انتظار مردم از مسئولان در سانحه سقوط هواپیما

سحرگاه چهارشنبه، 18 دی‌ماه، سقوط یک هواپیمای مسافربری اوکراینی با 179 مسافر، در نزدیکی تهران، فضای کشور را متأثر کرد؛ آن هم در هفته‌ای که شهادت سردار رشید اسلام و ایران، سپهبد حاج قاسم سلیمانی و همراهان ایشان و نیز جان‌باختن تعدادی از هم‌وطنان کرمانی در مراسم تشییع شهید عالیقدر، بیش از حد تحمل، بر دل‌های ایرانیان داغ نهاده بود. خیلی زود مشخص شد که همه سرنشینان این پرواز، که 140 نفر آن‌ها ایرانی و عموماً دانشجویان نخبه میهن عزیزمان بودند، جان خود را از دست داده‌اند.

ساعاتی پس از این حادثه، دستگاه رسانه‌ای دولت‌های غربی، خبر این فاجعه را به سوژه اصلی رسانه‌های خود تبدیل کردند، به خصوص دستگاه رسانه‌ای دولت تروریست آمریکا و نیز دولت بریتانیا، که آثار خون شهدای مقاومت بر دستانشان تازگی دارد، نخست این خط خبری را دنبال کردند که حضور این تعداد از دانشجوی نخبه در پرواز که قصد مهاجرت داشته‌اند، نشان از اوضاع سیاسی و اقتصادی نابسامان ایران دارد. این رسانه‌ها در ادامه و با توجه به اطلاعاتی که به اعتراف خودشان، نهادهای امنیتی دولت آمریکا در اختیارشان قرار داده بود، از احتمال نقش شلیک پدافندی در سقوط هواپیما سخن به میان آوردند. خطی رسانه‌ای که به مرور فربه و فربه‌تر شد تا آنجا که نخست‌وزیر کانادا با برگزاری نشست خبری رسمی، درباره مفروضات و اطلاعات خود از این سانحه سخن گفت.

حال، همه امید دارند مسببان و عاملان این سلسله بی‌تدبیری‌ها مورد سؤال و مؤاخذه قرار گیرند تا ضمن عدم تکرار چنین حوادثی، وحدت بزرگی که به برکت خون شهید سلیمانی در جامعه ایجاد شده است، مورد خدشه قرار نگیرد

اما نکته حائز اهمیت این است که فضای رسانه‌ای و نیز فضای غالب بر فضای مجازی کشورمان، صرف جریان‌سازی دستگاه رسانه‌ای دولت‌های غربی و پروپاگاندای تبلیغاتی آن‌ها، مرعوب و منکوب ادعای آن‌ها نشدند و آگاهانه یا ناآگاهانه، مستقیم یا غیرمستقیم، از محتوای فرمایش دو آیه قرآن کریم تبعیت کردند و نشان دادند که هسته‌های سواد رسانه‌ای در میان عامه مردم، در حال تقویت است.

نخستین آیه مورد بحث، آیه ششم سوره حجرات است که می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا‌الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا؛ ای کسانی که ایمان آوردید، اگر فاسقی برایتان خبری آورد، به دقت تحقیق و تبیین کنید»، یکی از مصادیق فاسق در این آیه، سیاستمداران آمریکایی، انگلیسی و دستگاه‌های رسانه‌ای وابسته به آن‌ها هستند که در سالیان اخیر، فسق علنی خود را با نسبت دادن دروغ‌های آشکار به مردم و حکومت ایران و جبهه مقاومت در سراسر منطقه نشان داده‌اند. دستگاه‌های رسانه‌ای که از لفظ «شهادت» و حتی «ترور» برای سردار سلیمانی خودداری کردند و پنج سال در برابر جنایات آشکار سعودی در یمن و نیز جنایات مداوم صهیونیست‌ها در فلسطین اشغالی، هیچ واکنشی از خود بروز ندادند، مصداق این فسق هستند؛ لذا بسیاری از کاربران فضای مجازی، که شاید چندان هم با ادبیات دینی آشنا نباشند با توئیت کردن جملاتی با مضمون «به دستگاه رسانه‌ای آمریکا اعتماد نداریم»، بار دیگر برچسب فسق و بی‌اعتمادی را بر پیشانی دولت آمریکا چسباندند.

دومین آیه مورد نظر، آیه 36 سوره اسراء است که می‌فرماید: «وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ‌السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا؛ هرگز از آنچه بدان علم نداری، تبعیت نکن چراکه گوش و چشم و دل، همگی در برابر آنچه می‌شنوند مسئول‌اند»، محتوای این آیه شریفه نیز تا حد زیادی، آگاهانه یا ناآگاهانه، مستقیم یا غیرمستقیم از سوی فضای رسانه‌ای کشور و فعالان مجازی مورد توجه قرار گرفت و به ادعای خبرنگاران، چه داخلی و چه خارجی، که هرکدام براساس منافع شخصی و جهت‌گیری‌های ایدئولوژیک خود به تحلیل‌هایی فراتر از حوزه تخصصی و دانشی خود می‌پرداختند، بسنده نکردند و روشن شدن حقیقت را به کمیته رسمی تحقیق سانحه (که متشکل از کارشناسان ایرانی و کانادایی بود) ارجاع دادند.

اما درست در همین روزها که مردم با سلایق فکری مختلف، در برابر جریان‌های رسانه‌ای غربی، مقاومت فکری و استدلالی نشان دادند و سعی کردند مستقل از هیاهوی رسانه‌ای و تبلیغاتی دشمن، تصمیم بگیرند، بار دیگر آتش بی‌‌تدبیری بر خرمن سرمایه‌ اجتماعی انداخته شد چراکه اشتباه و اتفاق، بخشی از ذات نظامی‌گری آن هم در شرایط تهدید دشمن است اما عدم شناسایی به موقع علت حادثه و در ادامه، اصرار بر پنهان‌کاری، با ذات اطلاع‌رسانی و صداقت با مردم، در تضاد است. به ویژه اینکه مردم کشورمان در روزهای اخیر همواره چشم به رسانه‌ها و سخنگویان رسمی نهادهای داخلی داشتند و در بسیاری از بمباران خبری فیک‌نیوزها منتظر اعلام رسمی پیام از سوی مسئولان بودند.

حال، همه امید دارند مسببان و عاملان این سلسله بی‌تدبیری‌ها مورد سؤال و مؤاخذه قرار گیرند تا ضمن عدم تکرار چنین حوادثی، وحدت بزرگی که به برکت خون شهید سلیمانی در جامعه ایجاد شده است، مورد خدشه قرار نگیرد.

انتظار همه مردم این ‌است که هر گونه اشتباه به مدد تکنولوژی، امکانات و تجهیزات فراوان به حداقل برسد، که مرگ 179 مسافر در قالب یک خطای انسانی قابل فهم و درک نیست.