منافقان به دنبال هماهنگی جماعت با خود هستند
در حوادث خطرناک و گوناگون منافقان بسیار ترسو می‌شوند و آنان در چنین موقعیت‌هایی با وضعیت خاصی که از خود نشان می‌دهند سعی می‌کنند مردم را از انجام وظیفه باز دارند و یا با خودشان هماهنگ کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسن شیرزاد کمانگر، پژوهشگر پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن در یادداشتی که که در اختیار ایکنای قم قرار داده، نوشته است: از نشانه‌های رفتاری منافقان، اذیت پیامبر و مؤمنان است. در قرآن اذیت کردن کاری ممنوع دانسته شده تا جایی که پیامبر اسلام(ص) اذیت کردن مؤمن را اذیت کردن خودش می‌دانست و اذیت کردن خودش را هم اذیت کردن خدا بیان می‌کرد و در تورات، انجیل، زبور و فرقان نزد خداوند و فرشتگان مردم لعنت شده است. «مَنْ آذَی مُؤْمِناً فَقَدْ آذَانِی وَ مَنْ آذَانِی فَقَدْ آذَی اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ وَ مَنْ آذَی اللَّهَ فَهُوَ مَلْعُونٌ فِی التَّوْرَاةِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الزَّبُورِ وَ الْفُرْقَانِ» (محمد بن احمد فتال نیشابوری؛ روضة الواعظین و بصیرة المتعظین؛ ج2، ص293)
بیشتر بخوانید:
- نشانه‌های رفتاری منافقین
- جامعه ایمانی در برابر منافقان «ید واحد» باشند
- نسبت به سرنوشت یکدیگر بی‌تفاوت نباشیم
از امام صادق(ع) هم نقل شده است که مؤمن را اذیت خداوند در عرشش دانسته و آن را به منزله جنگ با خداوند بیان کرده است؛ «وَ مَنْ آذَی مُؤْمِناً فَقَدْ آذَی اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِی عَرْشه» (حر عاملی؛ وسائل الشیعه؛ ج16، ص356)؛ گفتنی است که اذیت منافقان منحصر به زمان خاصی نبوده، حتی پس از برطرف شدن ترس جنگ نیز مؤمنان را با زبان تند و تیز خود آن‌ها را آزار می‌دادند، در همین راستا در صورت خودداری نکردن از ادامه اذیت مؤمنان به لعنت، اسارت و کشته شدن نیز تهدید شده‌اند که از نظر خداوند این کیفر غیر قابل تغییر است. «لَئِنْ لَمْ یَنْتَهِ الْمُنافِقُونَ ثُمَّ لا یُجاوِرُونَکَ فِیها إِلاَّ قَلِیلاً مَلْعُونِینَ أَیْنَما ثُقِفُوا أُخِذُوا وَ قُتِّلُوا تَقْتِیلاً سُنَّةَ اللَّهِ فِی الَّذِینَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِیلا» (أحزاب/ 60 تا 62).
استهزا نشانه رفتاری منافقان است
یکی دیگر از نشانه‌های رفتاری منافقان استهزای پیامبر اکرم(ص) و مؤمنان است، به‌طوری که حتی در اظهار به ایمان خود قصد استهزای مؤمنان را داشتند، آیه 14 سوره بقره درباره منافقان است که می‌فرماید: «اذا لَقُوا الَّذینَ ءامَنوا قالوا ءامَنّا و اذا خَلَوا الی شَیطینِهِم قالوا انّا مَعَکُم انَّما نَحنُ مُستَهزِءون.»
اگر کسی از مؤمنان به‌دلیل شرایط مالی خود زکات و صدقه اندک می‌داد او را استهزا می‌کردند و یا حتی اگر مقدار آن را زیاد می‌کرد می‌گفتند که به دلیل ریا این کار را می‌کند «الَّذینَ یَلمِزونَ المُطَّوّعینَ مِنَ المُؤمِنینَ فِی الصَّدَقتِ والَّذینَ لایَجِدونَ الّا جُهدَهُم فَیَسخَرونَ مِنهُم» (توبه/ آیه 79).
قرآن در پی استهزاهای منافقان آن‌ها را افرادی تبهکار، دروغگو، سرگردان، زیانکار و محروم از هدایت تعبیر و کیفر آنان را استهزای خداوند و عذاب دردناک بیان کرده است. آیه 15 سوره بقره «اللّه یستهزیء بهم» در بیان احوال و اوصاف منافقان است، همچنین آیه 77 و 79 سوره توبه می‌فرماید: «فیسخرون منهم سخر اللّه منهم ... وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیم.»
منافقان و ترس در موقعیت‌های گوناگون
در آیات مختلف از این ویژگی منافقان سخن بسیار آمده است که به اشاره آن پرداخته می‌شود، در حوادث خطرناک و گوناگون منافقان بسیار ترسو می‌شوند و آنان در چنین موقعیت‌هایی با وضعیت خاصی که از خود نشان می‌دهند سعی می‌کنند مردم را از انجام وظیفه باز دارند و یا با خودشان هماهنگ کنند.
