آگاهی، شناخت و اخلاص؛ از ملاک‌های کار در سیره علوی(ع)

به گزارش ایکنا از لرستان، یکی‌از ملاک‌ها و معیارهای امام علی(ع) پیرامون کار و انتخاب شغل آگاهی داشتن و شناخت لازم به کار است؛ زیرا کار تؤام با آگاهی در مسیر زندگی و ترقی افراد نقش مؤثر دارد و در این رابطه در خطبه 154 نهج‌البلاغه فرموده است: «عمل‌کننده بدون آگاهی چون رونده‌ای است که بیراهه می‎رود.پس هرچه شتاب‌ کند از هدفش دورتر می‏شود و عمل‌کننده از روی آگاهی چون رونده‌ای بر راه راست است».
همچنین امام علی(ع) در این رابطه فرموده است: «هرگاه نظر و تامل کردی، عمل کن(یعنی در هر کاری نخست باید فکر کرد؛ آن‌گاه انجام داد)».
از نظر امام علی(ع) اخلاص از ملاک‌ها و معیارهای دیگر در کارها و فعالیت‌ها است.امام علی(ع) فرموده است: «بهترین عمل آن است که با اخلاص همراه باشد» و نیز فرمود: «صلاح و درستی عمل به خالص بودن نیت است».
از این سخنان چنین استنباط می‎شود که اخلاص در عمل یکی‌از شرایط مهم در زندگی انسان‌ها به‌ویژه در زمینه کار و فعالیت است؛ زیرا عمل خالص علاوه‌بر نفع شخصی و مادی برای افراد، دارای منافع اخروی است؛ همچنین در اصلاح و گرایش مردم و جامعه به‌سوی کمال و سعادت دنیوی و اخروی نقش ارزنده دارد.

نیت در کارها مدنظر باشد/پرهیز از غرور کاذب

برای این‌که دچار وازدگی و گرفتار غرور کاذب نشویم برای این‌که رو به تکاثر و تجمیع منافع نیاوریم و منتی بر سر بندگان خدا نگذاشته باشیم، باید کارها و تلاش‌هایمان را با کار دوستان‌مان، رقیبان‌مان و دشمنان‌مان بسنجیم، آن‌هایی که در جبهه باطل روز و شب نمی‎شناسند و هر روز با ثمره کارهایشان جوان‌مان را از دست ما می‎گیرند.آن‌هایی که توجیه و بهانه‌جویی در کارشان نیست.آن‌هایی که میزان کار مفیدشان بیشتر از ادعاهای ماست از منظر دیگر در آموزه‌های دینی بر مساله نیت بسیار تاکید شده است.چنان‌که نیت، شالوده و اساس کار است.
امام علی(ع) در روایتی می‎فرمایند: قدر و ارزش هر کس به اندازه همت اوست و عملش به‌قدر نیت او، پس یکی‌از ملاک‌ها و معیارهای سنجش کارها و اعمال به نیت شخص کننده کار بستگی دارد؛ یعنی هر میزان که نیت شخص خالص‌تر و والاتر باشد به همان مقدار ارزش و پاداش او نزد خداوند فزونی خواهد یافت.از سویی دیگر از راه‌های محک سنجش کار، توانایی و سعی خود انسان است کمااینکه خدای متعال در آیه 39 سوره نجم در این رابطه فرموده است: «وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى؛ و اين‌كه براى انسان جز حاصل تلاش او نيست».

پُرکاری از ویژگی‌های انسان مؤمن

در دیدگاه اسلام ملاک اصلی کار انسان‌هاست و حسب و نسب آن‌ها در ارزش کرده آن‌ها هیچ‌گونه تاثیری نباید داشته باشد بلکه آن‌ها تنها چیزی که ملاک و معیار برتری افراد است در درجه اول تقوا و در ثانی کار و عمل و رنج دست آن‌هاست‌ لذا از نظر امیرالمومنین علی(ع) یکی‌از مهم‌ترین ویژگی‌های انسان مؤمن پُرکاری است.آن حضرت در توضیح این مطلب می‌فرماید: این حقیقت را مسلم بدانید که مؤمن هر بام تا شام به خویشتن خود با بدبینی می‌نگرد و همواره فزون‌تر می‌طلبد پس شما نیز چونان پیشتازان و رهروان گذشته باشید که با دنیا چونان مسافری خیمه به دوش برخورد می‌کردند و بدین‌سان منزل به منزل پس پشتش می‌افکندند، بی‌آنکه به منازل بین راه وابستگی بیابند‌. و نیز در اوصاف متقین می‌فرماید: «به هیچ وجه از کارهای اندک خوشنود نمی‌شوند کار بسیار خویش را زیاد نمی‌شمارند. بدین‌سان همواره نسبت به نفس خویش بدبین و از ‌‌کارنامه خود نگرانند». پس انسان مؤمن نه‌تنها اهل شعار نیست بلکه کار زیاد خود را کم می‌بیند و از کار زیاد خود راضی نیست در حالی‌که خیل زیادی از آدمیان که ادعای اسلام هم دارند، شعار و حرف و حتی عملشان از عمل و کارشان کمتر است و این مشی امام(ع) نیست بلکه عمل باید بیش از سخن و شعار حتی علم باشد و تا زمانی‌که بین علم و کار تقارن پدید نیاید مطلوب نخواهد بود. آن حضرت در این باره فرمود: دانش را با کردار پیوندی تنگاتنگ است؛ پس هر آن کس که چیزی آموخت باید به کارش گیرد؛ چه دانش، کردار را فرا می‌خواند و اگر پاسخی نیابد می‌کوچد.

انتهای پیام