Qurani-Kərim baxımından gözəl əxlaq
Qurani-Kərimdə insanların necə əxlaqlı olması lazım olduğunu izah edən çoxlu ayələr var. Məsuliyyət, ədalət, mərhəmət, doğruluq, dürüstlük, ata-anaya hörmət və bir çox başqa nümunəvi davranışlar Qurani-Kərimdə insanların sahib olması lazım olan əxlaqi xüsusiyyətlər kimi yer alıb. Bundan əlavə, Qurani-Kərimdə oğurluq, böhtan, qeybət, yalan kimi mənfi davranışlardan çəkinmək lazım olduğu bildirilir.
Qurani-Kərim insanlara nəsihət verməklə yanaşı, peyğəmbərlərə mülayim olmağı da tövsiyə etmişdir ki, insanları daha yaxşı hidayət edə bilsinlər.
Əxlaqi gözəllik və mehribanlıq, ictimai münasibətlərdə sevgiyə təsir edən ən görkəmli xüsusiyyətlərdəndir. Məhz buna görə də Allah-taala peyğəmbərləri mülayim və mehriban insanlar kimi yaratmışdır ki, insanlara təsir etsinlər və onları doğru yola yönəltsinlər. Qurani-Kərim bu dəyərli əxlaqı Allahın müqəddəs şəxsiyyətindən gələn böyük bir nemət hesab edir.
"Ali-İmran” surəsi, 159-cu ayə: “Sən ancaq Allahın bəxş etdiyi mərhəmətə görə onlarla yumşaq davrandın. Əgər sən kobud və daşürəkli olsaydın, şübhəsiz ki, ətrafından dağılışardılar. Onları bağışla, onlardan bağışlanmalarını dilə, iş haqqında onlarla məşvərət et və qərar verdiyin zaman Allaha təvəkkül et, şübhəsiz ki, Allah Ona təvəkkül edənləri sevir".
Peyğəmbərlərin öz ilahi məqsədlərinə çatmaq üçün gözəl əxlaq və dostluq rəftarlarına görə onları nəinki haqq axtaranlar sevmiş, hətta bəzən düşmənləri də utanıb, kədərlənirdilər. Bu fəzilətin ən mükəmməl nümunəsi Peyğəmbərimizin (s) müqəddəs varlığıdır. “Qələm” surəsi, 4-cü ayə: "Həqiqətən, sənin Rəbbin yolundan azanları daha yaxşı tanıyır. O, doğru yolda olanları daha yaxşı tanıyır".
“Bəqərə” surəsinin 83-cü ayəsində buyurulur: "Bir zamanlar biz Bəni-İsrailə dedik: “Siz ancaq Allaha ibadət edəcəksiniz. Valideynlərinizə, qohumlarınıza, yetimlərə və yoxsullara yaxşılıq etməlisiniz. “İnsanlara gözəl söz deyin, namaz qılın, zəkat verin” deyə söz almışdıq".
Bu ayə İslamın ən mühüm və əsas hökmlərindən olan gözəl əxlaqın vacibliyini göstərir.
“Taha” surəsinin 43 və 44-cü ayələri insanlara, hətta düşmənlərimizə qarşı, xüsusən də haqqa dəvət edərkən mehriban olmağımızı əmr edir. Nəticədə Həzrət Musaya (ə) ilahi risaləti Firona çatdırmaq tapşırılanda Allah buyurdu: "Bununla belə, nə deyəcəyinizi ona yumşaq bir tonla deyin ki, özünə gəlsin və ya qorxsun".
Buradan da başa düşüldüyü kimi, Allaha dəvət yumşaq və məhəbbətlə edilərsə, qəlbi sərt olan insanlara belə təsir edər.
