قدرت فراقوه‌ای فضای مجازی از نگاه رهبری
گروه فضای مجازی: عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: در حال حاضر رهبر معظم انقلاب به شورای عالی فضای مجازی قدرت فراقوه‌ای داده‌اند اما از آنجایی که قدرت اجرایی کار در عرصه‌های گوناگون آن در انحصار ریاست قوه مجریه است، هنوز در پیچ و خم امور باقی مانده‌ایم.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام سیدسعیدرضا عاملی، رئیس مرکز پژوهش سیاست‌های فضای مجازی، صبح امروز، پنجم مردادماه در دهمین همایش سالانه اساتید و دانشجویان ایرانی خارج از کشور در مشهد با بیان اینکه در مواجهه با فضای مجازی با چند رویکرد می‌توان روبرو شد، گفت: در وهله نخست، رویکرد آسیب‌گرا مطرح می‌شود که در آن تنها، تهدیدهای موجود در این عرصه فارغ از فرصت‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد.
وی، رویکرد ابزاری را روش دوم مواجهه با این عرصه دانست و بیان کرد: در این رویکرد می‌توان به صورت تقلیدی عمل کرد که روشی اشتباه است زیرا نمی‌توان ظرفیت‌های آمریکا را در این فضا با مشخصه‌های فنی و فرهنگی ایران بومی‌سازی کرد و مورد استفاده قرار داد.
حجت‌اسلام عاملی اظهار کرد: رویکرد راهبردی، دیگر روشی است که طی آن آسیب‌ها و ابزارها را به صورت توأمان مورد بهره‌برداری قرار می‌دهند؛ این رویکرد، باز هم رویکرد مناسبی برای کشور ما نیست.
رویکرد دوفضایی؛ روشی مفید
وی افزود: رویکرد دوفضایی بدین ترتیب که فضای دوم(مجازی) بر مبنای چالش‌های فضای اول(جهان واقعی) طراحی شود و بر اساس سیاست‌ها و فرهنگ کشور مقصد درک و مورد استفاده واقع شود، مفید خواهد بود.
رییس دانشکده مطالعات جهان همچنین با بیان اینکه قدرت ماهیتی سلطه‌گر دارد و به دنبال گسترش تسلط خود می‌گردد، اظهار کرد: نظام‌های قدرت در جهان از مسیر فضای مجازی توانی چند برابری یافته‌اند، به همین دلیل صنعت بازنمایی در پی نمایش مفاهیم و تصاویر مدنظر اهداف خود، در حال حرکت است.
وی با تأکید بر سخن رهبر معظم انقلاب مبنی بر اهمیت روزافزون فضای مجازی ادامه داد: ایشان در مناسبت‌های مختلف اهمیت ورود به فضای مجازی را با انقلاب اسلامی مقایسه کرده‌اند، آیا این تأکید تنها بر تهدیدها و آسیب‌های این محیط است؟ باید در پاسخ به این سؤال گفت که تأکید رهبری بر توجه به فرصت‌های فضای مجازی صحه می‌گذارد.
حجت‌الاسلام عاملی تصریح کرد: یکی از تبعات کاربرد این محیط در یک جامعه، رشد عدالت خواهد بود زیرا با سیستمی کردن نظام اداری، راه‌های فساد اجتماعی و سازمانی را در محیط‌های اداری می‌بندد.
عدم کنترل مناسب برابر با تصاعد پلیدی است
وی، از جمله ویژگی‌های فضاهای جدید را تصاعدی بودن اعلام و تاکید کرد: ما در این دوره با تصاعد مجازی روبرو هستیم که در صورت عدم کنترل مناسب به تصاعد پلیدی منجر خواهد شد، اینجا، جهان تصاعدهاست و شناخت این جهان متکثر، نیازمند افزایش سواد نسبت به آن است.
