پیشرفت یک کشور منوط بر مشارکت همگانی است

حامد بخشی، مدیر گروه پژوهشی جامعه‌شناسی گردشگری پژوهشکده گردشگری خراسان رضوی، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، به مناسبت هفته تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی، در خصوص انتظارات متقابل مردم و دولت، اظهار کرد: سطح انتظارات و مسئولیت‌های متقابل دولت و ملت، ناشی از کنشگری هردوی اینها است. انسان‌های جوامع مختلف با یکدیگر تفاوت خاصی ندارند و از نظر ریشه‌های زیستی و محیطی یکسان هستند، اما اگر در فرایند جامعه‌پذیری انتظارات خاصی در آنها شکل می‌گیرد، ریشه در جامعه‌پذیری آنها دارد.

وی تصریح کرد: هنگامی که در تعامل دوسویه‌ای، یکی از عوامل مسئولیت و اختیارات همه‌جانبه را انتخاب می‌کند، به صورت خودکار مؤظف می‌شود تا وظایف بیشتری را برعهده داشته باشد. هر رابطه‌ نقشی بین دو عامل، مبتنی بر اختیار و وظیفه است. یعنی هرچه اختیار و مسئولیت عاملی بیشتر باشد، وظایف آن هم به مراتب افزایش می‌یابد. هنگامی که یک حاکمیت خود را متولی و کنترل‌کننده جامعه می‌پندارد، قطعا وظیفه‌ همه امور را هم باید برعهده داشته باشد.

بخشی در خصوص انتظارات مردم از دولت، بیان کرد: علت اصلی بالا بودن انتظارات مردم از دولت، همین امر برعهده داشتن تمامی مسئولیت‌ها از جانب دولت است. همچنین برعهده گرفتن تمامی امور توسط دولت، ریشه تاریخی و اقلیمی دارد. اگر دولت طالب مشارکت واقعی مردم است، باید به مردم مسئولیت دهد.

این عضو هیئت علمی گروه جامعه‌شناسی گردشگری افزود: در تحلیل سطح کلان در خصوص اکثریت مردم جامعه صحبت می‌شود، اما در تمامی جوامع افرادی وجود دارند که به دلایل و انگیزه‌های مختلف، عملکرد و دیدگاه‌های متفاوتی دارند، اما علی رغم این موارد پیشرفت یک کشور منوط بر مشارکت همگانی مردم جامعه است که این امر معلول رابطه حاکمیت با مردم است.

وی گفت: این موضوع صرفا در حیطه حاکمیت یا دولت نیست، بلکه می تواند در نوع حکمرانی شهری نیز نوع رابطه ما با مردم به گونه ای باشد که فرهنگ مشارکت و مسئولیت همگانی را تقویت کند یا اینکه برعکس آن اتفاق بیفتد. نمونه بسیار ساده اما مهم آن مشارکت مردم در حفظ بهداشت و پاکیزگی شهر یا ترافیک شهری است که قطعا در صورت احساس مشارکت عمومی در این امر ما زیست شهری بهتری خواهیم داشت. وقتی می‌گوییم شهر ما خانه ما است، در واقع تقویت یک نگاه مبتنی بر مشارکت است.