انصاری تشریح کرد؛
جبران خسارت‌ها پس از توبه و رفع نگرانی بندگان
گروه معارف: مفسر قرآن کریم با بیان اینکه برای بنده گناهکار، یک نگرانی وجود دارد که آیا عوارض گناهان قبلی در ادامه برایش مشکل‌ساز خواهد بود، ابراز کرد: بنابر فرموده معصوم(ع)، پس از توبه، عوارض گناه از بین می‌رود به شرط آنکه بنده در راستای عمل خود دست به جبران خسارت‌ها بزند و اینجاست که ثمره توبه و از بین رفتن کاستی‌ها، مشخص می‌شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری، مفسر قرآن، شب گذشته، پنجم اردیبهشت ماه در تشریح فرازهایی از دعای دوازدهم صحیفه سجادیه به عزت در نگاه موحدان اشاره کرد و گفت: تمام عزت و سربلندی مختص خداوند است و بقیه موجودات نوعی ذلت درونی دارند و در ذات خود عزتی ندارند.
وی با توضیح فرازهای ابتدایی دعای دوازدهم صحیفه سجادیه ادامه داد: امام سجاد(ع) در این دعا مسئله اعتراف به گناه و طلب توبه را مطرح می‌کنند و اینگونه نسبت به معبود خویش سخن می‌گوید که من بر درب عزت تو ایستاده‌ام و وجود خود را تسلیم تو کرده و اعتراف به ذلت خود دارم.
انصاری افزود: وقوف بر در باب، به معنای پناه آوردن است و چون خدا با نگاهی از سر تفضل به بنده خویش می‌نگرد، بنده دوباره پس از انجام عصیان رو به سوی پروردگار خود می‌کند، و این لطف و تفضل از سوی خدا به بنده که استحقاق آن را ندارد، سبب می‌شود تا عبد گام‌های خود را رو به سوی معبود خویش بردارد.
اعتراف در محضر خدا، کارگشا است
وی با بیان اینکه اعتراف به عصیان، اولین گام در بازگشت به سوی خداست، اضافه کرد: امام سجاد(ع) خود را تسلیم محض پروردگار معرفی می‌کند و این اعتراف و اقرار به تهیدستی در محضر خدا کارگشایی است، چنان که در ارتباط بین انسان‌ها نیز چنین است.
این مفسر قرآن ادامه داد: در چنین شرایطی که بنده با اعتراف به آستان خدا رو می‌آورد، زمینه کسب عزت از جانب پروردگار برای او حاصل می‌شود و تمام اوج گرفتن انسان به همین اعتراف بستگی دارد.
انصاری بیان کرد: گاهی افراد در انجام کارهای خود کوتاهی می‌کنند، این کوتاهی را خجالت گفته‌اند و برخی نیز در رفتار و انجام افعال خود یک جرأت بیهوده دارند که این به وقاحت معروف است و آنچه به حیا تعبیر می‌شود، چیزی میان خجالت و وقاحت است و حالت بنده‌ای که به سوی معبود خود برمی‌گردد چنین است که در آن نوعی توجه خاص به رفتار خود وجود دارد.
فقر، عمیق بندگان در برابر پروردگار
وی گفت: امام سجاد(ع) حالت عبد خالص بازگشته به سوی خدا را با عنوان «البائس المعیل» یاد می‌کند و این به معنای فقر عمیقی است که خداوند در آیه 15 سوره فاطر به آن اشاره دارد و این فقر نسبت به خدا برای همه است.
انصاری افزود: امام سجاد(ع) پس از اعتراف به درگاه خداوند یک سؤال مطرح می‌کند که آیا این اعتراف من نفعی برایم دارد یا اینکه خشم خدا بر رفتار قبیح من غالب می‌شود؟
وی اضافه کرد: حالت رجاء که بنده خدا در اینجا دارد حالتی بین ناامیدی و غرور است و این حالت رجاء از سوی عبد قابل پذیرش است که امام سجاد(ع) به خوبی آن را بیان می‌کند و این نجوای عارفانه، آموزشی برای ارتباط عبد با معبود خود است.
انصاری با اشاره به ترکیب باب توبه که در فرازهایی از دعای دوازدهم صحیفه سجادیه آمده است، افزود: کلمه باب به معنی ارتباط است و این ارتباط منجر به محبت و محبوبیت می‌شود و در واقع یک طهارت و شست و شوی قلب در انسان صورت می‌گیرد.
