«شماره 10» فیلمی است که توانست چهار سیمرغ در بخشهای مختلف جشنواره فیلم فجر به دست آورد. این کار اثر خوبی است که در سالهای اخیر در ژانر دفاع مقدس ساخته شده است. این فیلم اخیراً روی پرده سینماها بود و در گیشه نیز با وجود به تبلیغات اندک شهری، توانست موفق باشد.
پیرامون این کار خبرگزاری بینالمللی قرآن با ابراهیم اصغری تهیهکننده فیلم گفتوگویی انجام داده که در ادامه با آن همراه میشویم.
سناریوی این فیلم سینمایی را حمید زرگرنژاد چهار سال پیش نوشته و بازنویسی کرده بود. این فیلمساز با ژانر دفاع مقدس آشنایی کامل داشت زیرا جدا از سه فیلم سینمایی که پیشتر کارگردانی کرده بود مستندهای بسیاری را با محوریت جنگ تحمیلی جلوی دوربین برده بود. این فیلم مدتها در انتظار سرمایهگذار بود تا اینکه بنیاد سینمایی سال گذشته از کار حمایت کرد و فیلم کلید خورد. از همان ابتدایی که اثر مورد تائید فارابی قرار گرفت تأکید این بود که «شماره 10» باکیفیت بالا، جلوی دوربین رود تا بتواند در جشنواره فیلم فجر حضوری موفق داشته باشد.
قصهای که در فیلم روایت میشود بسیار اندک در سینمای دفاع مقدس به آن پرداخته شده است. فرار از زندان، همیشه از جذابترین موضوعات سینما است اما در سینمای دفاع مقدس تنها یک یا دو فیلم به این موضوع پرداختهاند. وقتی فیلمنامه را خواندم دیدم اتفاقی که در داستان میافتد هم جذابیتهای بصری دارد هم اینکه موضوع جدیدی را مطرح میکند. همین امر دلیلی بود تا ساخت این پروژه را بر عهده بگیرم. نکته دیگر درباره داستان به دوری کار از کلیشه برمیگردد. «شماره 10» شخصیتپردازی بسیار خوبی دارد و آدمها صرفاً سیاهوسفید نیستند برای همین فیلم توانسته در جذب تماشاگر به موفقیتهای مطلوبی دست پیدا کند.
شخصیتپردازی این فیلم تنها منوط به چند شخصیت اصلی نیست بلکه ضد قهرمانان فیلم هم، دارای شخصیت بوده و از تیپ شدن فاصله گرفته است. ضد قهرمان در برخورد با اسراء به شدت خشن است و هیچ نشانه انسانی از خود نشان نمیدهد اما همین فرد در مواجهه با فرزندش، پدری دلسوز و مهربان است. در پایان فیلم هم وقتی رزمنده ایرانی، پهلوانگونه برای نجات دوستانش مجدد به زندان بازمیگردد، ضدقهرمان از کشتن او خودداری میکند چون او نیز تحت تأثیر وجه پهلوانی رزمنده ایرانی قرار میگیرد.
همانگونه که گفتید بودجه آنچنانی در اختیارمان نبود اما تلاش کردیم به درستی از پولی که در اختیارمان است استفاده کنیم. فرصت پیشتولید این کار یک ماه بود. این زمان برای کاری با چنین قصهای کافی نیست ولی با تلاش کل گروه، لوکیشنی خوب برای «شماره 10» ساخته شد. درباره تکنیک هم بهتر است کارگردان توضیح دهد اما همین اندازه بگویم چیدن صحیح میزانسن و دکوپاژ خوب یکی از اتفاقات خوب در کارهای سینمایی است. همچنین فیلمبرداری این فیلم یکی از امتیازات خوب فیلم است. فیلمبردار با بهکارگیری حربههای جدید توانسته بر جذابیتهای بصری فیلم بیفزاید.
