باید و نباید تشویقی ویژه دانش‌آموزان برای رعایت حرمت ماه رمضان
معاون آموزش ابتدایی اداره‌کل آموزش و پرورش قم در واکنش به اقدام برخی از مدارس استان مبنی بر ممنوع کردن خوردن و آشامیدن دانش‌آموزان در محیط مدرسه، اظهار کرد: باید و نباید تشویقی و اخلاقی است؛ ما دانش‌آموزان را به امر روزه‌داری و رعایت حرمت ماه مبارک رمضان تشویق و ترغیب می‌کنیم که در ساعت حضور در مدرسه ترجیحا خوراکی یا آشامیدنی مصرف نکنند، اما هیچوقت برخورد تحکمی و قانونی در رابطه با این مسئله رویکرد ما نیست و با مدیران مدارس متخلف برخورد می‌شود.
به گزارش ایکنا از قم، محدودیت‌های کرونایی برای مدرسه رفتن همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان پایان یافت و کلیه دانش‌آموزان در همه مقاطع تحصیلی از 14 فروردین‌ماه پس از دوری طولانی و البته موقتی به آغوش مدارس بازگشتند.
در طول دو سال گذشته بارها شاهد بازگشایی مدارس برای حضور دانش‌آموزان به‌منظور کلاس‌های رفع اشکال، برگزاری امتحانات پایانی و یا حضور در مدرسه به‌صورت گروهی و دسته‌بندی شده بودیم اما با بهبود نسبی وضعیت کرونایی کشور و واکسیناسیون بسیاری از معلمان و دانش‌آموزان، که البته در شهر قم شاهد آمار پایین‌تری از واکسیناسیون کرونا نسبت به کل کشور هستیم، به دستور ستاد ملی کرونا در اسفندماه سال گذشته، مدارس کشور پس از اتمام تعطیلات نوروزی با ارائه دستورالعمل‌های ویژه شرایط کرونایی، بازگشایی شد.
از جمله دستورالعمل‌های ویژه ابلاغ شده هنگام حضور دانش‌آموزان در مدرسه می‌توان به انجام واکسیناسیون، استفاده صحیح و دائم از ماسک، خودداری از حضور در مدرسه در صورت داشتن علائم بیماری، استفاده از لوازم‌التحریر شخصی، همراه داشتن بطری آب شخصی، شست‌وشوی مداوم دست‌ها، خودداری از دست زدن به چشم‌ها و دهان، استفاده از مُهر و جانماز شخصی در نمازخانه مدارس، پرهیز از دست دادن و پرهیز از خوردن و آشامیدن در فضای بسته اشاره کرد، اما گویی این شیوه‌نامه برای برخی از مدارس قم ناکافی به نظر می‌رسد و لذا مدیریت آنان قواعد جدید و غیر اصولی دیگری وضع کرده و اجرا می‌کند.
جلوگیری از خوردن و آشامیدن کلیه دانش‌آموزان در محیط مدرسه به جز دانش‌آموزان مقاطع اول و دوم ابتدایی که هنوز به سن تکلیف نرسیدند و ممنوعیت همراه داشتن حتی یک بطری آب توسط دانش‌آموزان از جمله این قواعد سلیقه‌ای مدیران برخی از مدارس استان به‌شمار می‌رود؛ این در حالی است که ابلاغیه ستاد ملی کرونا به علت جلوگیری از انتقال ویروس، خوردن و آشامیدن دانش‌آموزان را تنها در محیط بسته ممنوع اعلام کرده است و این امر نشان می‌دهد در فضای باز مانند حیاط مدارس مانعی وجود ندارد. بنابراین براساس این قاعده کلیه دانش‌آموزان متوسطه اول(از مقطع سوم ابتدایی به بعد) در حضور پنج ساعته در مدرسه حق خوردن و آشامیدن هیچ‌گونه مواد خوراکی بسته‌بندی و بهداشتی را ندارند.
مریم‌سادات پناهنده، معاون آموزش ابتدایی اداره‌کل آموزش و پرورش استان قم در خصوص این مسئله به خبرنگار ایکنا، گفت: ممنوعیت به شکل قانونی وجود ندارد، اما به والدین و دانش‌آموزان اعلام کردیم که تظاهر به روزه‌خواری در مدارس نباید وجود داشته باشد و حرمت ماه مبارک رمضان حفظ شود.
وی افزود: یکی از رویکردهای اصلی آموزش و پرورش کار کردن و فعالیت داشتن با رعایت موازین و حرمت ماه مبارک رمضان است به همین جهت ساعت حضور دانش‌آموزان در مدارس کاهش یافت.
پناهنده ادامه داد: در همین راستا آبخوری‌های مدارس استان نیز قطع است، اما قرار بر آن است تا با انتخاب یک مسئول یا انتظامات آب، آبخوری‌های مدارس را راه‌اندازی کنیم تا دانش‌آموزان بتوانند از آن استفاده کنند که این موضوع در جلسه ستاد ملی کرونا مطرح خواهد شد، اما هنوز قطعی نیست.
پناهنده اظهار کرد: دانش‌آموزانی که به هر دلیلی روزه نمی‌گیرند می‌توانند به‌صورت حداقلی و مخفیانه در گوشه‌ای از حیاط مدرسه اقدام به خوردن خوراکی‌های غیر بودار کنند ضمن اینکه به والدین اعلام کرده‌ایم که فرزندانشان پیش از آمدن به مدرسه به اندازه کافی صبحانه مقوی و سالم میل کنند تا در چهار ساعت حضورشان در مدرسه احساس سیری داشته باشند تا به میزان مصرف حداقلی خوراکی نیاز پیدا کنند و این امر تمرینی برای رعایت اخلاق و حرمت ماه مبارک رمضان برای دانش‌آموزان است.
