نبود شفاف‌سازی؛ مشکل عمده فرهنگسازی در کشور/ فیلم‌های سینما با توجه به فرهنگ هر شهر و استان اکران شود
گروه فرهنگی – عضو هیئت علمی علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد مشکل عمده فرهنگسازی در کشور را نبود شفاف‌سازی دانست و اظهار کرد: از نظر فرهنگی خیلی از رفتارهای ما تعارف است، باید در حوزه فیلم نیز شفاف‌سازی شده و خط قرمزها رعایت شود.
علی‌اکبر مجدی، عضو هیئت علمی علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، با اشاره به نقش منفی رسانه‌ها بر کارکرد خانواده، بیان کرد: رسانه از ابتدا بوده و یکی از نیازهای اساسی ارتباطات محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: در دسته‌بندی که داریم، برخی ارتباطات فردی و برخی دیگر جمعی است و این ارتباطات به تناسب تغییرات تکنولوژی طبیعتا عوض شده است.
مجدی در ادامه گفته‌های خود تصریح کرد: ارتباطات جمعی در گذشته، به این شکل بوده که یک نویسنده حرف‌های خود را در قالب نوشته‌هایش به مخاطبان منتقل می‌کرد؛ بعد از آمدن رادیو، گوینده از این طریق پیام خود را به میلیون‌ها نفر انتقال می‌داد.
اصل ارتباطات بر اثرگذاری است
عضو هیئت علمی علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به اینکه اصل ارتباطات بر اثرگذاری است، عنوان کرد: محتوایی که رسانه در قالب برنامه تلویزیون و رادیو ارائه می‌دهد، خواسته یا ناخواسته، تأثیرش را بر روی مخاطب می‌گذارد و این یک امر طبیعی است.
وی در ادامه گفته‌های خود افزود: در دوره‌ای رادیو تأثیر بسیاری بر مخاطبان داشت؛ چراکه تنها رسانه فراگیر بود. اما اکنون تلویزیون قدرت بسیاری دارد، این به آن معنا نیست که مخاطبان رادیو کم شده‌اند؛ هنوز هم این رسانه مخاطبان خاص خود را دارد و جزو رسانه‌های پرمخاطب محسوب می‌شود.
مجدی در پاسخ به این سوال که چرا اثرگذاری تلویزیون از رادیو بیشتر است، اظهار کرد: برنامه‌های شبانگاهی رادیو، اکنون هم جایگاه خوبی در بین مردم و قشرهای مختلف جامعه دارد، علاوه بر رادیو، برنامه‌های آنلاین و تولید شده تلویزیون نیز با هدف تأثیرگذاری تهیه می‌شوند، نمی‌توان قطعی گفت که تلویزیون اثرگذار است و رادیو نقش منفعلی دارد.
ارتباط دوسویه بین مخاطب و تلویزیون
استاد علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه هدف تمام رسانه‌ها اثرگذاری بر روی مخاطب بوده و این ارتباط یک‌سویه نیست، ادامه داد: هنرپیشه‌ای که جلوی دوربین می‌رود، از گریم صورتش تا لباسی که به تن می‌کند؛ همه با هدفی از پیش تعیین شده انتخاب شدند. از طرفی هم مخاطب با رسانه در همه جنبه‌های تصویری و... فیلم همراه است.
برنامه‌های تلویزیون با هدف مدیران تولید می‌شود
وی عنوان کرد: تأثیر مثبت و منفی تلویزیون را مدیران برنامه‌ها مشخص می‌کنند، آنها هستند که به تهیه‌کننده و کارگردان قالب مشخصی می‌دهند و نویسنده و... بر اساس آن متنی نوشته و بازیگر به اجرای آن می‌پردازد.
مجدی در ادامه گفته‌های خود را این چنین، بیان کرد: رادیو و تلویزیون یک ابزار هستند و اگر بخواهیم در خصوص تأثیر مخرب رسانه حرف بزنیم؛ باید بگوییم که مطبوعات، سایت‌ها و کتاب هم می‌توانند، جزء همین موارد باشند، چراکه در عصر امروز شاهد هستیم که انتشار یک خبر دروغ در فضای مجازی یا برخی رسانه‌ها چه تبعاتی در پی دارد.
