فیلم | عماد افروغ: کرونا را فرصتی برای مسافرت به درون بدانیم

 
عماد افروغ، استاد دانشگاه و جامعه‌شناس، در تبریک نوروزی که به ایکنا ارائه داده است، بیماری کرونا را مانند هر مسئله‌ دیگری پدیده‌ای لایه‌مند دانست و گفت: لایه‌مندی بدین معناست که این بیماری فقط یک سطح طبیعی ندارد و وجوه مختلفی در آن دیده می‌شود و یک وجه اجتماعی نیز دارد؛ وجه اجتماعی این مسائل در کشور ما سابقه داشته است. در حوادث سیل، زلزله، دفاع مقدس، انقلاب اسلامی و ... لایه‌های زیرین هویت ما ایرانیان، که حکایت از یگانگی و همبستگی اجتماعی دارد، یک بار دیگر متبلور می‌شود و این بار نیز شاهد این مورد هستیم.

وی اظهار کرد: شاهدیم که وفاق عمومی و ملی و حتی جهانی برای مبارزه با این بیماری شکل گرفته که مبارک و جلوه‌ای از صحرای محشر است... چراکه در صحرای محشر نیز هیچ اعتباری وجود ندارد؛ اعتباریات همه از حیّز انتفاع ساقط هستند. چه زن باشیم و چه مرد؛ چه سفیدپوست و چه رنگین‌پوست؛ چه فقیر و چه غنی. اینها در واقع جلوه‌هایی هستند از  حادثه‌ای که روزی ما با آن روبه‌رو خواهیم شد و حتی می‌تواند حکایت از جلوه‌ای از جهانی شدن باشد (که اینجا قصد ندارم وارد این تفاسیر غلط و القایی این مقوله شوم).

افروغ افزود: همچنین این پدیده وجه ما بعدالطبیعی دارد و آن اینکه انسان را به یاد خدا می‌اندازد. می‌توان اینگونه گفت که یک بار دیگر عظمت خدا به رخ کشیده و عجز بشر فریاد زده شد؛ دعا و نیایش به سوی درگاه الهی احیا شد. مقداری برای بازگشت و رجعت ما به فطرتمان و فهم خود واقعی‌مان مجال پیدا کردیم و این را نباید نادیده بگیریم و کم‌بها ببینیم. همچنین این تهدید فرصتی برای تأمل، کشف خود و خودشناسی و خودسازی، سیر و سلوک و  مسافرت در درون است، یعنی مسافرت معنوی و روحانی است. اینها مغتنم است و باید قدرش را دانست.

این جامعه‌شناس ابراز کرد: یکی دیگر از اتفاقاتی که برای مبارزه با این بیماری توصیه شده است و باید جدی گرفته شود و شاید با طبع فرهنگی ما ایرانیان سازگاری نداشته باشد، در خانه ماندن است. معمولاً ایرانیان به خانه و خانواده و جمع خانوادگی توجه می‌کنند؛ در واقع این روزها به این دلیل که رعایت کنیم مجبور به خانه‌نشینی هستیم. این موضوع را به فال نیک می‌گیرم، زیرا یک بار دیگر خانه و خانواده اهمیت خود را پیدا کرده است. یاد این عبارت حضرت امیر(ع) در خطبه 176 نهج‌البلاغه افتادم که می‌فرمایند: «خوشا به حال کسی که به خانه و خانواده خود بپردازد.» اکنون هم فرصتی ایجاد شده است که تعاملات و ارتباطات درون خانوادگی خود را تقویت کنیم. حتی این مجال فرصت مناسبی است که بازی‌های سنتی را، که تقریباً به فراموشی سپرده شده است، بار دیگر احیا کنیم و سرگرم باشیم. 

افروغ با مقایسه ایرانیان و اروپاییان در شرایط بحران، ادامه داد: ایرانیان ملتی هستند که همواره با شرایط بحرانی مواجهند؛ برخلاف اقوام دیگر مخصوصا غربی‌ها که بیشتر شرایط عادی دارند. در این چند روز اخیر هم شاهد بودیم که همبستگی ایرانیان افزایش یافته است و آن حرص و ولعی که در غربی‌ها در شرایط بحرانی سراغ داریم در ایرانی‌ها دیده نمی‌شود. البته بهتر است این رفتار در شرایط غیرعادی در شرایط عادی هم جلوه‌گری کند و این نیز دلایلی دارد که اینجا مجال بحث آن نیست. می‌توانیم به دو صورت با این بیماری مواجه شویم؛ یکی از سر ترس، دلهره و ناامیدی و دیگری از سر امید و نشاط و احتیاط. فکر می‌کنم باید مورد دوم را برگزید، یعنی برخورد امیدوارانه همراه با رعایت و احتیاط‌ لازم.

وی در پایان گفت: شاهد اتفاقات ناروا و سوئی بودیم که به هیچ وجه درخور هویت ایرانی و دینی و زیبنده همبستگی و وفاق اجتماعی ما نیست و آن پدیده شوم و شرم‌آوری به نام احتکار است. تبریک‌ نوروزی خود را گفتم و اجازه می خواهم که لعن هم بگویم. لعن و نفرین خدا و انسانیت بر محتکران و کسانی که زمینه‌ساز این پدیده شوم هستند.

سلامت و تندرست باشید و برای همه شما آرزوی سعادت و بهروزی دارم.