فیلم | شاخص‌های تربیتی قرآن کریم / ستیزکنندگان با منش ائمه(ع)، بی‌توجه به حقوق فقیر و یتیم

به گزارش ایکنا، در ادامه سلسله‌ مباحث روش‌های تدبر در قرآن با تدریس اسماعیل عاکفی، پژوهشگر علوم قرآنی، در جلسه بیست‌وپنجم به بررسی آیه «فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلَا تَقْهَرْ » پرداخته شده است که در ادامه متن و فیلم آن را می‌بینید.

«بسم الله الرحمن الرحیم»

در آموزه‌های دینی ما در قرآن کریم به آیات 9 تا 11 سوره مبارکه ضحی اشاره شده است. فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلَا تَقْهَرْ (9)، وَأَمَّا السَّائِلَ فَلَا تَنْهَرْ ﴿۱۰﴾، وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ (11).

آغازین آیه‌های سوره شریفه شامل آیاتی چون بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ، وَالضُّحَى ﴿۱﴾ وَاللَّيْلِ إِذَا سَجَى ﴿۲﴾ مَا وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَمَا قَلَى ﴿۳﴾ است؛ ای پیامبر، خداوند هیچ وقت تو را رها نکرده و هیچ وقت بر تو خشم نگرفته است. وَلَلْآخِرَةُ خَيْرٌ لَكَ مِنَ الْأُولَى ﴿۴﴾؛ آخرت از این دنیا برای تو بهتر خواهد بود. فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلَا تَقْهَرْ (9)؛ و اما [تو نيز به پاس نعمت ما] يتيم را ميازار. وَأَمَّا السَّائِلَ فَلَا تَنْهَرْ ﴿۱۰﴾؛ و گدا را مران.

پدر و مادرهایمان به ما آموخته‌اند که اگر تنگدستی در خانه ما را بزند، در صورت امکان در خفا دستش را گرفته و اگر در توانمان نبود، از او پوزش بخواهیم. پوزش در اینجا به چه معناست؟ یعنی اینکه بنا به فرمایش قرآن کریم، در دستگیری از مستمند حقی بر گردن داریم.

در قرآن کریم از مؤمن اینطور یاد شده است: «وفِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ، لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ» و در آیه دیگری بیان شده، «وَفِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ». مؤمن کسی است که در اموالش برای فقیر و محروم حقّی منظور می‌دارد. اگر این مسائل را به خوبی فرانگرفته باشیم، به غیر از عمل به آن، گاه یتیم را نیز مورد قهر قرار می‌دهیم.

در این ایام که قافله کربلا به شام رفت و سختی و رنج‌هایی را در این مسیر تحمل کرد، فرزندان سیدالشهدا(ع) با سن کم، مسیر طولانی را در آن ایام، گرمای سوزان روز و سرمای شبانه، همراه با تازیانه طی کردند. افرادی که آنان را شکنجه می‌دادند، یاد نگرفته‌اند که یتیم را نباید کتک زد. اولاد امام حسین(ع) مسلمان‌زاده بودند، ولی حتی اگر مسلمان هم نبودند، قرآن کریم به طور مطلق فرموده است: «فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلَا تَقْهَرْ» پس تو هم یتیم را هرگز میازار. اما متاسفانه برای اولاد سیدالشهدا(ع) این اتفاق افتاد.

اگر پیرو امام حسین(ع) و قرآن کریم باشیم، بدون شک به هیچ وجه نباید بر یتیمان سخت گرفت و آنان را اذیت کرد و در این صورت می‌توان امیدوار بود که اگر صحنه کربلایی دیگر در زمان امام معصوم(ع) رخ دهد، بتوان خدمتگزار اهل بیت(ع) بود نه اینکه اذیت‌کننده یتیمان آن امام بزرگوار باشیم.