بدترین توشه قیامت از نگاه حضرت علی(ع)
پژوهشگر نهج‌البلاغه و مدرس دانشگاه با بیان اینکه رعایت حقوق مردم باید از زمان کودکی آموزش داده شود، به تشریح بدترین توشه‌های قیامت از دیدگاه حضرت علی(ع) پرداخت و ظلم و ستم به دیگران را یکی از گناهانی دانست که بخشیده نمی‌شود.
حبیب‌الله صابری‌نسب، پژوهشگر نهج‌البلاغه و مدرس دانشگاه در گفت‌و‌گو با ایکنا از استان مرکزی، ضرورت پرداختن به کلام مولا علی(ع) در لحظه لحظه زندگی را مورد تأکید قرار داد و ابزار هنر را یکی از عناصر جاری کردن مفاهیم نهج‌البلاغه و قرآن در زندگی مردم دانست و گفت: هریک از ما مدرسان، معلمان، مربیان و متولیان امر فرهنگ و قرآن در اشاعه ابعاد کلام حضرت امیر(ع) مسئول هستیم.
آیات قرآن و مفاهیم نهج‌البلاغه باید کاربردی شده و در اختیار عموم مردم قرار داده شود، توجه به قیامت و آمادگی برای این روز از نکات قابل توجه در قرآن و کلام ائمه اطهار(ع) است. یک هزار و 641 آیه از کلام وحی در رابطه با قیامت و روز جزاست و «مبدأ و معاد» در اصول اعتقادی و فرهنگ دینی دو اصل مهمی است که انبیای الهی مأمور به بیان در طول تاریخ بودند.
بیشتر بخوانید:
- دوراندیشی در کلام حضرت علی(ع)
- چگونگی مهارت نفس از نگاه حضرت علی(ع)
- چگونگی کنترل زبان از نگاه نهج‌البلاغه
- نسخه حضرت علی(ع) برای خانه‌تکانی دل
خداشناسی، معادشناسی و توجه به اصل نبوت از دیگر مبانی دینی است؛ عدل به دنبال توحید و امامت به دنبال نبوت است. پنج اصلی اعتقادی «توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد» را کامل می‌کنند و عدم اعتقاد به یکی از این اصول منجر به خروج از اسلام است.
برای رسیدن به عقیده صحیح و کامل باید با استدلال‌های کلامی و فلسفی به آن دست یافت، پس اصول اعتقادی تحقیقی است، نه تقلیدی؛ بنابراین باید با علم حصولی به آن دست یافت و بهترین دلیل برای اثبات آن استدلالی و فلسفی است. پس نگاه قرآن به معاد بازگشت از جایی است که سرچشمه از آن گرفته‌ای و این مهم در متن آیات الهی وجود دارد.
در آیه 45 سوره مبارکه «انعام» خداوند می‌فرماید: «فَقُطِعَ دَابِرُ الْقَوْمِ الَّذِينَ ظَلَمُوا ۚ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، پس ریشه گروه ظالمان کنده شد، و ستایش خدای را که پروردگار جهانیان است»؛ مصداق بارز این آیه در پیروزی انقلاب اسلامی ایران متجلی شد و به‌واسطه رهبر و امامی آگاه و مردمی انقلابی حکومت ظلم سرنگون و حکومت اسلام جایگزین آن شد.
در حکمت 421 نهج‌البلاغه می‌خوانیم: «كَفَاكَ مِنْ عَقْلِكَ، مَا أَوْضَحَ لَكَ سُبُلَ غَيِّكَ مِنْ رُشْدِكَ، عقل تو را همين بس كه راه گمراهيت را از راه رستگاريت آشكار مى‌کند»؛ بدترین توشه آخرت ستم بر بندگان خداوند است و این امر امروز در جوامع استکباری قابل مشاهده است. دشمنان با ادعای دفاع از حقوق بشر شعارهای انسانی سر می‌دهند در مقابل دست از کودک‌کشی برنمی‌دارند. در این برهه زمانی رسالت ما به‌عنوان مسلمان و انسان سنگین‌تر از قبل است و نباید اجازه دهیم دشمنان به اهداف شوم خود را عملی کنند.
در کلام وحی نیز بارها در مورد مقابله با ظالمان و جهاد در راه خدا تذکراتی داده شده است. حضرت علی(ع) در فرازی از خطبه 176 نهج‌البلاغه فرمودند: «ألا و إنَّ الظُّلمَ ثلاثةٌ : فَظُلمٌ لا يُغفَرُ، و ظُلمٌ لا يُترَكُ، و ظُلمٌ مَغفورٌ لا يُطلَبُ، فأمّا الظُّلمُ الذي لا يُغفَرُ فالشِّركُ بِاللّه ِ ··· و أمّا الظُّلمُ الذي يُغفَرُ فَظُلمُ العَبدِ نفسَهُ عندَ بعضِ الهَناتِ، و أمّا الظُّلمُ الذي لا يُترَكُ فظُلمُ العِبادِ بَعضِهِم بَعضا، بدانيد كه ظلم بر سه گونه است: ظلمى كه هرگز بخشيده نمى‌شود، ظلمى كه بازخواست مى‌شود و ظلمى كه بخشوده مى‌شود و بازخواست نمى‌شود. اما ظلمى كه هرگز بخشيده نمى‌شود، شرک ورزيدن به خداست. ظلمى كه بخشوده مى‌شود ستمى است كه بنده با ارتكاب بعضى گناهان كوچک به خود روا مى‌دارد و اما ظلمى كه بازخواست خواهد شد، ستم بندگان به يكديگر است.»
ظلم و ستم به دیگران یکی از گناهانی است که بخشیده نمی‌شود و باید فرد خاطی درصدد جبران برآید. در کتاب شریف «اصول کافی» اثر «شیخ کلینی» روایتی از امام باقر(ع) آمده است که پدر بزرگوارشان فرمودند: «از ستم کردن به کسی که هیچ یار و یاری جز خدا ندارد بترس»؛ همچنین حضرت علی(ع) در خطبه 221 فرمودند: «بِئْسَ الزَّادُ إِلَى الْمَعَادِ، الْعُدْوَانُ عَلَى الْعِبَادِ بدترين توشه براى آخرت ستم بر بندگان خداست.»
رعایت حقوق عامه باید از دوران کودکی آموزش داده شود و برای این مهم باید از مدارس آغاز کرد. بیانات و روایات متعددی در این حوزه وجود دارد که باید به زبان شیوا و ساده بیان شود. نهج‌البلاغه شریف دارای نکات نغز بسیاری است که می‌تواند در این مسیر نویسندگان را یاری رساند.
انتهای پیام
