عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: طی بیش از هزار سال، تجارب عمیق و اصیلی در حوزههای علمیه شکل گرفته که در بسیاری از مسائل نیز جواب پس داده است. اصولی مانند روشهای علمی تحقیق، تدریس و مدیریت طی قرون متمادی در حوزههای علمیه وجود داشته که متاسفانه به امروز منتقل نشدهاند.
وی ادامه داد: این تجارب علمی میبایست به دانشگاهها منتقل میشد که متاسفانه در راستای این آرمان علمی هیچ کار مستمری انجام نشده است.
وی تاکید کرد: وحدت حوزه و دانشگاه باید به لحاظ نگاه به مبانی، معرفتشناسی، هستیشناسی، نگاه به اخلاق و مسائلی این چنین بوده و این دو به هم نزدیک شوند.
وی با بیان اینکه متاسفانه در حوزه آموزش، پژوهش و سنجش به خطا میرویم، تصریح کرد: آنچه امروزه در دانشگاههای ما آموزش و پرورش و حوزههای علمیه متاخر وجود دارد، یک نظام تربیتی غلط است. دو نظام میتوانیم داشته باشیم: نخست نظام حافظهمحور و دوم نظام تحصیلمحور. در نظام نخست، دانشجو باید حافظه محور بار آمده و در یک رابطه خطیب ـ مستمع به تحصیل علم بپردازد.
این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: در بخش پژوهشمحور نیز دانشجو و طلبه میبایست به تحقیق و پژوهش و بحث بپردازد. متاسفانه بیش از نیمی از تحقیقاتی که در کشور انجام میگیرد، همچنین رسالههای دکتری و ارشدی که نوشته میشود، اکثرا از روی همدیگر کپی میشود. وضعیت ما چنانچه این تحقیقات به صورت واقعی تحقیق بود، بسیار بهتر از این بود.
وی با انتقاد از وضعیت علمی دانشگاهها و حوزههای علمیه عنوان کرد: ما غلطترین سیستم آموزشی را به صورت ناقصالخلقه از کشورهای غربی اخذ کرده و آن را در آموزش و پرورش و آموزش عالی به کار برده و متاسفانه حوزههای علمیه نیز به صورت ناقص الخلقهتر آنها را از دانشگاهها اخذ کردهاند.
آیتالله رشاد عنوان کرد: نظام مطلوب آموزشی نظام پرورش است که بنا است استعدادهای ذاتی انسان را پرورش داده تا او حق را بپذیرد چرا که انسان حیوان حقپذیر، جمالطلب و هنرمندی است که باید این استعدادها را به فعلیت برساند. انسان فطرتی خدا جو داشته و باید آن را به فعلیت رساند و موانع را از پیش پای او زدود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه ذهن و استعداد طلبه، دانشجو و دانش آموز را باید احیا کرد گفت: سبکی از سوی آیت الله میرزای شیرازی در حوزههای علمیه عراق به وجود آمد که از آن به سبک سامرایی یاد میشد چرا که در شهر سامرا آن را بنیاد نهاد. در این سبک مرحوم میرزای شیرازی طرح مسئله کرده و به طلبه مجال مطالعه، اندیشهورزی و بحث میداد و در نهایت رای صادر میشد. این سبک خود مشتمل بر 26 سبک دیگر است. باید این سبک را در دانشگاهها و حوزههای علمیه احیا کرد.
آیتالله رشاد با انتقاد از کم اثر شدن حوزه و دانشگاه عنوان کرد: اثربخشی این دو بسیار کم شده و متاسفانه از این همه دانشجو و طلبه، تعداد کمی به دانشمند و مجتهد تبدیل میشوند. امروز تمامی مسائل دانشگاهها و حوزهها مطلوب نیست و از وضعیت مطلوب بسیار فاصله داریم.
وی یادآور شد: وحدت حوزه و دانشگاه یک وحدت صوری و ظاهری نبوده و باید به سمت وحدت حقیقی در مبانی و اصول پیش برویم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان با اشاره به تاسیس برخی از دانشگاهها توسط علما برای رسیدن به هدف وحدت حوزه و دانشگاه عنوان کرد: این دانشگاهها نیز در وحدت حوزه و دانشگاه ناموفق بوده، چرا که آنها هم از همان مبانی اشتباه استفاده کردند، اما این دانشگاهها افراد سالمی را تربیت میکنند.
وی افزود: مشکل دانشگاههای ما وجود اساتید
سکولار نیست، چرا که همه اساتید ما دیندار هستند بلکه مشکل در همان نظام آموزشی غلط
است که باید به سمت اصلاح پیش برویم.
گزارش تصویری این همایش را اینجا ببینید.