جدا از بحث تکنیک، فکر میکنم دلیل اصلی موفقیت فیلم موضوع فیلم است که سبب جذابیت اثر شده است البته نمیخواهم از داشتههای بسیار خوب فیلم نظیر؛ بازیگری، کارگردانی، تدوین و... غافل شوم اما تا زمانی که در فیلمنامه اتفاق لازم رخ ندهد بهترین آثار هم با استقبال مخاطب به ویژه تماشاگران حرفهای میسر نخواهد شد. این اتفاق خوشبختانه در فیلم «شماره 10» رخ داد. این کار به دلیل الزامات قصه، فضای زنانه ندارد اما جالب است که مخاطبان خانم هم فیلم را پسندیدند. نکته دیگر پیرامون فیلم به گوناگونی مخاطبان فیلم مربوط میشود. فیلم تنها مورد استقبال یک قشر و سلیقه خاص واقع نشد بلکه همه مردم آن را پسندیدند. این امر نشان میدهد قصههای مربوط به جنگ اگر درست روایت شود مورد توجه قرار خواهد گرفت. نتیجه این استقبال را در جوایزی که فیلم از جشنواره فجر دریافت کرده میتوان مشاهده کرد. «شماره 10» در یازده رشته کاندیدای سیمرغ شد و توانست 4 سیمرغ را هم دریافت کند.
فیلمهایی نظیر «شماره 10» روی موضوع قهرمان تأکید ویژه دارد. اصولاً سینما بدون قهرمان هیچگونه جذابیتی ندارد. این ویژگی سالهاست در سینمای جهان مورد استفاده قرار گرفته و هنوز هم جذاب است. من در فیلمهایم همیشه روی قهرمان تأکید دارم. برای مثال فیلم «تکتیرانداز» با تکیه بر قهرمانش توانست به موفقیت برسد. این فیلم همچنین ویژگی را دارا بود اما متأسفانه سینمای در دو دهه اخیر از قهرمان خالی شده و همین موضوع معتقدم روی آثار تأثیر منفی داشته است.
این فیلم محصول بنیاد فارابی است پس صاحب آن دولت است. تلویزیون چند سالی است در ایام نوروز اصرار دارد حتماً فیلم دفاع مقدسی روی آنتن بفرستد؛ فیلمهایی که قبل از اکران در سینماها روی آنتن روند! این اتفاق برای فیلم «تکتیرانداز» و «شماره 10» رخ داد. اما ایکاش مدیران رسانه ملی ابتدا اجازه دهند فیلم در سینما دیده شود سپس به فکر نمایش آن از تلویزیون باشند زیرا اگر فیلمهای باکیفیت دفاع مقدسی، ابتدا در سینما به نمایش درآیند در زمان نمایش تلویزیونی هم با استقبال مواجه خواهند شد.
در سینمای دفاع مقدس یک سری از بازیگران کلیشه شدهاند چون همیشه از آنها در فیلمهای سینمایی بهره برده میشود اما همانگونه که گفتم ما در «شماره 10» در پی اتفاق جدیدی بودیم پس تلاش کردیم انتخابهایی داشته باشیم که برای تماشاگر قابل پیشبینی نباشد. حضور مجید صالحی یا حسام منظور با همین نگرش انجام شد. البته در انتخاب بازیگران کارگردان، من و همچنین احمد کاوری نقش داشتیم.
دو پیشنهاد در این رابطه دارم. ابتدا اینکه فیلمهای این ژانر بیش از هر چیز نیازمند به امکانات است زیرا خلوت بودن صحنه در تولیدات اینچنینی به کیفیت کار صدمه جدی میزند. دوم اینکه فیلم دفاع مقدسی باید قهرمانی داشته باشد تا مردم او را دوست داشته باشند. درنهایت باید برای فیلمهای که در این ژانر تولید میشود تبلیغات خوبی در اکران انجام شود تا مخاطب بداند فیلم مربوطه کیفیتهای لازم را داراست.
گفتوگو از داوود کنشلو
انتهای پیام