نگاهی به نمایشگاه‌های قرآن در جهان/ ایران؛ تنها برگزارکننده نمایشگاه بین‌المللی قرآن
گروه بین‌الملل: نگاهی به روند نمایشگاه‌های قرآنی در کشورهای جهان نشان می‌دهد که این کشورها نمایشگاه مشابه نمایشگاه بین‌المللی قرآن کشورمان ندارند و تنها به برگزاری نمایشگاه‌های داخلی اکتفا می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نگاهی به روند نمایشگاه‌های بین‌المللی قرآن در کشورهای عربی و غیرعربی نشان می‌دهد که این کشورها نمایشگاه مشابه نمایشگاه بین‌المللی قرآن کشورمان ندارند و تنها به برگزاری نمایشگاه‌های داخلی قرآن اهتمام می‌ورزند.
نمایشگاه‌های داخلی این کشورها که حول محور قرآن برگزار می‌شود، نیز اغلب شامل نمایشگاه‌های هنری تابلوهای قرآنی، نمایش نسخ خطی قرآن و یا نمایشگاه‌های مربوط به اعجاز علمی قرآن و سنت است، در گزارش ذیل نگاهی به این نمایشگاه‌ها خواهیم داشت.
برگزاری نمایشگاه نسخ خطی قرآن‌کریم در الجزایر
نمایشگاه نسخ خطی قرآن‌کریم الجزایر ۲۷ اسفندماه سال گذشته به مناسبت هفته فرهنگی استان «تندوف» این کشور در شهر «معسکر» آغاز شد و تا یک هفته ادامه داشت.
در این نمایشگاه بیش از 60 نسخه خطی اسلامی از قبیل نسخ قرآن کریم، آثار فقهی، تفسیر کلام‌الله مجید و سیره نبوی(ص) در معرض دید عموم قرار گرفت.
این نسخه‌ها که برخی از آن‌ها بیش از سه قرن قدمت داشت، از میراث فرهنگی استان «تندوف» الجزایر بود و پیش‌تر در کتابخانه ملی این کشور مرمت شده بود.
فروردین 92 و نمایشگاه نسخ خطی قرآن در مسکو
نمایشگاه نسخ خطی قرآن کریم فروردین‌ماه سال 92 در محل دانشگاه اسلامی مسکو برگزار شد و در آن ده‌ها نسخه خطی قرآن کریم به خط عثمانی و کوفی سمرقند به نمایش گذاشته شد.
در آبان‌ماه سال 87 نیز نمایشگاه نسخه‌های قدیمی و دستنویس قرآن در کتابخانه مرکزی «نیژنی نووگوراد» روسیه گشایش یافت که آثار به نمایش درآمده در آن توسط بنیاد دست نوشته‌های انستیتو تاریخ، باستان‌شناسی و مردم‌شناسی مرکز علمی آکادمی علوم روسیه در «داغستان» گردآوری شده بود.
پیش از برگزاری این نمایشگاه هیچ‌گاه نسخه‌های قرآن که در بین آن‌ها دست‌نوشته‌های بسیاری وجود داشت، از انستیتوی مرکز علمی آکادمی علوم روسیه خارج نشده بود و برپایی چنین نمایشگاهی برای نخستین‌بار، رویدادی ارزشمند محسوب می‌شد.
بغداد، نجف و کربلا؛ میزبان نمایشگاه‌های قرآن عراق
تاکنون نمایشگاه‌های قرآنی مختلفی در عراق برگزار شده است و شهرهایی همچون بغداد، نجف و کربلا این نمایشگاه‌ها را که عتبات مقدس عراق در برگزاری آن همکاری داشته‌اند، میزبانی کرده‌اند.
عرضه قرآنهای خطی در نمایشگاه نسخ نفیس بغداد
اول اردیبهشتماه امسال بود که مجموعه‌ای از قرآنهای خطی در نخستین نمایشگاه سالانه نسخ خطی نفیس وزارت گردشگری و آثار باستانی عراق در «بغداد» به نمایش درآمد.
این نمایشگاه در مقر انجمن کل آثار باستانی و میراث عراق در منطقه «العلاوی» واقع در مرکز بغداد برگزار شد و چهارم اردیبهشت، به کار خود پایان داد.
در این نمایشگاه قرآنهای خطی، کتاب‌های مختلف و نقاشی‌های نادری که متعلق به قرن یازدهم هجری بود، در معرض دید عموم قرار گرفت.
پس از این نمایشگاه وزارت گردشگری عراق تصمیم گرفت که یکی از ساختمان‌های بزرگ این کشور را به مرکز نسخ خطی تبدیل و در آن نمایشگاه دائمی نسخ خطی دایر کند.
