استفاده از فضای مجازی برای اصل امر به معروف و نهی از منکر جدی گرفته شود

حجت‌‌الاسلام والمسلمین زهیر دهقانی‌آرانی، مسئول گروه غرب و مهدویت مرکز تخصصی مهدویت، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به این مطلب گفت: فضای مجازی در مفهوم عامه بیشتر به اینترنت اطلاق می‌شود، اما باید دقت شود که مفهومی فراتر است. حتی همان اینترنت هم در فضای مجازی به سایت‌ها و مانند آن در ذهن‌ها متواتر می‌‌‌شود و این تصور ناقص است.

وی با اشاره به تعریفی از فضای مجازی  افزود: فضای مجازی را می‌توان همه ابزار‌هایی تعریف کرد که در فضایی غیر از فضای واقعی و به وسیله ابزارهای نو پدید مورد استفاده قرار می‌گیرد و وجه‌بارز آن هم بحث شبکه‌های اینترنتی و اینترانتی است و اگر بخواهیم دامنه آن را وسیع‌تر کنیم رسانه‌های غیر مکتوب و غیر تصویری هم جزء آن حساب ‌می‌شود.

ابزارهای متعددی در بستر شبکه‌های اینترنتی داریم

این پژوهشگر و مبلغ عرصه مهدویت اضافه کرد: اگر بخواهیم در ذهن عامه مردم نسبت به فضای مجازی نسبت به آن محدودیت دهیم، آنقدر تعدد وسایل در فضای مجازی داریم که تنها معطوف به سایت‌ها، خبرگزاری‌ها و امثال این‌ها نمی‌شود. ابزارهای متعددی در بستر شبکه‌های اینترنتی داریم که عموم افراد بعضی از آنها را می‌شناسند. مانند وبلاگ‌ها، سایت‌ها و امثال آن.

مسئول گروه غرب و مهدویت مرکز تخصصی مهدویت، فضای مجازی را سرشار از مزایا اعلام کرد و افزود: چند خاصیت‌ در فضای مجازی وجود دارد که باید هنگام استفاده از آن به آنها دقت شود. اولین خاصیت آن هم فراگیری فوق‌العاده است که بسیار در جهان توسعه پیدا کرده است و می‌تواند نقش اساسی در اشاعه فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر داشته باشد. جالب است بدانید که اینترنت کنونی که در جهان توسعه پیدا کرده‌ است 10 تا 15 سال بیشتر عمر ندارد.  با این سرعت مشاهده می‌شود که تا عمق روستا‌ها و مناطق محروم هم به آن دسترسی دارند.

وی در ادامه بیان کرد: دومین خاصیت فضای مجازی هم در‌دسترس بودن آن است. امروزه هر فردی به سادگی و با هر ابزاری مانند کامپیوتر و تلفن همراه می‌تواند به اینترنت دسترسی داشته باشد. سومین خاصیت آن هم رایگان بودن و یا هزینه بسیار پایین آن است و این‌ها ابزار و امکاناتی است که در بحث ترویج امر به معروف می‌تواند نقش داشته باشد چراکه امروزه با هزینه بسیار کمی از طریق اینترنت انتقال پیام صورت می‌گیرد.

دهقانی آرانی با اشاره به سرعت بالای انتقال پیام در اینترنت برای ترویج امر به معروف و نهی از منکر هم گفت: سرعت بالای انتقال پیام بحث مهمی است که در فضای مجازی وجود دارد که می‌تواند تأثیرگذار باشد. همچنین دیگر خاصیت آن چندرسانه‌‌ای بودن آن است و فقط معطوف به نوشتار، نیست و همراه خود تصویر، صوت، فیلم و ابزار‌های بصری است که می‌تواند در زمینه انتقال پیام مؤثر باشد.

این پژوهشگر و مبلغ عرصه مهدویت تاکید کرد: لازم است که دید‌ها نسبت به فضای مجازی تغییر کند. احساس این است که هنوز دید صحیحی در عموم مردم و به‌خصوص بعضی از مسئولان پیدا نشده است و کماکان ابزارهای سنتی در خیلی از مکان‌ها به فن‌آوری‌های جدید ترجیح داده می‌شود و یا به جای اینکه از فضای مجازی استفاده شود از الگو‌های قدیمی استفاده می‌شود و یا به حداقل‌ها بسنده می‌شود.

وی همچنین با اشاره به آسیب‌هایی موجود در فضای مجازی گفت: فضای مجازی یک‌سری آسیب‌ها هم ممکن است داشته باشد، هنگامی که وارد مبحث امر به معروف از طریق این فضا می‌شویم به این آسیب‌ها باید توجه داشته باشیم. متأسفانه مانند بعضی از تکنولوژی‌هایی که به کشور وارد می‌شود و عملا هم وارداتی محسوب می‌شود این مشکل در فضای مجازی هم است. زمانی که این ابزا‌رها وارد شده است، فرهنگ متناسب با این ابزار نیامده است و عملا استفاده از آن ابزار بدون فرهنگ مورد نظرش صورت می‌گیرد.

دید بسیاری از کاربران به فضای مجازی یک دید سرگرمی است

دهقانی آرانی افزود: دید بسیاری از کاربران به فضای مجازی یک دید سرگرمی و یا استفاده‌های نامناسب است. اما اولین باری که اینترنت آمد، برای استفاده علمی و انتقال پیام و در نهایت سیاسی بود. ضعفی که در اینترنت وجود دارد این است که چون آن یک ابزار است، همانطور که می‌تواند برای انتقال پیام مثبت استفاده شود، می‌تواند برای انتقال پیام منفی هم استفاده شود.

مسئول گروه غرب و مهدویت مرکز تخصصی مهدویت، خاطر نشان کرد: در اینترنت بحث شبهه‌پراکنی را داریم که به وفور قابل مشاهده است. بحث دروغ و تهمت‌ها را هم در این فضا داریم و متاسفانه بحث اشاعه فحشا و نابه‌هنجاری را هم داریم و این‌ها آسیب‌هایی است که در فضای مجازی وجود دارد و باید به آنها توجه ویژه شود.

وی اضافه کرد: آسیب دیگری که در فضای مجازی وجود دارد تأثیر تدریجی روانی تکنولوژی‌های جدید بر فرهنگ عمومی نسل جوان است که متأسفانه کم اهمیت شده است و این یعنی در عصر حاضر مخصوصا در مورد نسل جدید، فرهنگ اینترنت و فضای مجازی بر فرهنگ کنونی غالب می‌شود و عملا مشاهده می‌کنید که بعضی از انسان‌ها خودشان را در فضای مجازی تصور می‌کنند و اگر روزی به آن دسترسی نداشته‌ باشند انگار زندگی ندارند و این در بحث تربیتی بسیار آسیب‌زا است.

این پژوهشگر و مبلغ عرصه مهدویت تاکید کرد: در بحث امر به معروف و نهی از منکر مواردی را از جمله شرایط، روش‌ها و ابزارها داریم. در فضای مجازی می‌توانیم از ابزار‌ها و روش‌هایی که به آنها اشاره شد برای تبیین‌ و گسترش امر به معروف و نهی از منکر در جامعه و به خصوص برای جوانان با رعایت خواص و آسیب‌ها استفاده‌ کنیم.