پرونده حادثه آمیا چه بود و بر آن چه گذشت؟
کد خبر: 1456979
تاریخ انتشار : ۱۲ مهر ۱۳۹۳ - ۱۲:۴۷
به بهانه سخنان صریح رئیس‌جمهورآرژانتین؛

پرونده حادثه آمیا چه بود و بر آن چه گذشت؟

گروه سیاسی: رئیس جمهور آرژانتین امسال در دو سخنرانی خود در شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل در سخنانی صریح نقش داشتن ایران در انفجار مرکز یهودیان در بوینس آیرس(آمیا) را رد کرد؛ لذا در گزارشی به بررسی اجمالی این پرونده از زمان وقع تا روند بررسی آن پرداخته‌ایم.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) هفته گذشته کریستینا فرناندز، رئیس جمهور آرژانتین، در سخنانی شجاعانه در مجمع عمومی سازمان ملل و شورای امنیت به تندی سیاست‌های آمریکا در زمینه مبارزه با تروریسم را زیر سؤال برد و دست داشتن ایران در انفجار آمیا را رد کرد.

فرناندز در بخشی از سخنرانی خود در شورای امنیت که مربوط به حادثه انفجار مرکز یهودیان در آرژانیتن (آمیا) بود این چنین گفت:« از آن زمان (انفجار آمیا در سال 1994 رخ داد) سؤالات زیادی در ذهن من ایجاد شد زیرا پس از انفجار مذکور همه در آرژانتین بر این باور بودند که حزب الله مسئول انفجار آمیا می‌باشد، امروز حزب‌الله یکی از احزاب لبنان می‌باشد؛ در سال 2006 سیستم قضایی کشور من با پیشنهاد «کریشنر» رئیس جمهور سابق آرژانتین، برای تحقیق اساسی راجع به حادثه آمیا، گروه دادستانی ویژه ای تشکیل داد.
20 سال پیش قبل از مشخص شدن قطعی مقصرین و پس از تحقیقات دادستانی ویژه، قاضی پرونده تصمیم گرفت این جرم را به 8 شهروند ایرانی ساکن تهران نسبت دهد، از آن پس من و «کریشنر» و در هر یک از مجمع‌های برگزار شده در سازمان ملل از جمهوری اسلامی ایران درخواست کردیم  که برای پرسش از متهمین با ما همکاری کند. علاوه بر این راه‌های جایگزین دیگری مثل (پرونده «لاکربی») پیشنهادی مبنی بر حضور یک کشور سوم برای قضاوت در این مورد را مطرح کردیم.
در نهایت در سال 2012 وزیر امور خارجه ایران به ما پیشنهاد برگزاری یک نشست 2جانبه را داد و از آن پس – در سال 2013- تفاهم نامه‌ای برای همکاری قضایی بین طرفین تنها با هدف اینکه شهروندان تهران اظهارات خود را در مقابل قاضی بیان کنند امضا شد، زیرا در سیستم قضایی کشور من محکوم کردن فرد غایب امکان‌پذیر نیست، متهم باید مورد سوال قرار گیرد و سپس در مورد او حکم صادر شود و این امر باعث اجرای درست قانون اساسی و حقوق اولیه افراد می‌شود.
پس از امضای این تفاهم‌نامه بسیاری از سازمان‌های اجتماعی آرژانتین که طی این روند با ما همراه بودند ما را به توافق با ایران متهم کردند و در واقع این موضوع در ما شکی در مورد هدف واقعی جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرد که آیا ایران واقعا به دنبال همکاری با آرژانتین است یا به دنبال ایجاد نوعی اختلاف بین ما و اسرائیل می‌باشد».