دومین نمایشگاه قرآنهای خطی در نجف
کمیته برگزاری دومین جشنواره بین‌المللی «غدیر» نجف هشتم آبان‌ماه 92 دومین نمایشگاه نسخه‌های خطی قرآن کریم را در آستان مقدس امام علی(ع) برگزار کرد، این نمایشگاه تا سه روز ادامه داشت و در آن قرآنهای خطی متعلق به قرن اول تا چهاردهم هجری به نمایش درآمد.
مجموعه‌ای از قرآنهای نفیس و خطی و قرآن‌هایی مزین به تذهیب، مصحف منسوب به امام علی(ع) که در سال 40 هجری کتابت شد، دو دانه برنج که روی آن سوره «اخلاص» و «قدر» نوشته شده بود، نسخه‌های قرآن در اندازه‌های کوچک و قرآن‌هایی با اشکال متنوع از آثار عرضه‌شده در این نمایشگاه بود.
نسخه‌هایی از قرآنهای خطی که براساس زمان و قدمت تاریخی از قرن اول تا چهاردهم هجری فهرست‌بندی و تقسیم‌بندی شده‌اند، نیز در نمایشگاه نجف عرضه شد.
نمایشگاه قرآن کریم کربلا
این نمایشگاه اواخر اردیبهشتماه امسال با همکاری دارالقرآن آستان مقدس حسینی و در راستای فعالیت‌های جشنواره «نور وحی و رسالت» در منطقه «بین الحرمین» کربلای معلی برگزار شد و شعار آن «باید قرآن را احیا کنیم» بود.
در این نمایشگاه تابلوهای منعکس‌کننده فعالیت‌های قرآنی دارالقرآن آستان حسینی، نسخه‌های از قرآن کریم، آثار مکتوب قرآنی، کتب تفسیر و لوح‌های فشرده مشهورترین قاریان جهان اسلام عرضه شد.
نمایش عکسهایی از کهنترین قرآنهای خطی جهان اسلام در یمن
کشور یمن نیز به نوبه خود در برگزاری نمایشگاه‌های قرآنی فعالیت‌هایی را انجام داده است که از آن جمله می‌توان به نمایشگاه دائمی عکسهایی از کهنترین نسخ خطی قرآن جهان اسلام اشاره کرد که بهمن‌ماه سال گذشته با همکاری وزارت فرهنگ یمن در مرکز نسخ خطی شهر «صنعاء»، پایتخت این کشور برگزار شد.
در این نمایشگاه، قدیمی‌ترین تصاویر قرآنهای خطی در جهان اسلام و عکسهایی از مشهورترین مصنفان یمنی از جمله همدانی، نشوان الحمیری و خزرجی به نمایش درآمد.
آثار به نمایش درآمده در نمایشگاه دائما به‌روز می‌شد و برگزارکنندگان آن با جایگزینی آثار جدید سعی داشتند پژوهشگران را بیش از پیش به تحقیق و پژوهش درباره میراث اسلامی و نشر آن تشویق کنند.
در این نمایشگاه سمینارها و نشست‌هایی به‌منظور تعامل بین پژوهشگران و انتقال تجربیات آنان در زمینه میراث اسلامی برگزار شد.
99 قرآن دستنویس در نمایشگاه «میراث مقدس» ترکیه
رمضان سال گذشته بود که 99 قرآن دستنویس و کمیاب به مناسبت ماه مبارک رمضان در نمایشگاهی با نام «میراث مقدس ترکیه» در این کشور به نمایش درآمد.
وزارت اوقاف و امور مذهبی ترکیه این نمایشگاه را به مناسبت لیالی قدر و ایام ماه مبارک رمضان برگزار کرد و قدمت برخی آثار به نمایش درآمده در آن بیش از هزار سال تخمین زده شد.
این قرآنهای دستنویس توسط خطاطان صاحب‌نام عربستانی، ایرانی، عراقی و همچنین خوشنویسانی از سرزمین‌های شام، ترکیه و آفریقا کتابت شده بود.
در این نمایشگاه، قرآنهای خطی با خطوط و اندازه‌های مختلف عرضه شد و قرآن‌هایی در ابعاد 3 سانتی‌‌متر تا یک متر تعجب و تحسین بازدیدکنندگان را برانگیخت.
«تمدن اسلامی و قرآن کریم»؛ نمایشگاهی متفاوت در امارات
«تمدن اسلامی و قرآن کریم» نام نمایشگاهی هنری قرآنی بود که از نهم تا یازدهم اسفندماه سال گذشته در شهر «دبی» امارات برگزار شد و در آن عظمت تمدن اسلامی از طریق آثار هنری اسلامی به‌ویژه خوشنویسی و عکس به نمایش در آمد.
