بازدید از مسجد ذوقبلتین 24 ساعته شد

به گزارش ایکنا به نقل از zahraa.mr، ملک سلمان بن عبدالعزیز، با صدور حکمی اعلام کرد مسجد ذوقبلتین در مدینه منوره به صورت ۲۴ ساعته باز بماند.

هدف از این اقدام، فراهم کردن امکان انجام فرایض دینی توسط بازدیدکنندگان و نمازگزاران در هر ساعت از شبانه‌روز، در فضایی معنوی همراه با ارائه خدمات جامع به مراجعه‌کنندگان اعلام شده است.

این تصمیم در چارچوب ارتقای تجربه بازدیدکنندگان از مساجد تاریخی، به‌ویژه مساجدی با نمادهای مذهبی عمیق مانند مسجد ذوقبلتین یا دو قبله، اتخاذ شده است.

در همین راستا، عبداللطیف بن عبدالعزیز آل الشیخ، وزیر امور اسلامی، دعوت و ارشاد عربستان تأکید کرد که بازگشایی مسجد به صورت شبانه‌روزی نشان دهنده تعهد حکومت به خدمت‌رسانی به زائران و تسهیل عبادت آنها در همه زمان‌ها است.

وی خاطرنشان کرد که این تصمیم در راستای چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی است که هدف آن افزایش خدمات در اماکن مقدس و مساجد تاریخی است. او همچنین خاطرنشان کرد که این وزارتخانه به طور مداوم در تلاش است تا پروژه‌های توسعه و صیانت مساجد تاریخی را اجرا کند تا آنها همچنان شاهدی بر عظمت میراث اسلامی باشند.

راز نام مسجد دو قبله و اهمیت تاریخی آن

مسجد ذوقبلتین با یک رویداد محوری در تاریخ اسلام مرتبط است، زیرا شاهد تغییر قبله مسلمانان از مسجدالاقصی به کعبه بود. 

مسجد قِبْلَتَیْن یا ذوقبلتین مسجدی است در مدینه که با نزول آیه ۱۴۴ سوره بقره دستور تغییر قبله از مسجدالاقصی به کعبه در آن بر پیامبر اسلام إعلان شد. آخرین تجدید بنای آن در سال ۱۴۰۸ق به پایان رسید.

جریان تغییر قبله

پیامبر در شانزدهمین یا هفدهمین ماه از هجرت، در میان قبیله بنی سلمه به نماز ایستاد. آن حضرت به‌ویژه شب‌ها از خداوند می‌خواست تا مسلمانان را از سرزنش یهودیان برهاند. به روایتی در روز دوشنبه نیمه ماه رجب در نماز ظهر آیات تغییر قبله بر پیامبر نازل شد. 

در یکی از این آیات خطاب به پیامبر آمده است: «نگریستنت را به اطراف آسمان می‌بینیم تو را به سوی قبله‌ای که می‌پسندی می‌گردانیم پس روی به جانب مسجد الحرام کن».(سوره بقره آیه 144). 

پیامبر(ص)، هنگام نزول این آیات در حالی که دو رکعت از نماز ظهر را به سمت بیت‌المقدس خوانده بود، دو رکعت نماز باقیمانده ظهر را به سوی مسجد الحرام اقامه کرد. به این سبب، این مسجد به ذوقبلتین مشهور شد؛ زیرا یک نماز را به دو قبله خواندند.

اگر قبله تغییر نمی‌یافت زبان مخالفان بر روی مسلمانان باز می‌شد. از یک طرف یهود انتقاد می‌کرد که ما در «تورات» خوانده‌ایم نشانه این پیامبر، نماز خواندن به دو قبله است و این علامت در او نیست و از سوی دیگر مشرکان ایراد می‌کردند که او برای احیای آئین ابراهیم آمده است چرا خانه کعبه را که نخستین خانه توحید است فراموش کرده است. در این جا تغییر قبله زبان هر دو را بست.

تعیین قبله به سمت مسجدالحرام از معجزات پیامبر است که بدون اعمال قواعد هندسی و یا در دست داشتن منابع طول و عرض جغرافیایی آن را در نهایت دقت تعیین کرد و به سوی کعبه ایستاد و فرمود: «مِحْرَابِی عَلِی الْمِیزَابِ: محراب من به سمت ناودان کعبه است.»

نقل شده است پیامبر(ص) به همراه تعدادی از صحابه به میان قبیله بنی‌سلمه رفت تا با اُم‌ّبِشر دختر براء بن معرور ملاقات کند. ام‌بشر غذایی برایشان آماده کرد. پس از خوردن غذا به همراه صحابه به نماز مشغول شدند. در میانه نماز، آیه قبله نازل شد و پیامبر و اصحاب، روی خود را به سمت کعبه برگرداندند.

قرآن کریم در سوره بقره، آیه‌های ۱۴۲ تا ۱۵۰ و نیز آیه ۱۷۷ در مورد تغییر قبله سخن گفته است.

ساختن مسجد

در محلی که نماز به سمت دو قبله در آن اقامه شد، مسجدی ساختند که مسجد قبلتین نامیده شد. این مسجد در شمال غربی مدینه، حدود ۳ کیلومتری مسجد النبی، غرب مسجد فتح، نزدیک چاه رُومَة و در منطقه عقیق واقع است. مسجد قبلتین در میان قبیله بنی‌سلمه قرار گرفته بود و به مسجد بنی‌سلمه نیز شهرت یافت.

این مسجد که در سال ۲ هجری قمری بنا شده بود، در طول قرن‌ها به دفعات مورد بازسازی قرار گرفته است.

آخرین تجدید بنا

آخرین تجدید بنای مسجد قبلتین همراه توسعه، به دستور فهد بن عبد العزیز (درگذشت: ۱۴۲۶ق) در زمینی به مساحت ۳۹۲۰ متر مربع صورت گرفت که ساخت آن در سال ۱۴۰۸ق پایان یافت. زمین مسجد مثلث است با اضلاع ۸۳ متر بهر خیابان اصلی، ۹۵ متر ضلع جنوبی و ۸۲ متر در غرب. سالنی با دو گنبد در مساحت ۱۱۹۰ متر ویژه نمازگزاران است و رواقی به مساحت ۴۰۰ متر به بانوان اختصاص دارد. مسجد دارای دو گلدسته به ارتفاع چهل متر است. مقابل مسجد، قبرستانی است که برخی به آن قبرستان بنی سلمه می‌گویند.

به همین دلیل، مسجد قبلتین همچنان یکی از برجسته‌ترین بناهای مذهبی و تاریخی در مدینه است و مقصدی معنوی برای بازدیدکنندگان از سراسر جهان محسوب می‌شود.