رئیس مرکز پژوهش سیاست‌های فضای مجازی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران با برشمردن خصایای این عرصه نوین گفت: موژولار بودن یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این فضاست، یعنی اتصال شبکه‌ای همه پدیده‌ها با هم را به صورت همزمان با حفظ استقلال کاربران در حین اتصال به جمع فراهم می‌آورد.
وی، لایه‌ای بودن، یکپاچه بودن و دیجیتالی بودن را از دیگر خصایای آن دانست و افزود: گوگل با ویژگی‌هایی همچون دارا بودن قدرت نفوذ خود در شمار بالای کاربران خود و ارزشی بالغ بر 65 میلیارد دلار، 75 درصد اطلاعاتش در اختیار آمریکایی‌ها قرار دارد؛ بعد از آمریکا این دسترسی به چینی‌ها و ژاپنی‌ها اختصاص می‌یابد.
تبدیل داده به رفتار در انقلاب دوم فضای مجازی
حجت‌الاسلام عاملی اضافه کرد: در انقلاب دوم فضای مجازی، داده را به رفتار مبدل می‌کنند، یعنی وقتی در گوگل لغت حسین(ع) را تایپ می‌کنیم، با حجم زیادی از تصاویر خون‌ریزی و امثالهم روبرو می‌شویم زیرا ساختار آن بر اساس الگوریتم و علم ریاضی استوار است.
وی با بیان اینکه این قدرت در دسترس صاحبان آن قرار دارد، یادآور شد: در عصر حاضر قدرت مکان‌محور به قدرتی فضامحور مبدل شده است؛ همچنین عصر هم‌رسانه‌ای شدن فرا رسیده است بدین دلیل که رسانه‌هایی همچون سینما، تلوزیون، رادیو، مطبوعات و ... به پایان خود رسید‌ه‌اند زیرا بازنمایی و شکست انحصار رسانه‌ای اتفاق افتاده است.
استاد گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران عنوان کرد: تغییر دادن منطق قدرت در جوامع از جمله دیگر عوامل موجود در فضای مجازی است که به پایین آمدن حوصله اجتماعی، برداشته شدن سلسله مراتب اداری، فوری و تلگرافی شدن امور روزانه و سیاست‌های انبساطی در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی می‌انجامد.
وی با بیان اینکه حتی می‌توان توحیدگرایی را با استفاده از قواعد الگوریتمی این عرصه مورد استفاده قرار داد، به سایر مفاهیم مرتبط با این محیط اشاره کرد و گفت: بهره‌برداری بی‌نهایت، تبدیل نظام توده‌ای به قدرت رسانه‌ای، تبدیل قدرت متمرکز به قدرتی غیرمتمرکز، تغییر قدرت نیمه‌هوشمند به هوشمند، تبدیل قدرت شبکه‌ای به غیرشبکه‌ای، محیطی ادامه‌دار، استیلای شکل جدید استعمار با نام استعمار مجازی آمریکایی و نیز تغییر در ماهیت زمان به عنوان مهم‌ترین بخش این عرصه، برخی از مجموعه عوامل مختص در این فضا محسوب می‌شود.
استفاده محیطی ریاضی برای هدفی الهی
حجت‌الاسلام عاملی به تبیین تفکر الهی در این عرصه پرداخت و با اشاره به اینکه در صورت استفاده صحیح از این فضا می‌توان بر اساس نیاز مردم، آن را به محیطی الهی مبدل کرد، ادامه داد: اگر هدف ما تشکیل جامعه مهدوی است، باید ببینیم چگونه و با چه ابزارهایی می‌توان آن را عملیاتی کرد.
وی با اشاره به کاستی‌های موجود در این زمینه در کشورمان افزود: شاید به این میزان که متن دینی، دیجیتال شده، دیگر متون تبدیل نشده است؛ رهبری نیز از 30 سال پیش با دستور تشکیل شورایی با این دغدغه به دنبال فعالیت به موقع در این فضاها بودند، ولی متأسفانه در عرصه اجتماعی به دلیل ضعف در سواد رسانه‌ای، هنوز شاهد اتفاقی خاص در عرصه عمل نبوده‌ایم.
عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: در حال حاضر نیز معظم له به شورای عالی فضای مجازی قدرت فراقوه‌ای داده‌اند اما از آنجایی که قدرت اجرایی کار در عرصه‌های گوناگون آن در انحصار ریاست قوه مجریه است، هنوز در پیچ و خم امور باقی مانده‌ایم.
وی، رویکرد ابزاری را روش دوم مواجهه با این عرصه دانست و بیان کرد: در این رویکرد می‌توان به صورت تقلیدی عمل کرد که روشی اشتباه است زیرا نمی‌توان ظرفیت‌های آمریکا را در این فضا با مشخصه‌های فنی و فرهنگی ایران بومی‌سازی کرد و مورد استفاده قرار داد.
حجت‌اسلام عاملی اظهار کرد: رویکرد راهبردی، دیگر روشی است که طی آن آسیب‌ها و ابزارها را به صورت توأمان مورد بهره‌برداری قرار می‌دهند؛ این رویکرد، باز هم رویکرد مناسبی برای کشور ما نیست.
رویکرد دوفضایی؛ روشی مفید
وی افزود: رویکرد دوفضایی بدین ترتیب که فضای دوم(مجازی) بر مبنای چالش‌های فضای اول(جهان واقعی) طراحی شود و بر اساس سیاست‌ها و فرهنگ کشور مقصد درک و مورد استفاده واقع شود، مفید خواهد بود.
رییس دانشکده مطالعات جهان همچنین با بیان اینکه قدرت ماهیتی سلطه‌گر دارد و به دنبال گسترش تسلط خود می‌گردد، اظهار کرد: نظام‌های قدرت در جهان از مسیر فضای مجازی توانی چند برابری یافته‌اند، به همین دلیل صنعت بازنمایی در پی نمایش مفاهیم و تصاویر مدنظر اهداف خود، در حال حرکت است.
وی با تأکید بر سخن رهبر معظم انقلاب مبنی بر اهمیت روزافزون فضای مجازی ادامه داد: ایشان در مناسبت‌های مختلف اهمیت ورود به فضای مجازی را با انقلاب اسلامی مقایسه کرده‌اند، آیا این تأکید تنها بر تهدیدها و آسیب‌های این محیط است؟ باید در پاسخ به این سؤال گفت که تأکید رهبری بر توجه به فرصت‌های فضای مجازی صحه می‌گذارد.
حجت‌الاسلام عاملی تصریح کرد: یکی از تبعات کاربرد این محیط در یک جامعه، رشد عدالت خواهد بود زیرا با سیستمی کردن نظام اداری، راه‌های فساد اجتماعی و سازمانی را در محیط‌های اداری می‌بندد.
عدم کنترل مناسب برابر با تصاعد پلیدی است
وی، از جمله ویژگی‌های فضاهای جدید را تصاعدی بودن اعلام و تاکید کرد: ما در این دوره با تصاعد مجازی روبرو هستیم که در صورت عدم کنترل مناسب به تصاعد پلیدی منجر خواهد شد، اینجا، جهان تصاعدهاست و شناخت این جهان متکثر، نیازمند افزایش سواد نسبت به آن است.
رئیس مرکز پژوهش سیاست‌های فضای مجازی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران با برشمردن خصایای این عرصه نوین گفت: موژولار بودن یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این فضاست، یعنی اتصال شبکه‌ای همه پدیده‌ها با هم را به صورت همزمان با حفظ استقلال کاربران در حین اتصال به جمع فراهم می‌آورد.
