از آسیب‌های محیط دانشگاهی تا دلایل حمله به روحانیت
«واپس‌روی و به‌هم ریختگی ارزش‌ها؛ آسیب‌های محیط دانشگاهی» و «حمله به روحانیون کار افراد مرفه و نتیجه حرام‌خواری است» از عناوین مهم سرویس معارف خبرگزاری ایکنا در هفته گذشته هستند.
سرویس معارف خبرگزاری ایکنا، در هفته‌ای که گذشت مطالب متعددی را منتشر کرده است که در ادامه مهمترین آنها را مرور می‌کنیم.
آیا اولی‌الامر به غیرمعصوم(ع) هم دلالت دارد؟
حجت‌الاسلام علی آقاجانی، استادیار علوم سیاسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه:
فخررازی درباره آیه 59 سوره نساء، نیاز به معصوم‌بودن را قید کرده است. وی می‌گوید چون معصوم نداریم بنابراین براساس اجماع امت و اهل حل و عقد، برخی حاکمان غیرمعصوم را هم شامل می‌شود. شیعه، امامان معصوم(ع) را مصداق انحصاری اولی‌الامر می‌دانند. مفسران موافق با این نظر گفته‌اند غیر از ۱۴ معصوم هیچ فرد دیگری عاری از خطا و گناه نیستند و معصومان را هم خداوند نصب فرموده است. لذا اولی‌الامر باید از جانب خدا انتخاب شوند، چون اولی‌الامر عطف به خدا و پیامبر شده و اطاعت از آنها هم‌ردیف بیان شده است، پس باید معصوم باشند.
المیزان اطاعت را در مسائل مربوط به امور اجتماعی مردم می‌داند، ولی برخی صرفاً آن را در احکام دینی و اسلامی می‌دانند. علامه طباطبایی بیان کرده است که ما در سیره پیامبر(ص) و ائمه جعل حجیت ظاهری داریم (یعنی ایشان کسانی را از جانب خود به برخی امور منصوب کرده‌اند) ولی این جعل حجیت ظاهری، آیه را مقید نمی‌کند، حتی خدا وقتی امر به اطاعت از پدر و مادر کرده، بر آن قید زده است که اگر آنها خلاف دستور خدا رفتار کردند اطاعت نکنید.
تحریم متعه حج از سوی خلیفه دوم با انگیزه اقتصادی صورت گرفت
حجت‌الاسلام احسان بهراملو، دانشجوی تاریخ اسلام دانشگاه تهران:
خلیفه دوم تحریم متعه حج را انجام داد یعنی دقیقا قانون اسلام را به قانون دوره جاهلی برگرداند؛ البته من دنبال این نیستم که بگویم خلیفه دوم و خلفای بنی‌امیه چه تعداد قوانین قبل از اسلام را احیا کردند بلکه مفهوم بحث بنده این است که آنها منطق حقوقی و نوع نگاهشان به قانونگذاری و ایجاد نظام ارزشی و حقوقی را از دوره جاهلی به ارث بردند لذا متعه حج تحریم شد که روایات متعددی در این باره وجود دارد. از جمله در روایتی بیان شده است که منفعت و انگیزه اقتصادی مردم مکه اولین هدف خلیفه دوم بود و او خودش هم به شفافیت می‌گوید من مانند پیامبر(ص) می‌توانم قانون وضع کنم. همچنین وی تاکید کرده است که من خوش ندارم حجاج بین آئین عمره و حج با زنان همبستر شوند که دون شان آنهاست از این رو متعه حج را ممنوع کردم. بعد از دوره خلفا هم وقتی بین صحابه و تابعین اختلافی پیش می‌آمد به خلیفه دوم ارجاع می‌دادند و استناد می‌کردند که چون خلیفه دوم به پیامبر(ص) نزدیک بوده است حکم او نافذ است.
انقلاب، نقطه عطف تحول دانش اخلاق در حوزه علمیه
حجت‌الاسلام محمدتقی اسلامی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی:
پیروزی انقلاب اسلامی نقطه عطفی در این زمینه با پرچمداری امام خمینی(ره) شد. شهید بهشتی، شهید قدوسی، آیت‌الله مصباح و آیت‌الله جنتی از متولیان اصلی مدرسه حقانی در قم بودند و این مدرسه را تأسیس و منشأ تحولات علمی در حوزه شدند. بنده روی شخصیت آیت‌الله مصباح تأکید ویژه دارم، زیرا ایشان اولین کسی بود که مباحث اخلاق را به صورت علمی و جدی وارد حوزه علمیه کرد.
