خصوصیتی که دکتر احمدی از علامه طباطبایی وام گرفته بود

به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست بزرگداشت و نقد و بررسی آثار مرحوم احمد احمدی، عصر امروز دوشنبه 27 دی ماه 1400 از سوی سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی برگزار شد.

شهین اعوانی، عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در این نشست گفت: مرحوم دکتر احمدی هم در زمینه تدریس رنه دکارت و هم امانوئل کانت استاد بنده بودند و  بنده از سال 1353 شاگرد رسمی ایشان بودم چراکه ایشان از زمانی‌که دانشجوی فوق لیسانس بودند به ما فلسفه اسلامی را یاد می‌دادند و یکی از کارهایی که مرحوم دکتر احمدی انجام دادند این بود که پیشنهاد کرده بودند دانشجویان رشته فلسفه غرب باید دو واحد فلسفه اسلامی هم بخوانند.

تعامل نزدیک با دانشجویان

وی ادامه داد: مرحوم دکتر احمدی به قدری با دانشجویان تعامل داشت که روزهایی که به ما درس می‌دادند دانشجویان که افرادی مقید هم نبودند به احترام ایشان، حتی آستین کوتاه هم نمی‌پوشیدند. بنده در مرحوم دکتر احمدی می‌دیدم که با خود هم دروغ نمی‌گفت یعنی اهل ریاکاری نبود بنابراین حرف وی‌ به دل می‌نشست و ما آن را قبول می‌کردیم.

اعوانی تصریح کرد: ایشان در تدریس فلسفه اسلامی گاهی از مثال‌های فلسفه غرب استفاده می‌کرد. یکبار به ایشان گفتم که ما هنوز دکارت را به پایان نرسانده‌ایم پس چرا نقد آن را هم به ما می‌گویید؟ وی گفت بسیاری از این دانشجویان بعد از دانشگاه ممکن است مطالب را فراموش کنند اما اینگونه در ذهن آنها حک می‌شود که کانت یا دکارت فلان مطلب را گفته است. 

وی اظهار کرد: خدا را شاکرم که در دوره‌ای زندگی کرده‌ام و درس خوانده‌ام که افرادی همانند دکتر احمدی استاد ما بوده‌اند. امروزه جای چنین بزرگانی بسیار خالی است اما توانسته‌اند نسلی را در فلسفه و سیاست تربیت کنند و بسیاری از افراد خاطراتی نیکو از ایشان دارند. بسیاری از اساتید صرفاً به تدریس مشغول هستند اما وی نظر و عمل را با هم داشت و استادی که با اعتقاد درس دهد دیگران را مجذوب خود می‌کند و معتقدم وی این خصوصیت را از مرحوم علامه طباطبایی وام گرفته بود.

وحید احمدی، فرزند مرحوم احمد احمدی و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در این نشست گفت: در سه سال گذشته بنده در هیچ مراسمی در این مورد سخنرانی نکرده‌ام و این جلسه را هم یک محفل بیان نظرات و دیدگاه‌ها می‌دانم. زمان بسیار زود گذشت و مثل چشم بر هم زدنی بود. از روزی که ما حاج آقا را از دست دادیم هم از بعد علمی، هم اخلاقی و هم رابطه عاطفی بر ما بسیار سخت گذشت و هرچه می‌گذرد، جای ایشان بیشتر خالی به نظر می‌رسد و بنده بیشتر از سه سال قبل این جای خالی را حس می‌کنم.

جامع الابعاد بودن مرحوم دکتر احمدی

عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد: ایشان عالمی از حوزه و دانشگاه بود؛ هرچند اکنون هم افرادی را داریم که در حوزه و دانشگاه فعال هستند اما تفاوت حاج آقا در چند زمینه بود. یکی اینکه ایشان به قول آیت‌الله جوادی آملی، در حوزه از محکمات و در دانشگاه نیز فردی شناخته شده بودند و بر آرای فلسفی غربی نیز تسلط داشتند و بر زبان فارسی، عربی، انگلیسی و آلمانی مسلط بودند. شاهنامه را مسلط بود و دکتر کزازی از نظرات و آرای ایشان در این زمینه تقدیر می‌کرد.

احمدی تصریح کرد: وی توانست مرزهای ناشناخته بین حوزه و دانشگاه را شناسایی و برای آنها راه حل ارائه دهد و یک نمونه آن سازمان سمت و تربیت طلاب بود. ایشان قبل از انقلاب نیز ارتباطاتی با مرحوم بهشتی و باهنر و نیز مرحوم علامه طباطبایی داشتند و از منظر فکری از ایشان استفاده و در تصحیح نسخ المیزان نقش داشتند.

وی تأکید کرد: از سوی دیگر حضور مرحوم دکتر احمدی در دانشگاه کمک می‌کرد که بتوانند مسائل داخل دانشگاه را بررسی کند. بنابراین جامع الابعاد بودن دکتر احمدی از مسائلی است که لازم است مورد بررسی قرار گیرد. ایشان بر عرفان عملی نیز تأکید زیادی داشتند و همچنین منظم بود و سر ساعت آمدن و رفتن مقید را مورد تأکید قرار می‌داد. ایشان اسوه عملی و تأثیرگذاری بودند که نمونه این افراد را در شرایط کنونی کم داریم. 

ابتکارات فلسفی مرحوم احمدی

حمیدرضا خادمی، معاون سازمان سمت نیز در این نشست به سخنرانی پرداخت و گفت: صحبت کردن درباره دکتر احمدی کاری بسیار دشوار است. وقتی ایشان فوت کردند و پیام جامع و رسای مقام معظم رهبری درباره وی صادر شد و همچنین پیام مراجع و علمای حوزه و دانشگاه گویای شخصیت والای ایشان بود. اما تعبیری که بسیار به دل بنده نشست تعبیر دکتر داوری اردکانی بود که فرمودند دکتر احمدی جامع معقول و منقول بود. بنده به اندازه سایر بزرگواران توفیق بهره‌مندی از استاد در سالیان دراز را نداشتم بلکه تنها یک دهه از عمر خودم را در خدمت مرحوم دکتر احمدی بودم؛ هرچند که از دوران دانشجویی ایشان را می‌شناختم.

وی ادامه داد: شاگردپروری یکی از ویژگی‌های برجسته مرحوم دکتر احمدی بود. به یاد دارم هر وقت قم می‌‌رفت حتماً ما را هم با خود می‌برد. نکته دیگر نبوغ فلسفی مرحوم دکتر احمدی بود. وی شجاعت زیادی داشت و خیلی از مسائل معروف در فلسفه اسلامی یا غربی را یا نمی‌پذیرفت یا نقد می‌کرد. وی در فلسفه دقت بسیار زیادی داشت و مسائل جدیدی را مطرح می‌کرد که چون این جلسه فلسفی نیست از آنها عبور می‌کنم اما اجمالاً می‌توان گفت این دیدگاه‌ها در مقابل دیدگاه‌های رایج در فلسفه بودند.