همچنین رئیس‌جمهور آرژانتین طی سخنانی در مجمع عمومی سازمان ملل که در روز چهارشنبه هفته گذشته ایراد شد، در مورد این حادثه چنین گفت: «کشور من به عنوان تنها کشور همراه با آمریکا در قاره آمریکا تاکنون شاهد 2 حمله تروریستی بوده است، که یکی از آن‌ها در سفارت اسرائیل در سال 1992 و دیگری در مقر آمیا در سال 1994 اتفاق افتاده است. امسال بیستمین سالگرد انفجار آمیا محسوب می‌شود.
من امروز قاطعانه در مقابل بسیاری از خانواده‌های قربانیان این حادثه که ما را همیشه در این راه یاری کردند با اطمینان می‌گویم که دولت «نستور کرشنر» بیشترین تلاش را برای یافتن مقصران این انفجار داشته است نه فقط به این دلیل که تمام فایل‌های اطلاعات کشور را جهت بررسی باز کرد یا کمیته‌ای مخصوص برای تحقیقات آن ایجاد کرد بلکه به این دلیل که در سال 2006 زمانی که دادگاه آرژانتین چندتن از ایرانیان را در این انفجار مقصر دانست «نستور کرشنر» و بعد من جرأت ارائه پیشنهاد برگزاری مذاکرات و افزایش سطح همکاری برای حل آن را به ایران دادیم.
این درخواست در سال‌های 2007، 2008، 2009، 2010، 2011 نیز از جانب دولت آرژانتین تکرار شد تا در نهایت مورد موافقت ایران قرار گرفت. (زیرا تا قبل از آن حتی نمی‌توانستیم این اقدام را در دستور کار خود قرار دهیم) .
پس از موافقت ایران و برگزاری جلسه‌ای 2 جانبه بر سر همکاری 2 کشور در جهت یافتن عاملان این حادثه تفاهم نامه‌ای امضا شد. این تفاهم نامه امضا شد تا مظنونان ایرانی که در تهران زندگی می‌کنند بتوانند در دادگاه حضور یافته و سخنان خود را بیان کنند.
بعد از امضای این تفاهمنامه چه اتفاقی افتاد؟ به نظر می‌رسد شیاطین داخلی و خارجی از زنجیر رها شدند. مؤسسات یهودی که طی این سال‌ها همیشه ما را همراهی می کردند ناگهان پس از این تصمیم بر علیه آرژانتین جبهه گرفته و پس از این تفاهم‌نامه ما را متهم به همدستی با ایران کردند.
همین اتفاق بار دیگر زمانی افتاد که صندوق کرکس با تشکیل لابی در کنگره آمریکا اعلام کرد که ما و ایران در این مسئله شریک هستیم در حالی که مانند الان جمهوری اسلامی ایران نمی گفتند بلکه آن را جمهوری تروریستی ایران خطاب می‌کردند.
این لابی را تشکیل دادند و این سخنان را به همراه عکس‌های من و آقای احمدی‌نژاد در سایت‌ها منتشر کردند و حالا امروز می‌بینیم که وزیر امور خارجه آمریکا و ایران در هتل «والدورف آستوریا» با هم به مذاکره و گفت‌وگو می‌پردازند. ما به این موضوع انتقادی نداریم چرا که دولت آرژانتین طرفدار هرگونه مذاکرات است.
سؤال امروز ما این است که کسانی که ایران را تروریست خطاب می‌کردند (من از یک سال گذشته سخن می گویم نه از یک قرن پیش) امروز چه می‌گویند؟ کسانی که در سال گذشته بسیاری از افرادی را که امروز تشکیل‌دهنده داعش هستند را آزادی‌خواه و مبارز علیه دولت بشار اسد خطاب می‌کردند».

حادثه آمیا چه بود؟

27 تیر 1373 ساختمان بزرگی در بوینس‌آیرس که متعلق به یهودیان آرژانتین بود، هدف یک عملیات انفجاری قرار گرفت که منجر به کشته شدن 85 نفر و زخمی شدن بیش از 300 نفر شد.
با گذشت چندین سال از این اتفاق، مدارک و شهادت‌های بسیاری علیه ایران مطرح شد که به آشکارترین شکل، جعلی و کذب بودن آنها مشخص گردید، اما باز هم تلاش‌ها برای گناهکار جلوه دادن جمهوری اسلامی در این ماجرا از جانب صهیونیست‌ها و عوامل آنها در آرژانتین متوقف نشده است.
به محض وقوع انفجار در دو مرکز به نام‌های انجمن دو جانبه اسرائیل- آرژانتین (آمیا) و هیأت انجمن‌های اسرائیلی- آرژانتینی (دایا)، مقامات رژیم صهیونیستی سریعاً  ایران را مسئول این انفجارها دانسته و پس از آن تلاش کردند با برگزاری تظاهرات متعدد در مقابل سفارت ایران در بوئنوس آیرس فضای رسانه‌ای را به شدت تحت تأثیر تبلیغات خود قرار دهند.

