مشخص بودن هدف، وجه تمايز تمدن اسلامی از ساير تمدن‌هاست
تمدن اسلامی انسان را به تلاش برای علم‌آموزی، بهتر كردن كيفيت زندگی، عزت يافتن نسبت به ساير جوامع و برقراری عدالت دعوت می‌كند و مخالف اين آثار اجتماعی نيست؛ تنها وجه تمايز تمدن اسلامی از ساير تمدن‌ها، مشخص بودن هدف است.
گروه انديشه: تمدن اسلامی انسان را به تلاش برای علم‌آموزی، بهتر كردن كيفيت زندگی، عزت يافتن نسبت به ساير جوامع و برقراری عدالت دعوت می‌كند و مخالف اين آثار اجتماعی نيست؛ تنها وجه تمايز تمدن اسلامی از ساير تمدن‌ها، مشخص بودن هدف است.
حجت‌الاسلام والمسلمين علی مصباح يزدی، عضو هيئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره) قم، در همايش «اسلامی‌شدن علوم دانشگاهی» كه روز گذشته به همت جهاد دانشگاهی استان زنجان در سالن اجتماعات دارالقرآن الكريم برگزار شد، گفت: 19 دی ماه سال 1356 نقطه عطفی در تاريخ ملت ايران در مبارزه با استعمار و برای اعتلای فرهنگ ايرانی و تمدن اسلامی بود.
وی افزود: احيای تمدن اسلامی، وظيفه سترگ و نيازمند همكاری و همياری همه اقشار جامعه داشته و برای ايجاد، پيشرفت و احيای يك تمدن، فعاليت يك قشر خاص، حتی اگر آن قشر نخبگان جامعه باشند، كافی نخواهد بود.
عضو هيئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره) قم، با اشاره به اين‌كه هر تمدن در جهان، از خود آثار اجتماعی فراوانی بر جای می‌گذارد، ابراز كرد: ساختار و نظام اجتماعی كه برای تمشيت امور جامعه ابداع می‌شود، ساختارهای صنعتی و معماری توليد شده، فرهنگ و ارزش‌هايی كه نظام جامعه و يكپارچگی آن را حفظ می‌كند و همچنين توليدات دانش آن جامعه، سبب شناخته شدن يك تمدن در جهان خواهد بود.
حجت‌الاسلام مصباح يزدی، اجزاء يك جامعه را همانند ارگان‌های يك پيكر كه به سوی هدفی خاص در حركت هستند تشبيه كرد و يادآور شد: بدون شك، بخشی از جامعه كه مقر و مركز تفكر و فرماندهی و هماهنگی بقيه اعضاء اين پيكر را تشكيل می‌دهد، بخش فرهيخته و تحصيل كرده آن جامعه است كه برای آينده اين تمدن فكر می‌كند و ساير ارگان‌ها را به سمت هدف، هدايت می‌كنند.
وی تأكيد كرد: در طول تاريخ بشريت، تمدن‌های بسياری وجود داشتند كه با وجود پيشرفت‌های علمی، بسياری از رازها در آن سر به مهر باقی مانده و دليل اين امر، تعريف نشدن هدف برای علمی است كه در آن‌ها توليد شده است.
اين مدرس حوزه و دانشگاه تصريح كرد: تمدن اسلامی انسان را به تلاش برای علم‌آموزی، بهتر كردن كيفيت زندگی، عزت يافتن نسبت به ساير جوامع و برقراری عدالت دعوت می‌كند و مخالف اين آثار اجتماعی نيست؛ بلكه تنها وجه تمايز تمدن اسلامی از ساير تمدن‌ها، مشخص بودن هدف است.
