Tarixi Lahor məscidinin yenidən qurulması son mərhələyə çatıb
“Express Tribune” qəzetinin verdiyi məlumata görə, Lahor şəhərsalma təşkilatı Pakistanın Pəncab əyalətinin ən mühüm tarixi tikililərindən biri olan Badşahi Məscidinin yenidən qurulması işlərinin başa çatdığını açıqlayıb.
Badşahi Məscidi, Pakistanın Pəncab əyalətinin paytaxtı Lahorda yerləşən Moğol dövrünə aid cümə məscididir. Məscid Lahor qalasının qərbində, Divarlı şəhər kimi tanınan Köhnə Lahorun yanında yerləşir və şəhərin ən qədim şah əsərlərindən biri hesab olunur.
Məscid 1658-ci ildən 1707-ci ilə qədər Şah Aurangzebin uzun səltənəti dövründə tikilmiş bir neçə mühüm memarlıq abidələrindən biridir. O, xarici görünüşünə görə mərmər mozaika və oyma qırmızı qumdaşı ilə bəzədilmiş Moğol memarlığının mühüm nümunəsidir.
Badşahi Məscidinin bərpası 350 min rupidir və davam edir. Bu tarixi məscid Pakistanın ikinci, dünyanın isə beşinci ən böyük məscididir.
Qərbə və xüsusən də İrana açılan qapı kimi Lahorun fars memarlıq üslublarından çox təsirlənmiş güclü yerli üslubu var idi.
Məscidin həm içərisi, həm də çölü özünəməxsus gözəlliklə tikilib. Zəngin naxışlı ornamentlər (Manbatkari) və freska toxunuşlu pannolar məscidin interyerini gözəlləşdirir, daş üzərində oymalar, qırmızı qumdaşı üzərində mərmər inktifikası və xüsusilə qalın relyefli “loti” formalı motivlər isə məscidin xarici görünüşünü gözəlləşdirir. Əsas ibadət zalında son dərəcə diqqətlə hesablanmış akustika var. Minbərdən məscidin hər tərəfinə qədər divarlarda çox rəvan axan səs kanalları tikilir. Hətta küncdən küncə pıçıltılar da eşidilir.
Məscidin həm içərisi, həm də çölü Moğol sənətinə xas olan nəbati oymalarla incə işlənmiş ağ mərmərlə bəzədilib.
Binanın daxili və eksteryeri “Zəncirə” toxunuşu və hörümçək budaqlı çiçəklərlə və cəsur relyeflərlə bəzədilib, bu da onu Moğol memarlığında misilsiz sənət və sənətkarlıq möcüzəsinə çevirib.
Məscidin dörd küncünün hər birində qırmızı qum daşından hörülmüş səkkizguşəli, üç mərtəbəli, hündürlüyü 196 fut (60 m), xarici çevrəsi 67 fut və daxili çevrəsi 8,5 fut olan minarə var. Məscidin əsas ibadət zalının hər küncündə dörd kiçik səkkizguşəli minarə var.
Əvvəlki dövrlərdə bu məscidin strukturu korlanmış və baxımsızlıqdan zədələnmişdi. Pakistan Vəqflər İdarəsi bu tarixi məscidin bərpa layihəsini 2022-ci ildə həyata keçirib.
Məscidin bərpa işlərinin ilk mərhələlərində müfəssəl sənədləşmə və strukturun qiymətləndirilməsi aparılır, məscidin dam örtüyünün təmiri, günbəz, minarə və fasad işıqlandırma işlərinin 75 faizi tamamlanıb.
Layihə rəsmiləri məscidin yenidənqurma işlərini gələn ilin iyununda başa çatdırmaq üçün böyük səy göstərirlər.
Bu məscid Hindistan yarımadasının memarlıq tarixində dönüş nöqtəsidir.
4259954