ریشه این فضاسازی علیه ایران و انتخاب آرژانتین برای ایجاد این فضاسازی چه بود؟

بعد از جنگ دوم جهانى براى تشکیل دولت اسرائیل ۳سرزمین موردنظر بود، فلسطین در خاورمیانه، کنیا در آفریقا و آرژانتین در آمریکاى جنوبى. پس از آن که فلسطین به خاطر جایگاه ویژه آن در میان مسلمانان و اعراب و قرار داشتن در کانون منطقه استراتژیک خاورمیانه و همجوارى با منابع مهم انرژى براى تشکیل دولت صهیونیست‌هاى یهود انتخاب شد، توجه ویژه به آرژانتین هیچ گاه از دستور کار آنها خارج نشد، کشور آرژانتین با وسعتى ۲ برابر ایران، از نصف جمعیت ما برخوردار است و به لحاظ حاصلخیزى و توان بالقوه تولیدات کشاورزى به تصریح فائو (سازمان جهانى کشاورزى و خواربار) انبار غلات جهان محسوب مى شود، با توجه به پایان پذیر بودن منابع انرژى فسیلى در خاورمیانه و منازعات آینده جهان، همچون بحران آب و مواردى از این دست، مى توان دریافت که چرا لابى صهیونیسم از سرزمین پهناور و حاصلخیز اما فقیر آرژانتین به راحتى دست برنداشته است.
بعد از نیویورک و اسرائیل، آرژانتین سومین کلنى یهودى‌نشین دنیا محسوب مى‌شود. این سرزمین همچنین سومین کلنى ارمنى‌نشین دنیاست و آمار عرب تبارها بخصوص سورى ها در آن بالاست، از این رو در این کشور شاهد اختلاط فرهنگى و نژادى غریبى هستیم تاحدى که دستگاه سیاست خارجى آن نام وزارت امور خارجه و مذهب را به خود دارد و علت این نامگذارى همان گوناگونى مذاهب و فرهنگ ها در آنجاست.
از سال ۱۹۸۹ میلادى اصطکاک لابى صهیونیسم با هیئت حاکمه آرژانتین بالا گرفت، و این روند در سال ۱۹۹۲ و با انفجار سفارت اسرائیل در بوینوس آیرس به یک نقطه عطف رسید. انفجارى با ۲۹ نفر کشته که نخستین نقطه تماس علنى آرژانتین با مسائل خاورمیانه را شکل داد، بعدها در سال ۹۴ و با انفجار مرکز فرهنگى یهودیان (آمیا) با ۸۵ کشته، انفجار سفارت اسرائیل به محاق رفته و کمتر از آن سخن به میان آمد، انفجارى که اتفاقاً باید بدان پرداخت تا ماجراى آمیا بهتر روشن شود.

دلیل افزایش تنش میان اسرائیل و آرژانتین از سال 1989 چه بود؟

سال ۱۹۸۹ میلادى «کارلوس منم» به عنوان یک عرب‌تبار، رئیس‌جمهور آرژانتین و در واقع کشورى مى‌شود که صهیونیست‌ها از دیرباز براى آن نقشه و برنامه‌هاى زیادى داشته اند. «کارلوس منم» پس از روى کار آمدن، تلاش کرد عرب‌تبارهاى مسلمان را در پست‌هاى کلیدى کشور بگمارد، بعضى از افراد منصوب «منم» حتى زبان اسپانیایى را به درستى نمى‌دانستند و اغلب آنها از سوریه و لبنان به آرژانتین آمده بودند. «کارلوس منم» ارتباطات وسیعى را هم با کشورهاى اسلامى، به خصوص عراق صدام سامان داد و در جنگ ایران و عراق، آرژانتین یکى از منابع تأمین تسلیحاتى صدام بود.

