مسعود انصاری، مترجم تفسیر کشاف زمخشری در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) با اشاره به انطباق ترجمههای قرآن کریم با نیاز مخاطبان گفت: ما نیازمند بررسی ترجمههای قرآن در 10 تا 20 سال گذشته هستیم و اگر بخواهیم به طور کلی به این موضوع نگاه کنیم، تقریباً مجموع این ترجمهها نیاز جمعی جامعه را تا اندازهای که از عهده ترجمه و نه تفسیر برمیآید، برآورده میکند.
وی افزود: تفسیر موضوع دیگری است؛ از این رو انتظاری که از ترجمه داریم این است که هیچ موقع کار در این زمینه تمام نمیشود، اما میتوان گفت که برآوردن نیازهای ترجمه تا اندازهای برآورده شده است؛ چرا که ترجمههایی داریم که از نظر دقت به متن عربی قرآن نزدیکتر هستند یا ترجمههایی ادبی و روان هستند.
انصاری با اشاره به هدف ترجمه قرآن اظهار کرد: هدف از ترجمه قرآن، بیان اجمالی معانی الفاظ، واژگان و عبارات قرآنی است؛ البته انتظار از ترجمه، فقط انتظاراتی است که در دایره ترجمه میگنجد و در این راستا نباید انتظاراتی را که از تفسیر قرآن داریم مورد توجه قرار دهیم.
وی ادامه داد: اگر معنی آن را درست درک کرده باشیم، انتظار ما متناسب با همان شکل میگیرد؛ از این رو اگر مخاطبی نیازمند ترجمههای ادبی، دقیق، روان یا با ویژگیهای دیگر باشد میتواند به نیازهایش پاسخ دهد.
این مترجم قرآن در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا میشود بر سر یک ترجمه قرآن به توافق رسید و آن را معیار قرار داد، بیان کرد: این موضوع درست نیست؛ چرا که هر ترجمه ویژگیهای خاص خود را دارد و با وجود ترجمههای متفاوت و گوناگون، مخاطبان میتوانند به آنها دسترسی داشته باشند.
وی در ادامه گفت: توان مترجم در ترجمه قرآن محدود است و امکان اشتباه و لغزش وجود دارد و اگر کسی سعدی زمان خود هم باشد ممکن است، در جایی در فارسی، بیان دقیق معانی یا بخشی دیگر بلغزد و این ترجمه کاستی خواهد داشت؛ چرا که قلم شخصی در مقابل روح کلام وحی عاجز است.
انصاری با بیان اینکه به نقطه آرمانی رسیدن ناممکن، اما به آن نزدیک شدن ممکن است، تصریح کرد: ترجمههای قرآن مکمل هم هستند و توجه به ترجمههای پس از انقلاب دارای روند رو به رشدی بوده است.
مترجم تفسیر کشاف اظهار کرد: اگر سی سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی را با 300 سال قبل از آن مقایسه کنیم، میبییند که در این حوزه روند رو به رشدی داشتهایم؛ البته در گذشته هم ترجمه وزین و مهمی وجود داشته است که نمیتوان وجود آنها را انکار کرد؛ چرا که الهامبخش بودند، اما باید گفت که در زمینه ترجمه قرآن در سی سال اخیر گامهای استواری برداشته شده است که قطعاً به رشد و تکامل ترجمههای قرآن کمک خواهد کرد.