عضو هیئت علمی علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: قبل از پرداختن به جنبه مثبت و منفی تلویزیون، باید به دنبال این باشیم که هدف کارگزاران برنامه‌های رادیو و تلویزیون چیست و آنها با چه نیتی به سمت تولید آثار برای مخاطب خود می‌روند؛ هر چند که آنها تا حد زیادی به آنچه می‌خواستند رسیدند، از طرفی انسان‌ها یک بسته فیزیکی یا موجوداتی فاقد شعور نیستند که به راحتی تحت تأثیر رسانه قرار بگیرند.
اثر مخرب کانال‌های مختلف رسانه‌ای بر جامعه
وی ادامه داد: البته در خصوص تأثیر رسانه‌ها، باید بگوییم که با توجه به گستردگی رسانه‌ها؛ امروزه افراد می‌توانند از طریق کانال‌های مختلفی تأثیر منفی بگیرند، چراکه پیام‌های کانال‌های مختلف متفاوت است.
استاد علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به اینکه تلویزیون می‌تواند موجب هنجار در جامعه شود، افزود: تلویزیون برای جامعه پیشرو است و جامعه را به دنبال خودش می‌کشاند؛ در این راه یا مسیر سقوط را در پیش می‌گیرد و یا شیوه تجاری را دنبال می‌کند که اگر این مقصودش باشد، قاعده بازار این است که باید عرضه از تقاضا پیروی کند، اگر کالایی عرضه کنیم و تقاضا نباشد با شکست رو به رو خواهیم شد.
عادی‌سازی برخی روابط مخرب تنها از طریق تلویزیون ممکن نیست
مجدی در پاسخ به این سوال که رسانه‌ای همچون تلویزیون طی این سال‌ها موجب عادی‌سازی برخی روابط مخرب و شکستن قْبح برخی مسائل ارزشی در کشور شده است، اظهار کرد: تلویزیون چیزی جدا از جامعه نیست، با تغیراتی که در جامعه رخ می‌دهد تلویزیون هم آثار خود را به آن سمت و سو می‌کشاند، اگر امروزه رابطه دختر و پسر در رسانه تصویری عادی شده است، باید در این زمینه تحقیقی صورت بگیرد، اینکه تلویزیون طی این سال‌ها چه روندی را طی کرده است؛ شاید این جامعه باشد که این نیاز را بر مخاطب القا کرده باشد.
برنامه‌های تلویزیون با نیازهای جامعه همسو شده است
وی در ادامه گفته‌های خود اظهار کرد: از طرفی هم، برای آنکه سریال و برنامه‌های ما مخاطب داشته باشند باید مطابق با نیاز جامعه اثری تولید شود؛ با توجه به اقتضاء جامعه امروز و تغییر شیوه سبک زندگی، افراد خیلی از مسائل به ظاهر غیر ارزشی را می‌پسندند، چراکه در جامعه پدیدار است.
عضو هیئت علمی علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: از طرف دیگر رسانه‌هایی همچون تلویزیون و رادیو رسالت اجتماعی خودشان را انجام می‌دهند، تولید و محتوای برنامه‌ها بر اساس نظام سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر جامعه توسط برنامه‌ریزان صورت می‌گیرد.
وی با بیان اینکه رادیو و تلویزیون وابسته به بخش دولتی است، عنوان کرد: رسانه‌های دولتی که نمی‌آیند فیلمی برعلیه نظام و دولت بسازند، چراکه هزینه آنها توسط دولت تأمین می‌شود.
مجدی ابراز کرد: وقتی رسانه‌ای همچون تلویزیون، در برخی برنامه‌های خود همچون اخبار شفاف‌سازی نمی‌کند، مخاطب با دیدن آن اقناء نشده لذا به سمت و سوی دیگری کشیده می‌شود.
کسب درآمد تلویزیون از طریق تبلیغات
عضو هیئت علمی علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد در ادامه، در خصوص نقش تبلیغات تلویزیون بر کارکرد خانواده‌ها، عنوان کرد: تلویزیون هم نیاز به کسب درآمد دارد و به وسیله تبلیغ نیز هزینه خود را تأمین می‌کند، از طرفی هم مخاطب انتخاب‌گر است و بر اساس نیاز خود محصولی را خریداری می‌کند؛ هر چند نمی‌توان منکر تأثیر تبلیغات بر زندگی مردم و ایجاد تجملات و تهیه کالاهایی که غالبا در خانه‌ها بلا استفاده مانده، شد.
وی با تأکید بر اینکه تغییر رفتار افراد در جامعه راحت نیست ، ادامه داد: یکی از اهدافی که رسانه دارد، فرهنگسازی و تغییر باور جامعه است؛ به طبع سبک زندگی ما هم در جریان رسانه کم کم تغییر کرده، بدون اینکه خودمان خواسته باشیم؛ باید تغییر نگرشی صورت بگیرد و این موضوع زمان‌بر است.