بنابر اسناد و مدارک موجود موشک‌هاى پیشرفته کندور توسط آرژانتین به صدام رسید و در آن مقطع انواع سلاح‌ها از مقصد آرژانتین به سمت عراق در حرکت بود. با وجود مخالفت اسرائیل با انقلاب اسلامى ایران، سرویس‌هاى جاسوسى اسرائیل صدام را هم یک خطر بالقوه براى اسرائیل مى‌دانستند که ممکن است در آینده از کنترل آمریکا و دیگر حامیان خارج شود، ضمن این که اسرائیلى ها کلاً با نقش گیرى عرب‌تبارها در آرژانتین و روابط شکل گرفته با کشورهاى مسلمان مخالف و بابت آن نگران بودند.
در ماجرایى، یک کشتى حامل سلاح و موشک در سواحل بوینوس آیرس به بندر برگردانده مى‌شود که بنابر اطلاعات منابع محلى بخشى از این سلاح‌ها به سفارت اسرائیل انتقال مى‌یابد. با وقوع انفجار در سفارت اسرائیل، نخستین فرضیه‌اى که مطرح مى‌شود انفجار از درون سفارت و به علت انجام آزمایش روى سلاح‌هاست. برخى هم صهیونیست‌هاى افراطى را عامل این انفجار مى‌دانند. به هر حال این انفجار چند ویژگى دارد، از جمله این که هیچ کدام از دیپلمات‌ها و نیروهاى امنیتى اسرائیل در آن کشته نمى‌شوند (چون در محل نبوده اند) و دیگر این که سفیر وقت اسرائیل در مصاحبه‌اى اعلام مى‌کند که سفارتش داراى انبار نگهدارى سلاح نبوده است که ظاهراً اقرارى بوده بر بى اطلاعى او از فعالیت سرویس‌هاى جاسوسى کشورش، چرا که فوراً عزل شده و فردى اطلاعاتى به نام «اسحاق آویران» جانشین او مى‌شود که حدود۷ سال اسناد و مدارک موجود درباره انفجار سفارت را جمع وجور مى‌کند. دولت «کارلوس منم» بعد از انفجار سفارت، متهم به این اقدام مى شود. اسرائیلى‌ها، عرب تبارها و مسلمانان را مقصر معرفى مى‌کنند، در نهایت کارلوس منم مجبور به عزل معاون خود شده و یک یهودى را جانشین او مى‌سازد.
معاون منم بعداً فرماندار ایالت بوینوس آیرس مى‌شود. پس از آن وزیر کشور هم تغییر کرده و یک یهودى به جاى وى منصوب مى‌شود. در این میان مطالب و اتهاماتى راجع به ایران هم از سوى اسرائیلى ها مطرح مى‌شود، با این اوصاف شوراى عالى قضایى آرژانتین در رأى خود انفجار سفارت را از داخل مى‌داند.
با فشار همسوی صهیونیست‌ها و برخى منابع دولتى، چند نفر از شوراى عالى قضایى استعفا و پرونده به یک قاضى واحد سپرده شده و در بازگشایى مجدد پرونده فرضیه انفجار از بیرون پیگیرى مى‌شود.

با انفجار مرکز فرهنگى آمیا در سال ۹۴ به لحاظ کشته‌هاى بیشتر و فراهم آمدن بستر مناسب‌تر براى تحریک افکار عمومى، پرونده انفجار سفارت کنار رفته و انفجار جدید (دوسال بعد از انفجار سفارت) محور جدید فعالیت سیاسى ـ تبلیغى اسرائیل و لابى صهیونیسم علیه ایران را شکل مى دهد. کارلوس منم رئیس جمهورى از جمله افرادى است که ایران را متهم مى‌کند، هر چند بعدها از این حرف برمى‌گردد.

اسناد واقعی چه می‌گویند؟

اما برعکس ادعاهاى پرطمطراق اما توخالی محافل صهیونیستى و آمریکایى، اسناد و مدارک سازمان یافته از طرف منابع قضایى آرژانتین و لابى صهیونیسم تا به حال نتوانسته است اتهامى را علیه ایران در قضیه انفجار مرکز یهودیان به اثبات برساند. حتى پرونده ۶ هزاربرگى قاضى گالیانو که براى دادگاه انگلیسى فرستاده شد از نظر دادگاه محکومیت ایران و استرداد سلیمان پور سفیر وقت ایران را توجیه نساخت. در عوض رشوه دهى قاضى گالیانو ثابت شد و دستگاه قضایى آرژانتین او را برکنار کرد.
در این میان شناخت شهود و متهمین مدنظر قاضی گالیانو که  به ایران اتهام تروریستی وارد کردند نیز می‌تواند جالب باشد که عبارتند از: ایرانیان وابسته به منافقین، «ابوالقاسم مصباحى» معروف به شاهد C، مدعى است نفر سوم وزارت اطلاعات ایران بوده است. وى مدعى رشوه ۱۰میلیون دلارى ایران به دولت «کارلوس منم» شده و بعد آن را انکار کرده است. «منوچهر معتمر» که سابقه کلاهبردارى در ایران داشته و براى رفتن به آمریکا از کوبا و ونزوئلا سردرمى آورد و براى دریافت ویزاى آمریکا مى‌گوید: درباره انفجار آمیا اطلاعات دارد، بعدها درآمریکا بخاطر دزدى از یک سوپرمارکت توسط پلیس آمریکا دستگیر مى شود.

