کد خبر: 3345656
تاریخ انتشار : ۲۷ مرداد ۱۳۹۴ - ۱۲:۴۴

قرآن‌های نفیسی که بانوی قجری کتابت کرد/ معرفی مصحف نفیس قرن 19

گروه ادب: ام‌سلمه، دختر فتحعلی‌شاه قاجار قرآن‌های نفیسی کتابت کرده است و به دلیل ارادتی که به خاندان عصمت و طهارت(ع) داشت، بیشتر آثارش را وقف عتبات عالیات کرد.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، مخزن سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در میان نسخ ارزشمند قرآنی، دارای نسخه‌ای نفیس از قرآن است که توسط ام‌سلمه، دختر فتحعلی شاه قاجار کتابت شده است.

این قرآن 180 سال پیش به نگارش درآمده و به نسخ ریز و خفی است که خط نسخ آن نسخ ممتاز بوده و استادانه کتابت شده است؛ چرا که وی در خط نسخ کتابت خفی و جلی و شکسته خفی دست توانایی داشته است، به طوری که می‌توان وی را در رده خوشنویسان مطرح قرن سیزدهم قرار گرفت.

شیوه و اسلوب تذهیب و کتاب‌آرایی که در این قرآن به کار رفته، به شیوه مکتب شیراز بوده و می‌گویند که کار کتاب‌آرایی قطع رقعی قرآنش نیز کار ام‌سلمه بوده است.

این قرآن کامل است و در مخزن نسخ خطی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نگهداری می‌شود و از وی تاکنون آثار متعددی به جای مانده است که در کتابخانه‌ها و موزه‌هایی چون کتابخانه و موزه ملی ملک، موزه آستان قدس رضوی، کاخ موزه گلستان و ... قرار گرفته‌اند.

از نمونه آثار وی می‌توان به این موارد اشاره کرد:

1. یک رقعه از مرقع به خط نسخ با رقم و تاریخ «نمقت بنت شه ام السلمه» 1240 در کتابخانه کاخ موزه گلستان

2. یک قطعه نسخ کتابت از مرقع شماره 12 کتابخانه آستان قدس رضوی با رقم و تاریخ «نمقت بنت خاقان فتحعلی‌شاه سلمه، سنه 1255»

3. یک قطعه نسخ به تاریخ رمضان 1295 در کتابخانه ملک.

4. یک نسخه قرآن نیم ورقی جلد روغنی در کتابخانه کاخ موزه گلستان.

5. تعقیبات نماز با قطع نیم ربعی، جلد روغنی به خط نسخ با تاریخ 1245 در همان کتابخانه.

6. یک نسخه سور و ادعیه به قطع نیم ربعی، جلد روغنی به خط نسخ با تاریخ 1238 در همان کتابخانه.

7. یک نسخه دعای صباح به قطع نیم ربعی، جلد روغنی با تزئینات کتابت به خط نسخ و تاریخ شعبان 1238 در همان کتابخانه.

8. دعای کمیل به قطع وزیری کوچک، جلد روغنی و تزئینات با خط نسخ کتابت و شکسته به تاریخ رمضان 1205 در همان کتابخانه.

9. یک رقعه نسخ کتابت با تاریخ 1248 در مجموعه حاج حسین آقانخجوانی.

10. دعای صباح نیم ربعی، جلد روغنی، عالی سرلوح مرصع و حاشیه مذهب به قلم زرد الوان.

11. قرآنی نفیس با نگارش به شیوه عالی، مذهب مرصع، نسخ کتابت خفی عالی، رقاع کتابت عالی، موجود در کتابخانه ملی.

ام‌سلمه، مشهور به گلین خانم، یکی از برجسته‌ترین دختران دوره قاجار بود؛ شعر می‌سرود، در تذهیب مهارت داشت و خط را بسیار خوب می‌نوشت. وی خوشنویسی را نزد اساتیدی چون زین‌العابدین اصفهانی و حاج علی‌آقا، پسر میرزا علی محمدخان نظام‌الدوله، فرا گرفت.

وی به علت نزدیکی کرمانشاه به عتبات عالیات، اکثر نوشته‌های خود را وقف آستان ائمه(ع) در آن دیار کرده است.

یادآور می‌شود، ام‌سلمه مشهور به گلین خانم دختر فتحعلی‌شاه قاجار، خواهر شاهزاده محمدعلی میرزاست و شوهرش عموزاده‌اش، زین‌العابدین خان، پسر حسینقلی خان، برادر فتحعلی شاه بود.

captcha