فلج شدن کسب و کار عینی؛ از طریق رسانه‌های مجازی
مجدی ادامه داد: نفوذ رسانه‌های مجازی آنقدر زیاد است که می‌توانند در حوزه سیاست نیز نقش ایفا کنند، همچنین این رسانه مجازی باعث شده تا کسب و کارهای عینی فلج شوند و هر کسی یک کانالی راه‌اندازی کند و کالایی را با قیمتی نازل به فروش برساند.
عوض شدن تدریجی ارزش‌های جامعه از طریق رسانه
استاد علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد در ادامه گفته‌های خود افزود: رسانه‌های تصویری و شنیداری ارزش‌های جامعه را به یکباره تغییر نمی‌دهند بلکه رفته رفته این کار را انجام می‌دهند؛ اول از همه ساقه‌ها را می‌زنند تا به ریشه می‌رسند، آنقدر به شیوه هنرمندانه این کار انجام می‌شود که تا به خودمان بیاییم، باورمان به کل تغیر کرده است.
تغییر ارزش حکومت‌ها توسط نهادهای اقتصادی صورت می‌گیرد
وی ادامه داد: البته ممکن است درخت باور ما غلط باشد و از طرفی این تغیر نگرش به نفعمان است؛ از سوی دیگر تغییر ارزش حکومت‌ها توسط نهادهای اقتصادی صورت می‌گیرد، آنها پشت پرده بسیاری از فرهنگسازی‌ها قرار دارند و متناسب با اهدافشان در حوزه ملی و بین‌الملل نیاز مخاطب در عرصه‌های مختلف را تأمین می‌کنند.
نبود شفاف‌سازی؛ مشکل عمده فرهنگسازی در کشور
مجدی مشکل عمده فرهنگسازی در کشور را نبود شفاف‌سازی دانست و اظهار کرد: از نظر فرهنگی خیلی از رفتارهای ما تعارف است، باید در حوزه فیلم نیز شفاف‌سازی شده و خط قرمزها رعایت شود.
فیلم‌های سینما با توجه به فرهنگ هر شهر و استان اکران شود
عضو هیئت علمی علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: باید فیلم‌های سینما با توجه به فرهنگ هر شهر و استان اکران شود مثلا فیلمی که با زندگی و رفتارهای شهر تهران به عنوان پایتخت کشور که فضای باز و بسیار متفاوت‌تری از دیگر شهرهای کشور دارد تولید می‌شود؛ نباید در شهرهای دیگر اکران شود، چراکه دچار خرده فرهنگ هستیم و اگر فیلمی مناسب با آداب و رسوم و قومیت‌های شهرهای کشورمان نباشد، موجب تظاهرات مردم و توقیف فیلم خواهد شد.
وی در پاسخ به این سوال، با وجود اینکه فیلم‌ها قبل از اکران توسط شورای نظارت ارشاد بازبینی می‌شوند اما می‌بینیم که برخی فیلم‌ها بعد از اکران متوقف می‌شوند در این‌باره، ابراز کرد: برخی فیلترها استاندار نیستند، شاید گاهی مسئول شورای نظارت با برخی موضوعات مشکلی نداشته باشد اما بر اثر اعتراض مخاطبان فیلم توقیف می‌شود.
استاد علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: به شخصه خودم برخی فیلم‌هایی که به همراه خانواده در سینما دیده را دوست نداشتم، چراکه احساس می‌کردم وقتم تلف شده است؛ از طرفی هم فیلم‌های خوب کم ندیدم.
وی اظهار کرد: نیازهای مخاطبان در هر شهر و استانی متفاوت است، خیلی وقت‌ها مردم برای گذراندن اوقات فراغت خود به سینما می‌روند اما وقتی فیلمی که بابتش هزینه پرداخت کرده‌اند، نیازشان را برآورده نمی‌کند با لعن و نفرین به کارگردان و... وسط فیلم سینما را ترک می‌کنند؛ برعکس این موضوع هم وجود دارد.
مجدی ادامه داد: دلیل اینکه می‌گویم برخی فیلم‌ها را نباید در شهر و استانی اکران کرد، به این خاطر است که نه تنها فرهنگسازی در آن شهر و استان‌ها صورت نمی‌گیرد بلکه موجب ناهنجارهایی نیز می‌شود.
انتهای پیام.