وی با تأكيد بر اين‌كه توليد علوم اسلامی به معنای دور ريختن علوم تجربی گذشته نيست، خاطرنشان كرد: برای افرادی كه جهان را در همين چهارچوب‌های مادی محصور می‌داند، طبيعی است كه تمدن‌ها را براساس آثار و نظام اجتماعی بررسی كند، اما يك فرد مسلمان كه آموزه‌های الهی و اهل بيت(ع) به او چشمی داده است كه ورای جهان مادی را می‌تواند ببيند، معيار بقاء يك تمدن را در موفقيت آن در رسيدن هدف می‌داند.
فرزند آيت‌الله مصباح يزدی عنوان كرد: امتياز مكتب اسلام نسبت به ساير مكاتب در اين است كه تمام بررسی‌های تجربی از چهارچوب‌های مادی جهان را مقدمه می‌داند و نه هدف اسلام عدالت را ارج می‌نهد و برای رسيدن به آن چهره‌های ناب خود را خرج می‌كند و همچنين پيشرفت و تلاش برای رفاه را وظيفه‌ای در حد عبادت می‌داند، اما تمام اين امور را مقدمه‌ای برای رسيدن به كمالات انسانی می‌داند.
حجت‌الاسلام مصباح يزدی، با اشاره به اين‌كه يك فرد مسلمان خود را بی‌نياز از تلاش علمی متناسب با موضوع مورد فعاليت نمی‌داند، اذعان كرد: علوم تجربی را بايد با تجربه پيش برد و راه ديگری نيز ندارد؛ اما تنها چيزی كه باعث می‌شود اين علوم را اسلامی بدانيم، با صرف‌نظر از اختلاف آن‌ها، اين است كه همه اين علوم در مسير قرب به خدا قرار گيرد.
عضو هيئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره) قم در پايان يادآور شد: علوم اسلامی، علوی هستند كه در هر قدم از پيشرفت، انسان را يك قدم به خدا نزديكتر می‌كنند.
همچنین در ادامه این همایش پیام معاون فرهنگی جهاددانشگاهی کشور خطاب به شرکت‌کنندگان در همایش قرائت شد.
علیرضا زجاجی در این پیام آورده است: انقلاب اسلامی ایران اگر مهمترین پدیده در تاریخ معاصر جهان نباشد، لااقل یکی از بزرگترین پدیدههایی است که نقطه عطفی در تاریخ معاصر رسم کرد و آثار حاصل از آن هر روز بیشتر می‌شود.
وی تصریح کرده است: این انقلاب در ابتدا یک تحول سیاسی بود که با از میان بردن رژیم شاهنشاهی، حکومتی مبتنی بر باورها و ارزش‌های دینی بنیاد نهاد. اما از آنجا که عنصر اصلی انقلاب اسلامی، حاکمیت مبانی اسلامی است که اگر این عنصر را از آن خذف کنیم. هویت دیگری مییابد. می‌توان به درستی ادعا کرد که انقلاب اسلامی، انقلابی فرهنگی است و بر این اساس بود که امام راحل و بزرگوارمان بلافاصله پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، هوشمندانه بر اهمیت انقلاب فرهنگی به ویژه در عرصه آموزش عالی و نظام دانشگاهی کشور تأکید کرده و مقام معظم رهبری در بیش از دو دهه اخیر بارها و بارها اهمیت این موضوع را مورد تأکید قرار دادهاند.
وی یادآور شده است: معظم له از سویی درباره تهاجم فرهنگی هشدار دادند و از سوی دیگر مکرراً در موضوع نهضت نرم‌افزاری و تولید علم تأکیداتی داشتهاند که اگر چه امروز شاهد موفقیت دانشمندان ایرانی هستیم، اما در حوزه علوم انسانی به دلایل مختلفی بسیار به کندی پیش رفتیم.
معاون فرهنگی جهاددانشگاهی کشور تصریح کرده است: در باب اسلامی شدن دانشگاه‌ها و محیط‌های آموزش عالی، عده‌ای با سادگی متعمدانه یا ناآگاهانه گمان بردند که با ساختن مسجد و برپایی مراسم عزاداری در دانشگاه‌ها می‌توان این نهاد را اسلامی کر، اما افرادی که نیازهای جامعه را درک میکردند، میدانستند که مقصود اسلامی کردن دانشگاه‌ها، این است که آموزه‌ها و تربیت دانشگاهی براساس باورها و ارزش‌های اسلامی تغییر یابد.