در سوره أحزاب در باب وضعیت رفتاری و روحی آنان می‌فرماید: «قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الْمُعَوِّقِينَ مِنْكُمْ وَالْقَائِلِينَ لِإِخْوَانِهِمْ هَلُمَّ إِلَيْنَا وَلَا يَأْتُونَ الْبَأْسَ إِلَّا قَلِيلًا، أَشِحَّةً عَلَيْكُمْ فَإِذَا جَاءَ الْخَوْفُ رَأَيْتَهُمْ يَنْظُرُونَ إِلَيْكَ تَدُورُ أَعْيُنُهُمْ كَالَّذِي يُغْشَى عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَإِذَا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوكُمْ بِأَلْسِنَةٍ حِدَادٍ أَشِحَّةً عَلَى الْخَيْرِ أُولَئِكَ لَمْ يُؤْمِنُوا فَأَحْبَطَ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا يَحْسَبُونَ الْأَحْزَابَ لَمْ يَذْهَبُوا وَإِنْ يَأْتِ الْأَحْزَابُ يَوَدُّوا لَوْ أَنَّهُمْ بَادُونَ فِي الْأَعْرَابِ يَسْأَلُونَ عَنْ أَنْبَائِكُمْ وَلَوْ كَانُوا فِيكُمْ مَا قَاتَلُوا إِلَّا قَلِيلًا؛ یقیناً خدا بازدارندگان را از میان شما که مجاهدان را با وسوسه و اغواگری از شرکت در جهاد باز می‌دارند و کسانی را که به برادران‌شان می‌گویند: برای عیش و نوش به سوی ما بیایید شما را به شرکت در جهاد چه کار؟ و جز اندکی به جهاد نمی‌آیند. در حالی که نسبت به شما برای هزینه کردن هر نوع کمکی بخیل‌اند؛ و چون به سبب افروخته شدن آتش جنگ ترس پیش آید آنان را می‌بینی به سوی تو می‌نگرند در حالی که چشمان‌شان بی‌اختیار در حدقه می‌شود، مانند کسی که بیهوشی مرگ او را فرو می‌پوشد، پس هنگامی که ترس برطرف شود با زبان‌هایی تیز و تند به شما آزار می‌دهند، در حالی که بر سخن خیر و زبان خوش و نرم بخیل‌اند؛ اینان ایمان نیاورده‌اند، به این خاطر خدا اعمال‌شان را تباه و بی اثر کرده است؛ و این کار بر خدا آسان است.
این بزدلان منافق می‌پندارند که گروه‌های دشمن نرفته‌اند و اگر بار دیگر گروه‌های دشمن بیایند، آنان دوست دارند که کاش در میان اعراب بادیه‌نشین بودند، و همانجا از خبرهای شما می‌پرسیدند و اگر در میان شما بودند جز اندکی جنگ نمی‌کردند.»
سوگند خوردن منافقان برای جلب اعتماد مؤمنان
منافقان برای جلب اعتماد مؤمنان حتی سوگند هم می‌خورند، به چند آیه از سوگند خوردن منافقان اشاره خواهیم کرد، به‌طوری که در قرآن می‌فرماید: «إِذا جاءَکَ الْمُنافِقُون اتَّخَذُوا أَیْمانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ؛ منافقان سوگندهای خویش را سپر خویش قرار می‌دهند و مردم را از خدا باز می‌دارند.»(منافقون/ آیه ۱ تا ۲)
در ادامه در سوره توبه آیه 62 می‌گوید: هنگامی به سوی آنان بازگردید، برای شما سوگند یاد می‌کنند که از آنان اعراض و صرف نظر کنید، از آنان روی گردانید؛ چراکه آنان پلیدند و کیفر اعمالی که انجام می‌دادند، دوزخ است، آنان با سوگند شما می‌خواهند از ایشان راضی شوید، اگر شما از آنان راضی شوید، خداوند از فاسقان راضی نخواهد شد، آنان برای شما به خدا سوگند یاد می‌کنند تا شما را راضی کنند، اگر آنان راست می‌گویند و ایمان دارند، شایسته‌تر این است که خدا و پیامبرش را راضی کنند.
منافقان دروغگویان خوبی هستند
آن‌ها برای جذب اعتماد بیشتر افراد و حکومت به دروغگویی هم روی می‌آورند، دروغگویی از نشانه‌های رفتاری همیشگی منافقان است « ِانَّ الْمُنافِقِینَ لَکاذِبُونَ» (منافقون/ آیه 1)، «إِنَّهُمْ لَکاذِبُونَ» (توبه/ آیه 107) آیه درباره منافقان است. (محمد بن حسن طوسی؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ ج5، ص297) و این همواره مورد تأیید و گواهی خداوند بوده است «وَ اللَّهُ یَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَکاذِبُونَ» (توبه/ آیه 107) ولی آنان با آگاهی و عمدی بودن گفتار دروغین خود، همچنان دروغ می‌گویند «أَ لَمْ تَرَ إِلَی الَّذِینَ تَوَلَّوْا قَوْماً غَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ ما هُمْ مِنْکُمْ وَ لا مِنْهُمْ وَ یَحْلِفُونَ عَلَی الْکَذِبِ وَ هُمْ یَعْلَمُونَ» (مجادله/ آیه 14) (فضل بن حسن طبرسی؛ مجمع البیان؛ ج9 و10، ص380).
منافقان با آگاهی و عمدی بودن گفتار دروغین خود، همچنان دروغ می‌گویند؛ قرآن آنان را انسان‌هایی می‌داند که با بهانه‌ها و ادعاهای دروغین ناامن بودن خانه‌های خود از حضور در جهاد تخلف کردند و کیفر دروغگویی آنان را عذاب دردناک بیان کرده است.
انتهای پیام