سوابق قاضی گالیانو

در این میان قاضى گالیانو قاضى پرونده هم فرد جالبى است. او براى اثبات فرضیه خود هزاران صفحه شاهد و سند گردآورى کرد و با صدور حکم برعلیه ایران و حزب الله و جمعى از افسران پلیس آرژانتین و جلب برخى حمایت هاى دولتى در آرژانتین، باعث کاهش روابط ایران و آرژانتین و تقریباً قطع روابط دوجانبه براى مدت حدود ۱۱ سال شد. گالیانو در دوره‌اى با شورش چندتن ازمتهمین و شاهدان دادگاه علیه خود مواجه شد، در بررسى‌هایى که صورت گرفت معلوم شد همه شهود با تهدید و تطمیع قاضى گالیانو شهادت کذب داده اند.
اطلاعاتی که بعدها درباره این پرونده فاش شد مشخص کرد که در بررسى اسناد و مدارک واقعه آمیا در سال۱۹۹۴ موارد مهمى هست که باید به آنها بیشتر توجه کرد. اول این که جامعه یهودى خصوصاً بخش وابسته به صهیونیسم آن در آرژانتین چنین وانمود مى‌کند که مدارک به نفع آنها و علیه ایران است در حالى که چنین نیست و اسناد و مدارک دستکارى شده و بدون اصالت. در این جهت قرار دارند و نه اسناد قدیمى و با اصالت، یکى از مهم ترین اسناد مفقود شده یا در واقع معدوم شده، فیلم دوربین هاى ساختمان آمیا است.

روشن است که آموزش سازمان اطلاعات آرژانتین توسط موساد انجام شده است با این وجود در نخستین گزارش‌هاى سازمان اطلاعات و امنیت و بخش ضدجاسوسى آرژانتین در دادگاه آمیا که سه سال به طول انجامید نه نامى از ایران آورده شده و نه از حزب الله لبنان، بلکه اتهاماتى متوجه سوریه شده است.

گزارش آتش نشانى شامل گزارش مأمورین آتش نشانى و رئیس آتش‌نشانى منطقه هم به عدم وجود خودرو انفجارى اشاره کرده است. بنا بر اطلاعات به دست آمده حتى نیروى دریایى آرژانتین در گزارش اولیه خود آورده است که خودرویى در کار نبوده است. بنا به اظهارات پیگیران ماجرا در یک فیلم مستند به نام « چرا؟» که توسط یهودیان ساخته شده با تعدادى از شهود مقابل ساختمان آمیا مصاحبه شده که آنها گفته اند خودرویى را ندیده‌اند و آتش را از درون ساختمان دیده‌اند. پس از انفجار آمیا، «چارلز هانتر» محقق مسائل ضدتروریسم از طرف دولت آمریکا وارد آرژانتین مى شود.
وى سه روز بعد از ورود در گزارشی  صراحتا انفجار را از درون ساختمان مى‌داند. بخش ضدجاسوسى آرژانتین هم گواهى داده که مدارک زیادى مفقود شده و احتمال وجود فرضیه‌هاى دیگر مانند انفجار از درون ساختمان توسط گروه‌هایى مانند خود یهودیان وجود دارد. همه تلاش موساد و سیا به عنوان حامیان دستگاه اطلاعاتى آرژانتین در رسیدگى به ماجرا اثبات وجود خودروى انفجارى است که شواهد زیادى علیه این فرضیه وجود دارد. از جمله گزارش شرکت رنو که پس از بررسى قطعات (جاسازى شده) خودرو در ساختمان اعلام کرد بر اثر چنین انفجارى قطعات خودرو ساخت شرکت رنو به این حالت درنمى‌آیند. 

تفاهم ایران و آرژانتین  بر سربررسی این پرونده

سال گذشته محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در دیدار با هکتور تیمرمن، همتای آرژانتینی اش در نیویورک اعلام کرد که ایران به تعهدات خود در چارچوب توافق برای تحقیق درباره واقعه انفجار آمیا عمل خواهد کرد.
وزرای خارجه ایران و آرژانتین همچنین توافق کردند در ماه نوامبر کمیته مشترک تحقیق از حادثه انفجار آمیا در شهر ژنو سوییس تشکیل شود.
بر طبق تفاهم نامه امضا شده بین ایران و آرژانتین که به امضای وزرای خارجه دو کشور رسید، قرار شده دو کشور با تشکیل یک کمیته مشترک درباره حادثه انفجار ساختمان یهودیان در بوینوس آیرس(آمیا) تحقیق کنند.
این تفاهم نامه در بهمن ماه سال گذشته به تصویب مجلس آرژانتین رسید اما هنوز مراحل و فرایندهای قانونی تصویب آن در مجلس ایران طی نشده است.

حال می‌بینیم که رئیس‌جمهور آرژانتین در سخنانی صریح و شفاف در مهم‌ترین مجمع سال نوک پیکان این اقدام را به سمت صهیونیست‌ها می‌گیرد و اتهام وارده به ایران را رد می‌کند و با این اقدام چهره حقیقی صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها را در ادعای مبارزه با تروریسم افشا می‌کند.

captcha