استفاده از نمادها برای دفع چشم زخم، مبنای شرعی ندارد
گروه اجتماعی-رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی نمایندگی اصفهان گفت: راهکار دفع چشم زخم، دعا، صدقه دادن و توکل بر خداست و اموری نظیر مالیدن خون حیوانات به اشیاء و یا استفاده از برخی علامت‌ها مبنای شرعی و مستند ندارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد علیجانی، رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی نمایندگی اصفهان در گفت‌و‌گو با ایکنا از اصفهان اظهار کرد: در خصوص واقعیت داشتن چشم زخم، به آیات پایانی سوره قلم استناد می‌شودکه خداوند می‌فرماید:«وَ إِن يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ وَ مَا هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِّلْعَالَمِينَ: نزديك است كه كافران هنگامي كه آيات قرآن را مي‌شنوند، تو را با چشمان خود هلاک کنند و می‌گویند او دیوانه است، در حالی که قرآن جز مایه بیداری برای جهانیان نیست».
وی افزود: در صدر اسلام، قبیله بنی اسد به بد چشمی مشهور بودند و چشمشان اثرات به خصوصی در اشیاء می‌نهاد، بنابراین تصمیم گرفتند که با چشم خویش به پیامبر(ص) صدمه و زیان برسانند که شأن نزول آیه «و ان یکاد» به دلیل این قضیه بوده است.
وی ادامه داد: علاوه بر این، آیه 67 سوره یوسف نیز در این خصوص مورد توجه است که طبق آن حضرت یعقوب برای اینکه به فرزندانش رشک نبرند و چشم زخم نخورند، به آنها گفت:«ای فرزندانم! از یک در داخل نشوید و از درهای گوناگون وارد شوید».
حجت‌الاسلام علیجانی خاطرنشان کرد: امیرالمؤمنین(ع) در روایتی می‌فرماید:«چشم زخم حق است و توسل به دعا برای دفع آن نیز حق است». پیامبر(ص) نیز می‌فرمایند:«چشم زخم حقیقت دارد، تا آنجا که قله کوه را فرود آورد». علامه طباطبایی(ره) در جلد 19 تفسیر المیزان، ذیل آیه «و ان یکاد» آورده‌اند که:«دلیلی ندارد چشم زخم را انکار کنیم و بگوییم عقیده‌ای خرافی است». از امام صادق(ع) روایت شده که:«چشم زخم حق بوده و گاهی ممکن است باعث مرگ شود. بسیاری از مردگان به خاطر چشم زخم شور چشم‌ها به دیار قبر رفتند».
وی با اشاره به راهکارهای دفع چشم زخم گفت: از امام صادق(ع) روایت شده است که:«هر گاه بخواهید با هیئتی آراسته و چشمگیر از خانه بیرون روید، معوذتین(سوره‌های فلق و ناس) را بخوانید تا چشمی در شما اثر نکند».
تنها با دعا و توکل بر خدا می‌توان با چشم زخم مقابله کرد
رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی نمایندگی اصفهان خاطر نشان کرد: در واقع چشم زخم ناشی از امواجی است که از چشم اشخاص صادر شده و نتیجه کنش ویژه‌ای است که در پیرامون او پدید می‌آید. این پدیده بیشتر به دلیل حسادت ناروا و چه بسا ناخودآگاه ایجاد می‌شود که در بعضی شدت دارد و در برخی خفیف است. این تشعشعات سمی چیزی شبیه امواج الکتریسیته می‌باشد که در شخصی که دچار برق گرفتگی می‌شود، تأثیر آنی دارد و طبیعی و عادی محسوب می‌شود؛ البته علت اصلی و ابعاد و ویژگی‌های آن از نظر علم ناشناخته مانده است و جز با دعا، صدقه و توکل بر خدا، امکان مقابله با آن وجود ندارد.
وی اضافه کرد: هر گاه از چشم زخم دیگران ترسیدید یا به چیزی با شگفتی نگاه کردید، در این حالت با گفتن ذکر شریف «ما شاء الله و لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم»، خود یا دیگری را از آثار چشم زخم محافظت کنید. در حاشیه کتاب مفاتیح‌الجنان روایتی از پیامبر اکرم وارد شده که:«دانه و برگ اسفند دردهای بسیاری را درمان کرده و ریشه و شاخه آن، غم و سحر را برطرف می‌کند».
حجت‌الاسلام علیجانی تصریح کرد: استفاده از علامات و نمادها برای دفع چشم زخم مبنای روایی ندارد و می‌توان گفت چون مردم با این قضیه درگیر بودند، استفاده از آنها به صورت خرافی جلوه‌گر شده که در میان اقوام و فرهنگ‌های مختلف، متفاوت است. روزی جبرائیل خدمت پیامبر اکرم(ص) رسید و ایشان را ناراحت دید، علت را جویا شد، حضرت فرمود به خاطر بیماری حسن و حسین(ع) که چشم خورده و مریض شده‌اند، محزونم. جبرائیل گفت چشم زخم حق است، برای درمان و دفع آن، سوره‌های معوذتین را بخوانید و همچنین به دعایی اشاره کرد که در جلد 92 بحارالانوار، صفحه 132 آمده است.
وی در رابطه با اینکه آیا اموری نظیر شکستن تخم مرغ زیر چرخ خودرو، قربانی کردن و مالیدن خون به خودرو مبنای شرعی دارد یا خیر، افزود: اگر چه چشم زخم وجود دارد، ولی انسان نباید به دام خرافات بیفتد و به امور عوامانه سوق پیدا کند. در خصوص تخم مرغ شکستن، مدرکی در منابع دینی وجود ندارد. این قبیل کارها، اسراف‌گونه بوده و با تعالیم و فرهنگ دینی و عقل نیز فاصله دارد، پناه بردن به برخی امور خرافی برای دفع چشم زخم موجب توهین به دین و خلاف شرع است؛ ولی در خصوص قربانی کردن و صدقه دادن، روایت شده که ریختن خون حیوانات یا صدقه دادن و یا اطعام مؤمنان، امری مطلوب و محبوب خداست و در بعضی از روایات آمده که هر صدقه‌ای موجب دفع بلا خواهد بود؛ اما مالیدن خون و رفتارهای عوامانه‌ای نظیر آن غیر مستند است که مشابه آن در دوران جاهلیت انجام می‌شد، به این صورت که بعد از قربانی کردن، خون آن را به منظور تقرب، به بت‌ها می‌مالیدند و چه بسا از آنجا که موجب گسترش نجاسات می‌شود، امری نادرست به حساب می‌آید.
انتهای پیام
