین، روحانیون، اهل قرآن، ذاکرین اهل بیت(ع) و غیره به سهم خود در حوزه جهاد تبیین برای عموم اهالی مسجد و نمازگزاران به ادای تکلیف بپردازند.

رئیسی با ذکر اینکه امروز قاطبه جامعه خواه ناخواه باید در فضای مجازی حضور داشته باشد و در ساحت‌های گوناگون از آن استفاده کند، ادامه داد: کاربران این فضا با سیل عظیم سوالات و شبهات در حوزه مسائل اسلام و انقلاب و نظام اسلامی روبرو می‌شوند که باید به‌موقع پاسخ داده شوند و تبیین روشنگری ایجاد شود. متأسفانه بسیاری از دستاوردها و برکات نظام اسلامی برای مردم گفته نشده و چه بسا امروز باور بسیاری از حقایق برای جوانان سخت است که بدانند ایران در ساحت‌های مختلف نظامی، امنیتی، پزشکی و سلامت، هسته‌ای، نانو و فناوری و غیره چه جایگاه مهمی در منطقه و جهان دارد.

وی ادامه داد: حقایق انقلاب باید با زبان منطق به جوانان گفته شود تا فطرت پاک آنان پذیرا باشد و چه فضایی بهتر از مسجد که این مسائل برای جوانان مسجدی تبیین شود و بتوانیم در قبال امر ولی فقیه زمان به سهم خود ادای تکلیف کنیم.

ظرفیت‌های مساجد برای تحقق شعار سال

رئیسی نقش مسجد در تحقق شعار سال یعنی «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» را یادآور شد و توضیح داد: بیکاری در مبانی دینی ما مذمت شده و کار و تلاش در آیات و روایات مورد تأکید واقع شده است و مساجد می‌توانند مروچ فرهنگ کار و تلاش و تولید و اشتغال باشند و با اشاعه سبک زندگی اسلامی، برچیدن عادات وارداتی از غرب نظیر تجمل‌گرایی و مصرف‌گرایی، تأکید بر ارزش کارآفرینی و اشتغال با مصرف کالاهای داخلی در راستای تحقق شعار سال نقش‌آفرین باشند.

روحانی مسجد امام هادی(ع) منظریه شهرکرد در خصوص برنامه‌های این مسجد برای تحقق شعار سال، بیان کرد: بسیاری از مساجد با برخورداری از فضای وسیع یا اعتبارات و امکانات خوب می‌توانند کارگاه‌های تولیدی را برای اشتغال جوانان راه‌اندازی کنند، در مسجد امام هادی(ع) محدودیت‌های فضایی وجود دارد اما هیئت اندیشه‌ورز مسجد در نظر دارد کلاس‌های مهارت‌آموزی برای جوانان جویای کار را کلید بزند تا جوانان پس از کسب مهارت لازم در حرفه‌ای خاص امکان ورود به بازار کار را داشته باشند.

رئیسی در پایان گفت: اقدام دیگر این است که نمایشگاه عرضه و فروش محصولات خانگی خواهران نمازگزار در جوار مسجد ایجاد خواهد شد تا اهل محله و عموم شهروندان با این محصولات آشنا شوند و در صورت تمایل سفارش دهند. تبیین اهمیت مجموعه‌های دانش‌بنیان و ترغیب مردم به استفاده از محصولات این شرکت‌ها از تریبون مسجد علاوه بر کمک به ارتقای سطح سلامت مردم، سبب رونق اقتصاد و تولید داخلی می‌شود.