واپس‌روی و به‌هم ریختگی ارزش‌ها؛ آسیب‌های محیط دانشگاهی
حجت‌الاسلام رضا غلامی، رئیس مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی:
آسیب‌های درون‌زا برآمده از محیط دانشگاه هستند یا در آنجا شکوفا می‌شوند و با خصلت‌های کار دانشگاهی همنشینی زیادی دارند. اولین مورد واپس‌روی است. منظور از واپس‌روی به زبان ساده، عدم تمایل فراگیر جوانان دانشجو برای پذیرفتن قواعد دنیای بزرگسالی و سر باز زدن از کارهای جا افتاده همانند ازدواج و در مجموع نداشتن مسئولیت‌پذیری اجتماعی است. این واپس‌روی را در همه دنیا می‌بینیم و در ایران نیز سطح محسوسی از آن را مشاهده می‌کنیم. مورد دوم تضعیف اخلاق دانشگاهی است؛ مثلاً در رابطه دانشجو با استاد این مورد را بسیار مشاهده می‌کنیم. لذا برای مثال نحوه پرسشگری و نقد در کلاس تغییر کرده است.
توجه به فرهنگ دانشگاهی مسئله اصلی در مراکز علمی است
حسن مسلمی نائینی، رئیس جهاد دانشگاهی:
یکی از مواردی که برخی احساس می‌کنند باید انجام شود پرداختن به مسائل نرم افزاری و سخت افزاری است اما معتقدم مسئله اصلی فرهنگ دانشگاهی است. مقام معظم رهبری هم فرمودند یکی از مسائل مهم در دانشگاه‌ها فرهنگ است که باید جدی گرفته شود. یکی از اساتید برجسته کشور که در دانشگاه شریف مشغول تدریس هستند بحث زیبایی مطرح می‌کنند و می‌گویند در ایران مشکلی در کشاورزی، صنعت و خدمات نداریم بلکه تنها مشکل ما اخلاقی و فرهنگی است و تا این مشکل حل نشود کشور به پیشرفت و آسایش نخواهد رسید و جامعه از رفاه برخوردار نخواهد شد لذا اگر می‌خواهیم به عنوان یک جامعه زنده بمانیم باید به پرورش اخلاق و ارزش‌های انسانی بپردازیم.
حمله به روحانیون کار افراد مرفه و نتیجه حرام‌خواری است
حجت‌الاسلام کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران:
حمله به روحانیون عموما این کارها را آدم‌های مرفه می‌کنند. شرایط اقتصادی مردم را به زحمت انداخته است اما همین مردم که در زحمت هستند ۱۳ آبان، ۲۲ بهمن و روز قدس به صحنه آمدند؛ اینها همین پابرهنه‌ها هستند که قدرت خرید ندارند. پس مشکل، مشکل حرام‌خوری است، مشکل عیاشی است، اینها دنبال آزادی هستند و دین را مانع آزادی خودشان می‌دانند لذا عقده دارند و از این کارها می‌کنند.
شهید مطهری و معرفی راه سومی برای دینداری در دنیای مدرن
حجت‌الاسلام محمدتقی سبحانی، رئیس بنیاد بین‌المللی امامت:
شهید مطهری بی‌محابا با روشنفکری جدید هم به تقابل می‌پردازد و نشان می‌دهد این روشنفکری تا چه اندازه می‌تواند میراث معرفتی ما را دچار اختلال کند. ایشان در این دو سنگر با بیانی روشن و با شدت و اهتمام فراوان سعی می‌کند راه سومی را پیشنهاد کند. راه سوم نه سلب و نقض تمام عقلانیت مدرن است و نه پذیرش مطلق آن، بلکه جست‌وجو در درون‌مایه‌ها و پایه‌های اساسی است که عقل مدرن دارد و قابل قبول و قابل اتکا است. ایشان سعی می‌کند این بعد از عقل‌گرایی را در درون انسان نشان دهد و تا حدودی تلاشش این است نشان دهد ما این نوع عقل‌گرایی را در سنت اسلامی داشتیم هر چند امتداد و تکامل درستی پیدا نکرده است.
انتهای پیام
