«نائله صبری» و عمری مجاهدت در راه دفاع از اسلام و قرآن

به گزارش ایکنا به نقل از جریدة الامة و قلقیلیة تایمز، به نظر می‌رسد فلسطین با قهرمانان و علمای خود همیشه در برابر چشمان ما مثل کوه پایدار است، همچنان که با ایستادگی و جهاد خود با اقتدار ایستاده است. در این بین بانوان فلسطینی در میادین قهرمانی، افتخار، بخشش و علم هم با مردان رقابت می‌کنند.

نائله صبری، یکی از بانوان فلسطینی است که تفسیر قرآن کریم او که در 11 جلد بزرگ به چاپ رسیده یک دستاورد علمی منحصر به فرد محسوب می‌شود.

تفسیری که با عمق، دقت و تحلیلی محکم انجام شده و ذخیره مهمی برای کتابخانه اسلامی و دستاوردی منحصر به فرد برای فلسطین و مردم فلسطین محسوب می‌شود.

این بانوی مبلغ و عالمه فلسطینی و ملقب به مفتی زنان، متولد 1944 میلادی در قلقیلیه کرانه باختری است و پس از گذراندن مقطع راهنمایی تحصیلات خود را در مدرسه علوم دینی به پایان رساند.

او سپس به مدت 20 سال به تألیف تفسیر قرآن کریم پرداخت و در این مدت بسیاری از کتب حدیث و توحید و بیش از 150 تفسیر از قرآن را مطالعه کرده است.

نائله صبری صاحب تفسیری بزرگ با عنوان «المبصر لنور القرآن» است که نخستین چاپ آن در سال 1997 در امارات انجام شد و در سال 2003  هم در بحرین به چاپ رسید. او همچنین چندین کتاب دارد که جدیدترین آنها کتاب «أسماء الله الحسنى»(نام‌های زیبای خدا) است که در اردن چاپ و در چهار جلد منتشر شده است.

نائله در خانواده‌ای متدین و مشتاق به علم‌آموزی بزرگ شده است. او دختر مرحوم شیخ هاشم حسن صبری از دانش‌آموختگان الازهر و مفتی سابق استان قلقیلیه و امام جماعت مسجد العمری (مسجد قدیم) و مدرس درس دین اسلام در دو مدرسه المرابطین و السعیدیه تا سال 1978 میلادی است.

نائله، همسر شیخ دکتر عکرمه سعید صبری، خطیب مسجد الاقصی و مفتی سابق قدس و سرزمین‌های فلسطینی است.

این بانوی مفسر قرآن می‌گوید که به دلیل ازدواج زودهنگام، علی‌رغم علاقه‌ای که از دوران نوجوانی به خواندن و نوشتن داشت، نتوانست تحصیلات دانشگاهی داشته باشد با این حال، او سعی می‌کند به طور شخصی به تحصیل علم بپردازد و کتابخانه همسرش هم که مملو از ده‌ها کتاب ارزشمند دینی بود، به او اجازه داد تا از آن برای دستیابی به علم و معرفت بهره گیرد.

روزنامه فلسطینی الامه درباره او می‌نویسد: نائله سال‌ها با عزم و اراده و بدون خستگی به مطالعه و تحصیل علم پرداخت تا اینکه خداوند درهای علم را از جهت حفظ، درک و کمال به روی آن گشود و با قدرت به تحلیل و تفسیر قرآن کریم و شناخت کلام قرآن و معانی آن و احکام و اسرار بزرگ نهفته در آن پرداخت.

او مقالات متعدد و تألیفات علمی ارزشمندی دارد که از مهم‌ترین آن همین تفسیر بزرگ اوست که از سال 1982 میلادی به آن مبادرت ورزید.

بی‌شک این بانوی فلسطینی با دستاوردهای علمی خود نشان داد که تحصیل علم تنها به دستیابی به مدارک دانشگاهی و مدارج علمی محدود نمی‌شود و عکس آن نیز ثابت شده است.

نائله صبری با ارائه این اثر بزرگ به کتابخانه اسلامی در عرصه جهانی تأثیرگذار بوده و به جمع بانوان سرآمد در ادبیات عربی و در میدان علم و دین  پیوسته است.

به عقیده ناظران، اعجاز بزرگ این بانوی فلسطینی تنها در این نبوده که این تفسیر بزرگ را به تنهایی و طی دو دهه زمان تألیف کرده است؛ بلکه اعجاز بزرگتر این است که او با وجود داشتن دغدغه‌های بزرگ مربوط به امور زندگی و خانواده و مسئولیت‌های مربوط به آن در منزل توانسته است برای کسب علم و تألیف کتب و مقالات بسیار خود، وقت و مجاهدت به خرج دهد تا در ردیف مفسران بزرگ و علمای بزرگ میراث اسلامی قرار گیرد.

زن مسلمان می‌تواند معجزه بیافریند

روزنامه الامة تأکید می‌کند: شاید همین مجاهدت‌های نائله پیام دیگری را برای زنان به ارمغان بیاورد؛ اینکه آنها اگر اراده‌ای پولادین در خود ایجاد کنند که یأس و ناامیدی را نشناسند، می‌توانند کارهای بزرگ و بسیاری را انجام دهند.

امروز از یک موضوع عادی صحبت نمی‌کنیم. امروز از یک نابغه صحبت می‌کنیم. من کاری کردم که خیلی از مردان و علمای این دوره هم نمی‌توانند انجام دهند، صحبت از تفسیر عظیم قرآن کریم در 11 جلد است که خوانندگان شاهد تحلیل و تفسیر و بینش عمیق در آن هستند.