وی تصریح کرد: برنامه‌های آموزشی، تشویقی و ترغیبی برای اجرای احکام شرعی توسط دانش‌آموزان در دستور کار ما قرار دارد اما اجبار به روزه گرفتن برای دانش‌آموزان مکلف هدف ما نیست؛ با این وجود، تظاهر به روزه‌خواری در مدارس نباید اتفاق افتد.
معاون آموزش ابتدایی اداره‌کل آموزش و پرورش استان قم در پاسخ به این پرسش که برخی از مدیران مدارس اعلام کرده‌اند که دانش‌آموزان نباید خوراکی و آشامیدنی همراه خود داشته باشند، آیا این رویکرد آموزش و پرورش است؟ اظهار کرد: باید و نباید تشویقی و اخلاقی است و دانش‌آموزان را به امر روزه‌داری و رعایت حرمت ماه مبارک رمضان تشویق و ترغیب می‌کنیم که در این چهار ساعت حضور در مدرسه ترجیحا خوراکی یا آشامیدنی مصرف نکنند اما هیچوقت برخورد تحکمی و قانونی در رابطه با این مسئله رویکرد ما نیست.
وی تصریح کرد: اگر یکی از مدارس مرتکب تخلف شده باشد و با تحکم و دستور دانش‌آموزان را از خوردن و آشامیدن منع کرده باشد، پیگیری و رسیدگی خواهیم کرد.
در احکام شرعی هم آمده است که دختر پس از اتمام ۹ سالگی مکلف به انجام واجبات و ترک محرمات می‌شود و پسر هم پس از پایان ۱۵ سالگی و یا بروز آثار بلوغ؛ یکی از واجباتی که مکلف باید انجام دهد روزه است، لذا براین اساس، دانش‌آموزان مقطع سوم ابتدایی مکلف شده‌اند و روزه بر شخص مکلف واجب است اما مانند واجبات دیگر دارای قیود و شروط است تا سلامتی که مهم‌ترین ضرورت زندگی انسان به‌شمار می‌رود، به مخاطره نیفتد.
یکی از این قیود و شروط آن است که اگر خانواده یقین پیدا کند روزه برای سلامت فرزندشان ضرر متنابهی دارد، روزه بر او واجب نیست و اگر خانواده یقین نداشته باشد ولی احتمال ضرر می‌دهد می‌تواند روزه را امساک کند و اگر در این موارد یعنی یقین به ضرر و یا احتمال ضرر شک دارد او را به چهار فرسخی ببرند تا روزه‌اش را امساک کند. لذا این قیود و شروط ویژه برای روزه‌اولی‌ها که به تازگی به سن تکلیف رسیده‌اند باید در نظر گرفته شود تا سلامتی او به خطر نیفتد و بتواند آمادگی بهتر و کامل‌تری جهت اجرای احکام الهی از جمله روزه در سال‌های بعد زندگی‌اش داشته باشد و تحمل گرسنگی و تشنگی طولانی مدت در مدرسه برای دانش‌آموزانی که روزه برای سلامتی آن‌ها ضرر دارد قاعدتا امری سخت و دشوار و یا شاید امکان‌ناپذیر باشد و خسارات جبران‌ناپذیری به بار می‌آورد.
از طرفی اگر متولیان امر، چنین قوانینی را در مدرسه جهت تشویق و ترغیب دانش‌آموزان به روزه‌داری اجرا می‌کنند، باید در نظر بگیرند که مرور تاریخ ملت‌ها نشان می‌دهد بهره‌گیری از ابزار زور و اجبار برای انجام یک فعل توسط انسان‌ها همواره با شکست مواجه شده است. لذا، اعمال و وضع چنین قواعد غیراصولی و براساس تحکم و اجبار نه تنها سبب تشویق و ترغیب دختران و پسران مکلف به روزه‌داری نمی‌شود بلکه ضربات سهمگین و جبران‌ناپذیری به دین وارد می‌کند.
در هر حال این دختران و پسران تازه مکلف بزرگ‌تر می‌شوند و نه تنها اجرای احکام الهی برای آن‌ها امری ضروری‌تر است بلکه عملکرد و رفتار آنان خواسته یا ناخواسته، تقلید و پیروی دوستان و آشنایان او را برمی‌انگیزد. لذا، شایسته است مواجهه‌سازی آنان برای عمل به دستورات دینی در سنین پایین‌تر با مهر و عطوفت و راهکارهای تشویقی انجام شود تا میل و رغبت درونی نسبت به اجرای احکام الهی در درون آن‌ها جوانه بزند و همزمان با رشد و نمو جسمی و فکری آن‌ها، پرورش یابد.
خداوند در سوره مبارکه غاشیه نیز تأکید می‌کند: «ذَکرْ إِنَّمَا أَنتَ مُذَکرٌ؛ لَّسْتَ عَلَیهِم بِمُصَیطِرٍ؛ پس تذکر ده که تو فقط تذکردهنده‌ای؛ تو سلطهگر بر آنان نیستى که بر ایمان مجبورشان کنى» از این آیات مشخص می‌شود که اگرچه پدر و مادر مسلمان باید فرزند خود را به سمت اسلام و روزه گرفتن دعوت کنند اما نمی‌توانند فرزند خود را وادار به این کار کنند.
گزارش از محدثه نعیمی‌فرد
انتهای پیام