همچنین طویل‌ترین قرآن خطی، کوچک‌ترین قرآنهای جهان نسخ خطی اسلامی که در کتاب رکوردهای جهان(گینس) ثبت شده‌اند و نیز آیات خوشنویسی‌شده برای معرفی سیمای حقیقی اسلام در این نمایشگاه در معرض دید عموم قرار گرفت.
این نمایشگاه همچنین بر خوشنویسی اسلامی به عنوان یک هنر اصیل و معرف میراث و فرهنگ اسلامی تمرکز داشت و قدیمی‌ترین قرآن جهان، گران‌ترین قرآن جهان، قرآن 1100 ساله، نسخه‌های خطی قرآن، آثار باستانی اسلامی، قرآنهای نوشته‌شده با طلا، نقره، سنگ‌های قیمتی، قرآن چرمی و ترجمه‌های قرآن به 23 زبان مختلف نیز از دیگر آثاری بود که در این نمایشگاه عرضه شد.
«متون قرآنی در گذر زمان»؛ نمایشگاه دبی در رمضان سال 91
رمضان دو سال پیش(مردادماه 91) نمایشگاهی با عنوان «متون قرآنی در گذر زمان» در دبی برگزار شد که سبک‌های مختلف قرآن‌نویسی در طول تاریخ را به علاقمندان معرفی کرد.
این نمایشگاه 6 بخش داشت و در آن نسخه‌های خطی قرآن به خط کوفی همراه با نسخه‌های ترکی و فارسی کلام‌الله مجید به نمایش درآمد.
یکی از برجسته‌ترین آثار به نمایش درآمده در نمایشگاه دبی نسخه‌ای هزارساله از قرآن مجید بود که توسط «ابن البواب»، از خطاطان برجسته ایران‌زمین کتابت شده و در موزه «چستر بیتی» شهر «دوبلین» ایرلند قرار داشت.
همکاری ایکنا در برگزاری نمایشگاه قرآن کریم در مالزی
این نمایشگاه از ۲۰ مردادماه تا یکم شهریورماه سال 90، با همکاری انجمن هنری ایران- مالزی، انجمن هسته علمی قرآن کریم و خبرگزاری ایکنا در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی شهر «کوالالامپور» برگزار شد.
رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در مالزی نیز در برگزاری این نمایشگاه همکاری داشت و هنرمندان ایرانی و مالزیایی نیز در آن حضور یافتند.
در این نمایشگاه آثار هنرمندان ایرانی در رشته‌های خوشنویسی و تذهیب، معرق سنگ، معرق چوب، نقش برجسته‌های قرآنی روی فیروزه و سنگ‌های قیمتی و نقوش اسلامی روی سفال به نمایش گذاشته شد.
عرضه نرم‌افزارهای قرآنی و نمایش مصحف‌های نفیس قرآن کریم نیز از بخش‌های دیگر این نمایشگاه بود.
فعالیت کم‌رنگ عربستان در برگزاری نمایشگاه قرآن
بررسی‌ها نشان می‌دهد که عربستان نمایشگاه قرآنی مطرحی ندارد و در طول سال تنها نمایشگاه‌هایی به صورت پراکنده در شهرها و مناطق مختلف برگزار می‌کند.
ریاض از جمله شهرهایی است که نمایشگاه قرآن در آن برگزار می‌شود و این شهر تاکنون برگزاری چندین دوره از این نمایشگاه‌ها را در مناطق مختلف شاهد بوده که از آن جمله نمایشگاه قرآن دبیرستان «ابن کثیر» است.
این نمایشگاه بهمن‌ماه سال گذشته در دبیرستان «ابن کثیر» در شمال ریاض برگزار شد و انجمن علمی قرآن و علوم قرآن «تبیان» عربستان در آن شرکت کرد.
عرضه قرآن خطی از ایران در نمایشگاه بحرین
این نمایشگاه 7 آگوست سال 2010(16 مرداد سال 89) با عنوان «قرآن؛ شیوه اخلاق» در منطقه نعیم برگزار شد و بخش‌های مختلفی از جمله «اعجاز قرآن» و «قرآنهای قدیمی» و بخش «مواد غذایی قرآنی» داشت.
این نمایشگاه با برنامه‌های مختلفی از جمله مسابقات حفظ قرآن ویژه کودکان و بزرگسالان همراه بود و عرضه قرآنهای خطی و قرآنی متعلق به 600 سال پیش در بخش قرآنهای قدیمی نمایشگاه با استقبال بازدیدکنندگان مواجه شد.
در این نمایشگاه قرآنهای خطی و تاریخی که از مناطق مختلف جهان از جمله سوریه، بلغارستان، چین، جمهوری اسلامی ایران و جیبوتی جمع‌آوری شده بود، در معرض دید عموم قرار گرفت.
