Keçmiş, indi və gələcək xəbərləri ehtiva edən bir kitab
Əksər insanlar üçün gələcək hadisələrlə maraqlanmaq və proqnozları dinləmək əyləncə kimi gəlir. Demək olar ki, insanlar bu proqnozları keçmiş və indiki vəziyyətin təhlili əsasında verirlər. Bu təhlillərin bəziləri düzgün, bəziləri isə fərqlidir.
Bu yerdə ağlımıza belə bir sual gəlir: Qurani-Kərim bir kitab olsa da, müəyyən bir zamanda, müəyyən şərtlər altında nazil olub, gələcək haqqında necə xəbər verir? Burada həm düzgün, həm də ziddiyyətli olmayan iki izah ola bilər:
1_ Quranın gələcəkdə baş verəcəkləri açıq şəkildə bildirdiyi vəziyyətlər
Buna misal olaraq, Quranın açıq bir proqnozunun gerçəkləşdiyi İran və Roma İmperiyası arasındakı müharibəni göstərmək olar. İran şahı Xosrov Pərvizin dövründə İran romalıları ağır məğlubiyyətə uğratdı. Heç kimin ağlına da gəlməzdi ki, zəifləmiş və məğlub olmuş, heç kimin yenidən döyüşə bilməyəcəyini düşünən romalılar İrana qarşı döyüşüb onları məğlub edə bilərlər. Lakin Qurani-Kərim bunun baş verəcəyini qabaqcadan xəbər vermişdi və belə də oldu: “Rumlular yaxın bir yerdə məğlub oldular. Lakin bu məğlubiyyətdən sonra onlar bir neçə ildən sonra qalib gələcəklər...” (Rum, 3-4).
2_ Adi insanların anlaya bilmədiyi vəziyyətlər
Quranın həqiqəti və dərinliyi o dərəcədədir ki, məsum imamlar (ə) istisna olmaqla, adi insanların onu anlamaq qabiliyyəti yoxdur.
İmam Sadiq (ə) buyurur ki, o, Allahın kitabı, yaradılışın başlanğıcı və qiyamətə qədər baş verəcək hadisələr, cənnət və cəhənnəm xəbərləri, keçmiş və gələcək xəbərlər haqqında məlumatlıdır və Allah Quranda hər şeyi açıqlayır.
Əslində Quranda hər şey açıqlanmışdır, lakin insan onu anlamaq qabiliyyətinə malik deyil. Prinsipcə, Quranda keçmiş və gələcək xəbərlər heç bir problem yaratmır.