جبران خسارت‌ها پس از توبه و رفع نگرانی بندگان
این مفسر قرآن با بیان اینکه برای بنده گناهکار، یک نگرانی وجود دارد که آیا عوارض گناهان قبلی در ادامه برایش مشکل‌ساز خواهد بود، ابراز کرد: اینجا باید به روایاتی از امام معصوم(ع) اشاره کرد که آن بزرگوار می‌فرماید، پس از توبه، عوارض گناه از بین می‌رود به شرط آنکه بنده در همان راستای عمل خود دست به جبران خسارت‌ها بزند و اینجاست که ثمره توبه و از بین رفتن کاستی‌ها مشخص می‌شود.
وی با توضیح فرازهای ابتدایی دعای دوازدهم صحیفه سجادیه ادامه داد: امام سجاد(ع) در این دعا مسئله اعتراف به گناه و طلب توبه را مطرح می‌کنند و اینگونه نسبت به معبود خویش سخن می‌گوید که من بر درب عزت تو ایستاده‌ام و وجود خود را تسلیم تو کرده و اعتراف به ذلت خود دارم.
انصاری افزود: وقوف بر در باب، به معنای پناه آوردن است و چون خدا با نگاهی از سر تفضل به بنده خویش می‌نگرد، بنده دوباره پس از انجام عصیان رو به سوی پروردگار خود می‌کند، و این لطف و تفضل از سوی خدا به بنده که استحقاق آن را ندارد، سبب می‌شود تا عبد گام‌های خود را رو به سوی معبود خویش بردارد.
اعتراف در محضر خدا، کارگشا است
وی با بیان اینکه اعتراف به عصیان، اولین گام در بازگشت به سوی خداست، اضافه کرد: امام سجاد(ع) خود را تسلیم محض پروردگار معرفی می‌کند و این اعتراف و اقرار به تهیدستی در محضر خدا کارگشایی است، چنان که در ارتباط بین انسان‌ها نیز چنین است.
این مفسر قرآن ادامه داد: در چنین شرایطی که بنده با اعتراف به آستان خدا رو می‌آورد، زمینه کسب عزت از جانب پروردگار برای او حاصل می‌شود و تمام اوج گرفتن انسان به همین اعتراف بستگی دارد.
انصاری بیان کرد: گاهی افراد در انجام کارهای خود کوتاهی می‌کنند، این کوتاهی را خجالت گفته‌اند و برخی نیز در رفتار و انجام افعال خود یک جرأت بیهوده دارند که این به وقاحت معروف است و آنچه به حیا تعبیر می‌شود، چیزی میان خجالت و وقاحت است و حالت بنده‌ای که به سوی معبود خود برمی‌گردد چنین است که در آن نوعی توجه خاص به رفتار خود وجود دارد.
فقر، عمیق بندگان در برابر پروردگار
وی گفت: امام سجاد(ع) حالت عبد خالص بازگشته به سوی خدا را با عنوان «البائس المعیل» یاد می‌کند و این به معنای فقر عمیقی است که خداوند در آیه 15 سوره فاطر به آن اشاره دارد و این فقر نسبت به خدا برای همه است.
انصاری افزود: امام سجاد(ع) پس از اعتراف به درگاه خداوند یک سؤال مطرح می‌کند که آیا این اعتراف من نفعی برایم دارد یا اینکه خشم خدا بر رفتار قبیح من غالب می‌شود؟
وی اضافه کرد: حالت رجاء که بنده خدا در اینجا دارد حالتی بین ناامیدی و غرور است و این حالت رجاء از سوی عبد قابل پذیرش است که امام سجاد(ع) به خوبی آن را بیان می‌کند و این نجوای عارفانه، آموزشی برای ارتباط عبد با معبود خود است.
انصاری با اشاره به ترکیب باب توبه که در فرازهایی از دعای دوازدهم صحیفه سجادیه آمده است، افزود: کلمه باب به معنی ارتباط است و این ارتباط منجر به محبت و محبوبیت می‌شود و در واقع یک طهارت و شست و شوی قلب در انسان صورت می‌گیرد.
جبران خسارت‌ها پس از توبه و رفع نگرانی بندگان
این مفسر قرآن با بیان اینکه برای بنده گناهکار، یک نگرانی وجود دارد که آیا عوارض گناهان قبلی در ادامه برایش مشکل‌ساز خواهد بود، ابراز کرد: اینجا باید به روایاتی از امام معصوم(ع) اشاره کرد که آن بزرگوار می‌فرماید، پس از توبه، عوارض گناه از بین می‌رود به شرط آنکه بنده در همان راستای عمل خود دست به جبران خسارت‌ها بزند و اینجاست که ثمره توبه و از بین رفتن کاستی‌ها مشخص می‌شود.