وی، لایه‌ای بودن، یکپاچه بودن و دیجیتالی بودن را از دیگر خصایای آن دانست و افزود: گوگل با ویژگی‌هایی همچون دارا بودن قدرت نفوذ خود در شمار بالای کاربران خود و ارزشی بالغ بر 65 میلیارد دلار، 75 درصد اطلاعاتش در اختیار آمریکایی‌ها قرار دارد؛ بعد از آمریکا این دسترسی به چینی‌ها و ژاپنی‌ها اختصاص می‌یابد.
تبدیل داده به رفتار در انقلاب دوم فضای مجازی
حجت‌الاسلام عاملی اضافه کرد: در انقلاب دوم فضای مجازی، داده را به رفتار مبدل می‌کنند، یعنی وقتی در گوگل لغت حسین(ع) را تایپ می‌کنیم، با حجم زیادی از تصاویر خون‌ریزی و امثالهم روبرو می‌شویم زیرا ساختار آن بر اساس الگوریتم و علم ریاضی استوار است.
وی با بیان اینکه این قدرت در دسترس صاحبان آن قرار دارد، یادآور شد: در عصر حاضر قدرت مکان‌محور به قدرتی فضامحور مبدل شده است؛ همچنین عصر هم‌رسانه‌ای شدن فرا رسیده است بدین دلیل که رسانه‌هایی همچون سینما، تلوزیون، رادیو، مطبوعات و ... به پایان خود رسید‌ه‌اند زیرا بازنمایی و شکست انحصار رسانه‌ای اتفاق افتاده است.
استاد گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران عنوان کرد: تغییر دادن منطق قدرت در جوامع از جمله دیگر عوامل موجود در فضای مجازی است که به پایین آمدن حوصله اجتماعی، برداشته شدن سلسله مراتب اداری، فوری و تلگرافی شدن امور روزانه و سیاست‌های انبساطی در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی می‌انجامد.
وی با بیان اینکه حتی می‌توان توحیدگرایی را با استفاده از قواعد الگوریتمی این عرصه مورد استفاده قرار داد، به سایر مفاهیم مرتبط با این محیط اشاره کرد و گفت: بهره‌برداری بی‌نهایت، تبدیل نظام توده‌ای به قدرت رسانه‌ای، تبدیل قدرت متمرکز به قدرتی غیرمتمرکز، تغییر قدرت نیمه‌هوشمند به هوشمند، تبدیل قدرت شبکه‌ای به غیرشبکه‌ای، محیطی ادامه‌دار، استیلای شکل جدید استعمار با نام استعمار مجازی آمریکایی و نیز تغییر در ماهیت زمان به عنوان مهم‌ترین بخش این عرصه، برخی از مجموعه عوامل مختص در این فضا محسوب می‌شود.
استفاده محیطی ریاضی برای هدفی الهی
حجت‌الاسلام عاملی به تبیین تفکر الهی در این عرصه پرداخت و با اشاره به اینکه در صورت استفاده صحیح از این فضا می‌توان بر اساس نیاز مردم، آن را به محیطی الهی مبدل کرد، ادامه داد: اگر هدف ما تشکیل جامعه مهدوی است، باید ببینیم چگونه و با چه ابزارهایی می‌توان آن را عملیاتی کرد.
وی با اشاره به کاستی‌های موجود در این زمینه در کشورمان افزود: شاید به این میزان که متن دینی، دیجیتال شده، دیگر متون تبدیل نشده است؛ رهبری نیز از 30 سال پیش با دستور تشکیل شورایی با این دغدغه به دنبال فعالیت به موقع در این فضاها بودند، ولی متأسفانه در عرصه اجتماعی به دلیل ضعف در سواد رسانه‌ای، هنوز شاهد اتفاقی خاص در عرصه عمل نبوده‌ایم.
عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: در حال حاضر نیز معظم له به شورای عالی فضای مجازی قدرت فراقوه‌ای داده‌اند اما از آنجایی که قدرت اجرایی کار در عرصه‌های گوناگون آن در انحصار ریاست قوه مجریه است، هنوز در پیچ و خم امور باقی مانده‌ایم.
