رزق و روزی در کلام امیر

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، رزق، هر نوع نعمتی است که خداوند متعال در هستی نهاده یا بندگانش با تلاش به دست می‎آورند و این رزق به حسب طلب کردن انسان دو نوع است: رزقی که ما آن‌را می‎جوییم(مطلوب) و دیگری، رزقی که ما را می‎جوید(طالب)، کمااینکه رزق طالب همان رزق و روزی است که خداوند، تکویناً آن‌را برای همه موجودات ضمانت کرده است؛ یعنی سهم و نصیبی است که باید به مخلوقات برسد تا بتوانند به حیات و بقای خود ادامه دهند.
رزق مطلوب آن است که انسان و موجودات با تلاش و کوشش به دست می‎آورند و تحصیل رزق می‎کنند. البته استعدادها، امکانات، ابزار، وسایل، میل‌ها و غریزه‌هایی که برای خوردن در اختیار ما و سایر موجودات قرار دارد، همه از مظاهر رزق خداست.اوست که هر موجودی را با توجه به غرایز و کشش‎ها، به تلاش وامی‎دارد و به‌دنبال رزق و روزی می‎فرستد. رزاقیت اوست که شیر را برای نوزاد در سینه مادر، آماده نگه داشته و سپس که توان می‎یابد روزی‎اش را با تلاشِ خود او در اختیارش می‎نهد.همین توانِ غریزی، فکری و جسمی موجود، برای یافتن روزی از ناحیه حضرت حق است.
این نوع رزق، از قضای الهی، نشئت می‎گیرد و قابل تغییر و تحول نیست.علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‎نویسد: «روزی و روزی‎خوار، متلازم یکدیگرند و معنا ندارد که روزی‌خوار در مسیر زندگی، طالب بقا باشد، اما رزقی برای او نباشد.همچنین ممکن نیست رزقی تحقق پیدا کرده باشد و روزی‎خواری در بین نباشد، از این‌رو، رزق‌ بخشی از قضای الهی است».
امام علی(ع) در فراز سی و نهم از نامه خود به امام حسن‌مجتبی(ع) درباره «رزق و روزی» فرموده است: «بدان فرزندام، که رزق و روزی دو نوع است: یکی‎ آن روزی که تو آن‌را می‎جویی و دیگری آن روزی که تو را می‎جوید؛ اگر تو به‌سوی آن نروی، خود به‌سوی تو می‎آید.چه زشت است فروتنی به هنگام نیاز و ستم‌کاری به هنگام بی‎نیازی! همانا سهم تو از دنیا آن اندازه است که با آن، سرای آخرت را اصلاح کنی.اگر بر آن‌چه به دستت نرسیده، نیز بی‌تابی کنی».
امام علی(ع) در حدیثی فرموده است: «شما همگان عیال‌ و خانواده خدا هستید، خداوند روزی خانواده‌اش را تامین می‎کند».
روزی‌ طالب روزی‎ای است که به‌دنبال ماست که با حرص و طمع، تلاش و سستی، قابل افزایش و کاهش نیست، اما روزی‌ای که ما به‌دنبال آن هستیم(روزی مطلوب) با فراهم شدن علل و عوامل مادی و معنوی، کاهش یا افزایش می‎یابد؛ مثلاً برنامه‌ریزی و نظم، کار و فعالیت، یا صدقه دادن، طهارت، حُسن‌خُلق، عوامل دیگری از این قبیل، موجب افزایش روزی می‎شود.چنان‌که امام علی(ع) فرمود: «روزی را با صدقه دادن فرود آورید».
نکته مهم این است که: مقدر بودن روزی به این معنا نیست که اگر انسان هیچ تلاش نکند خداوند روزی آن‌ها را به تمام و کمال می‎دهد، بلکه به این معناست که روزی‎های تقدیر و تامین و تضمین شده، مشروط به تلاش و تدبیر و نظم و برنامه‌ریزی انسان است.
جوان باید از دوران پُرنشاط جوانی خود استفاده کند و از همین آغاز، تلاش مثبت و سازنده‌ای را در جهت کسبِ روزی حلال، سامان دهد و بداند که با توکل بر خدا و نظم و برنامه و به‌دور از حرص و ولع و با رعایت مرزهای حلال و حرام الهی، رزق و روزی خود و خانواده را تامین نماید.