جای تعجب است که در یک کشور اسلامی چنین مفسر بزرگی شاید حتی برای خیلی از فرهیختگان و ناظران هم شناخته شده نباشد در حالی که برای غیر او در روزنامه‌ها زیاد نوشتند و  حتی فیلم‌ها و سریال‌ها ساخته شده است.

از جمله فعالیت‌های اجتماعی این بانوی فلسطینی، تصدی ریاست انجمن بانوان اسلام در قدس شریف از سال 1982، عضو جمعیت هلال احمر قدس، عضو اتحادیه انجمن‌های داوطلب خواهران در فلسطین، عضو اتحادیه نویسندگان فلسطینی در فلسطین و عضو هیئت تحریریه مجله زیتونه بلدنا البیره و رام الله است.

او همچنین به تدریس دروس دینی در مسجد الاقصی می‌پردازد. از سال 1990 میلادی به خیلی از کشورهای خارجی سفر کرده و در مراکز اسلامی در برزیل، رومانی، آفریقای جنوبی، هند، کره جنوبی، ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، سوئیس، ترکیه، بوسنی و هرزگوین، بلژیک، نروژ، فرانسه، سوئد، دانمارک، کانادا و آلمان سمینارهایی را در خصوص تفسیر قرآن کریم ارائه کرده است و از آن زمان به عنوان یک مبلغ اسلامی جهانی مشهور شده است.

او از سال 1980 تا 1990  احادیث دینی از رادیو امان اردن پخش می‌کرد و در سال 2003 در تدریس دروس دینی ویژه ماه مبارک رمضان در امارات مشارکت داشت و همچنین در کشورهای امارات، عمان، بحرین، قطر، مراکش، لیبی، یمن، عربستان سعودی و مصر هم سمینارهایی را درباره تفسیر سوره‌هایی از قرآن کریم برگزار کرده است.

نائله صبری درباره شیوه کتابت تفسیر المبصر می‌گوید: در تفسیر سوره‌های قرآن کریم بر اساس ترتیب آنها شروع کردم و از سال 1982 تا کنون، تفسیر تا جزء بیست و ششم (سوره ذاریات) به پایان رساندم؛ علاوه بر تفسیر جز عمّ که به دلیل میل بسیاری از علاقه‌مندان انجام داد، چرا که از جهت سهولت روش تفسیر بنده، آموزش آن را برای دانش‌آموزان مدارس و غیر آنها مناسب می‌دانند.

صبری در مورد شیوه تفسیر خود نیز گفته است: در مورد رويكردی كه در  تفسیر المبصر پيش گرفتم باید گفت که نخست تعدادی از آيات شريفه را ذکر کرده و به تفسیر معانی كلمات و سبب نزول آنها و سپس تفسير هر آیه به‌طور جداگانه می‌پردازم.

او افزود: این کار به چند طریق انجام شده است؛ نخست تفسیر قرآن به قرآن، زیرا مشخص است که برخی آیات شرح و تفصیل آیاتی است که به شکل مجمل به موضوعی اشاره دارد.

این بانوی مفسر ادامه داد: دومی شیوه تفسیر المبصر رجوع به سنت و گفتار صحابه است و در نوع سوم اگر چیزی در این دو برای تفسیر آیه پیدا نشد، به گفتار علما مراجعه شده است.

صبری تصریح کرد: من در تفسیر آیات، واقعیت مسلمانان را بررسی و آن را به تفسیر کلی آیه مربوط می‌کنم، سپس برمی‌گردم تا احکام و عبرت‌هایی را هم از آن استخراج کنم.

بانوی فلسطینی افزود:  تردیدی نیست که در آغاز کار خود برای تفسیر قرآن، با مشکلات فراوانی مواجه شدم که یکی از آن  پیوند تفسیر آیات با واقعیت اجتماعی ما بود، به‌ویژه در برخی از آیات طولانی و مدنی که مملو از معانی و احکام است، مانند آیات بسیاری از سوره بقره و آل عمران که از من تلاش و تعمق بیشتری برای شناخت تفسیر آیه و استخراج احکام از آن می‌طلبید.

صبری افزود: من در این تفسیر چندین بار به کتاب‌های مرجع در  تفسیر و فقه و حدیث و حتی کتاب‌های حدیث در دیگر علوم رجوع می‌کردم تا به اعجاز علمی قرآن ببرم و اینکه ثابت کنم چگونه صدها سال پیش از دانشمندان غربی، قرآن بسیاری از پدیده‌های کیهانی را برای ما توضیح داده است.

صبری همچنین توضیح داد که در ابتدای نوشتن تفسیر با مشکلات دیگری از جانب برخی افراد مواجه بوده که تلاش زیادی کردند تا عزم او را تضعیف و او را از ادامه تفسیر منصرف و دلسرد کنند؛ اما به محض اینکه تفسیر نخستین جزء کتاب تفسیرش رونمایی شد، همان‌ها اولین کسانی بودند که به دنبال به دست آوردن تفسیر بودند فقط به این دلیل که از سبک نگارش او شنیده بودند، اما از اهل دانش و تخصص که او را در انجام این مهم دلگرم می‌کردند، دکتر اسماعیل المغاربه بوده که مقدمه کتاب را نوشته و همسرش شیخ عکرمه صبری که مفتی بیت‌المقدس و سرزمین‌های فلسطینی است.

ترجمه گزارش: الهام مؤذنی