زجاجی یادآور شده است: برای اسلامی شدن دانشگاه‌ها نیاز است که علوم دانشگاهی نیز اسلامی گردد. وجود اندیشه‌ها و مکاتب مختلف که در بسیاری مواقع با عقاید و گفتاری خلاف بر مبانی توحیدی می‌باشند، ضرورت اسلامی کردن علوم، چه ویژه علوم انسانی را دو چندان می‌کند. به جرأت می‌توان اذعان کرد که اگر چه همه مبانی که از غرب به دست ما رسیده غلط و اشتباه نیست، اما این اصول باید با مبانی توحیدی وزن شود. ناخالصی‌ها و اختلافات آن با مبانی توحیدی باید کنار گذاشته شود و آن زمان است که علم دانشگاهی می‌تواند جامعه را به کمال برساند.
این مقام مسئول در این پیام تاکید کرده است: جهاددانشگاهی به‌عنوان نهادی برآمده از انقلاب فرهنگی، تلاش برای تحقق منویات مقام معظم رهبری را همواره سرلوحه فعالیت‌های خود قرار داده و تلاش گستردهای را برای اسلامی کردن دانشگاه‌ها در همه ابعاد آن، سامان داده است که ابتکار عمل معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی واحد استان زنجان در برگزاری «سلسله نشستهای اسلامی شدن علوم دانشگاهی» یکی از این مجموعه برنامه‌هاست.
در ادامه اين همايش مهدی عباسی، رئيس جهاددانشگاهی استان زنجان با اشاره به اين‌كه بازگشايی دانشگاه‌ها و حركت آن‌ها با معيارهای اسلامی، دليل ابتدايی تشكيل جهاد دانشگاهی در سال 59 بود، ابراز كرد: اين حركت با فرمان امام خمينی(ره) ايجاد شده و در مدت چند سال نيز با هدف اسلامی شدن دانشگاه‌ها، فعاليت‌هايی انجام شد و سپس به وزارت علوم واگذار شد.
وی افزود: امروز چهار وظيفه اصلی ورود به مسائل فرهنگی، پژوهش‌های كاربردی، سازمان همياری اشتغال فارغ‌التحصيلان آموزشی و آموزش، برعهده جهاد دانشگاهی بوده و بزرگ‌ترين و گسترده‌ترين شبكه پژوهشی كشور نيز در اختيار جهاددانشگاهی است.
رئيس جهاددانشگاهی زنجان اظهار كرد: در حال حاضر 11 مركز فرهنگی در جهاددانشگاهی در حال فعاليت هستند كه خبرگزاری دانشجويان ايران، خبرگزاری قرآنی ايران، مركز افكارسنجی، مركز امام و ولايت فقيه و مركز فعاليت‌های قرآنی دانشجويان، از جمله مهم‌ترين اين مراكز به شمار می‌روند.
وی، شعار «پيروی از ولايت و حمايت از دولت‌ها» را مهم‌ترين شعار جهاددانشگاهی دانست و خاطرنشان كرد: اين نهاد انقلابی متعلق به هيچ گروه و حزبی نبوده و تمام اساتيد و فعالان فرهنگی می‌توانند با جهاد دانشگاهی همكاری داشته و نگذارند كه كسانی كه دغدغه فرهنگی ندارند، متولی فعاليت‌های فرهنگی در دانشگاه‌ها باشند.
اين مقام مسئول در پايان عنوان كرد: در ايجاد رخنه‌ها فرهنگی در كشورها، بهترين جا برای نفوذ، محيط‌های دانشگاهی است و ما بايد مراقب باشيم كه افرادی كه به بهانه فعاليت فرهنگی به دنبال اهداف خاصی هستند، وارد اين محيط نشوند.
